صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

شنبه ۱ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

پیشنهادات گروه مطالعه افغانستان؛ خروج مسئولانه نیروهای امریکایی

-

پیشنهادات گروه مطالعه افغانستان؛ خروج مسئولانه نیروهای امریکایی

با توجه به انعطاف بی مفهوم دولت ترامپ در قبال طالبان و اتخاذ شیوههای برد – باخت در مذاکرات بین الافغانی صلح، گروه طالبان دچار غرور کاذب گردیدند و فرصت پیش آمده را رویاییترین دوران حضور دو دههی شان ، به عنوان شاه کلید گشایش دروازههای حکومت موقت و تحقق امارت پنداشتند، این گروه بعد از انعقاد توافقنامه سه صفحهی با آمریکا و دریافت انرژی مثبت از دستهای نوازشگر خلیلزاد، نگاه طردگرایانه در برابر دولت افغانستان و جریانهای سیاسی همسو با جمهوریت را روی دست گرفت، اشتباه محاسباتی دولت ترامپ و یا هم کنشهای هدفمندانه حکومت وی در قبال مذاکرات صلح، یک گروه موتورسیکل سوار فاقد قدرت با صبغهی تروریستی را به یک جریان وسیع سیاسی و تأثیرگزار در تحولات منطقوی تبدیل نمود، طالبان آنچنان که یک نیروی غیر قابل مهار باشد قابل قبول هیچ گروه داخلی و کشورهای منطقه نیست؛ بلکه نوع نگرشهای نوازشگرانه، آنان را به متن بازیها و تحولات اخیر کشانید، سماجت و مبارزات هدفمند دولت افغانستان با همکاریهای بین المللی، میتواند این گروه را در کوتاه مدت با شکستهای سنگین مواجه سازد، با این حال، اندک کممهری دولت بایدن نسبت به طالبان سبب شد که این گروه، توجه  به مسکو و تهران در حمایت از خود داشته باشند، طالبان از آوان پیروزی بایدن در انتخابات آمریکا، رؤیاهای تافته و بافته شان را یک شبه در معرض نابودی دیدند، به همین سبب مذاکرات صلح بین الافغانی را معلق گذاشتند و در عوض، ایجاد رعب و وحشت را شدت بخشیدند تا از این مجرا بتوانند بیشتر مورد توجه جهان قرار گیرند، هرچند که این گروه تا کنون حملات بر جامعه مدنی را به عهده نگرفته اند؛ اما تحقیقات نهادهای مختلف ملی و بین المللی  اسنادی را از این حملات ارائه نموده است که قرائن و شواهد قابل قبولی از حملات طالبان را بر اعضای ملکی جامعه به تصویر میکشاند، به همین اساس، تحقیقات گروه مطالعه افغانستان که متشکل از کارکشته ترین نخبهگان نظامی و سیاسی آمریکا میباشد، نشان میدهد که طالبان هنوز به قطع روابط با گروههای تروریستی صادقانه عمل نکرده و دولت آقای بایدن را از پیامد خروج شتابزده هشدار داده است.  در گزارش گروه مطالعه افغانستان بر حمایت از نهادهای دولتی، خروج مسئولانه نیروهای آمریکایی و پشتیبانی از صلح پایدار در افغانستان تاکید گردیده است، در این گزارش نتیجهگیری شده است که فرصت واقعی برای هماهنگ کردن سیاستها و اقدامات آمریکا در راستای رسیدن به صلح پایدار در افغانستان به وجود آمده است که میتواند بر چهار دهه خشونت در کشور نقطه پایان بگذارد، گروه مطالعه افغانستان از آوان توافقنامه دوحه نیز نگرانیهای خود از این توافقنامه شتابزده و غیر واقع بینانه را بیان داشته بود که در پیوند به آن، زلمی خلیلزاد نماینده آمریکا در امور صلح افغانستان به کنگره احضار گردیده و خواستار وضاحت از نوعیت سازش با طالبان گردیده بود. افراد شاخصی از جمله ژنرال جوزف دنفورد، رئیس پیشین ستاد ارتش آمریکا، استیفن هدلی، مشاور امنیت ملی دولت بوش و جیمز دابنز، فرستاده پیشین آمریکا در امور افغانستان عضو این گروه پژوهشی هستند که توسط کنگره آمریکا برای بررسی روند صلح این کشور ایجاد شده است که کارشان را بعد از انعقاد توافقنامه دوحه که میان طالبان و آمریکا به امضا رسید آغاز نمودند، در زمان حکومت ترامپ، کشیدگیهایی میان کنگره و دونالد ترامپ به وجود آمده بود که بیانگر سطحی نگری حکومت آقای ترامپ در مناسبات داخلی و بین المللی به خصوص مسئله صلح افغانستان بود؛ اما اکنون که زعامت جدید در ساختار نظام ایالات متحده شکل گرفته است، اولین اقدام کنگره و گروه پژوهشی تحت حمایت اش بازبینی قضیه افغانستان است که نشان میدهد مناسبات کشور ما همچنان در متن توجه این نهاد مردمی قرار دارد. با این حال، گروه مطالعه افغانستان میگویند رویکرد جدید آمریکا میتواند منافع این کشور در افغانستان و منطقه را تامین کند و به کاهش خطرات تروریسم، توسعه ثبات منطقهای و حمایت از دستاوردهای مهم حقوق بشر و نهادهای دموکراتیک در افغانستان بیانجامد، این گروه پیشنهاد داده است که دیپلماسی فعال میتواند به جنگ و کشمکشهای نیابتی پایان دهد و با ایجاد اجماع منطقهای در میان همسایگان افغانستان، به تامین امنیت پایدار و توسعه اقتصادی کشور کمک کند، آنها میگویند در نهایت، رسیدن به توافقنامه پایدار صلح، مسئولیت تمام طرفهای مذاکره در افغانستان است اما آمریکا میتواند نقش کلیدی در استفاده از این فرصت ایفا کند، اقدامات مسئولانه، قابل پیشبینی و منسجم آمریکا میتواند فرصت رسیدن به صلح برای پایان جنگ چهل ساله را بطور چشمگیری افزایش دهد؛ اما اقدامات شتابزده و بیمحابا میتواند نظم موجود در افغانستان را به هم بزند و امنیت و منافع آمریکا و متحدانش را به مخاطره بیاندازد، نگرانی از وضعیت ناگوار حقوق بشری، به مخاطره افتادن نهادهای دموکراتیک و حفظ دستاوردهای دو دهه اخیر در حالی از سوی گروه پژوهشی آمریکا مطرح میگردد که دونالد ترامپ رئیس جمهور قبلی این کشور توجه لازم را در این زمینه نداشت، وی بارها در ارتباط به مسئله افغانستان با لحن خشن اظهار داشته بود که آمریکا نمیتواند نقش « پولیس » در افغانستان را داشته باشد، وی در پیوند به آنچه که همکاری و مبارزات دو جانبه در برابر تروریزم بین المللی از مدتها قبل را آغاز کرده اند، آن را تعبیر به پولیسبازی مینمود، در حالیکه نیروهای امنیتی افغان، از سال 2014 به این سو مسئولیت مبارزه با تروریزم را در کشور به عهده گرفته و نیروهای بین المللی در نقش پشتوانه لوجستیکی نیروهای افغان به تعداد محدودی حضور دارند، آقای ترامپ کمترین اشاره به همکاریهای مشترک آمریکا – افغانستان در قبال تروریزم نداشت.
بنا براین مهمترین دیدگاهی که از سوی گروه مطالعه افغانستان ارائه شده این است که خروج کامل نیروهای آمریکایی از افغانستان نباید براساس جدول زمانی انعطافناپذیر باشد بلکه بنیاد آن اجرایی شدن تعهدات تمام طرفها از جمله طالبان باشد که رابطه خود با گروههای تروریستی را قطع کند، خشونت علیه مردم افغانستان را کاهش دهد و برای رسیدن به توافق صلح از خود سازش نشان دهد؛ اما گروه طالبان تا کنون در برابر هیچ یکی از این تعهدات وقع نگذاشته است؛ بلکه با استفاده از گزینهی انکار در صدد سرپوش گزاری بر این عملکردهای خام و بی محاسبه شان بوده است.
سائر توصیههای گروه مطالعات افغانستان به قرار ذیل اند:
تلاش دیپلماتیک فوری برای تمدید تاریخ خروج نیروهای آمریکا به بعد از ماه مه تا زمان کافی به روند صلح داده شود که به نتیجه قابل قبولی برسد، تاکید بر اهمیت حضور آمریکا در افغانستان که فراتر از مبارزه با تررویسم و حمایت از نیروهای امنیتی این کشور به زمینه سازی توافق قابل قبول صلح نیز کمک کند. آمریکا با خروجش از افغانستان نباید زمینه پیروزی طالبان را به راحتی فراهم کند، ادامه حمایتهای آمریکا و دیگر کمککنندگان از نهادهای دولتی افغانستان از جمله در بخش امنیت با ارایه این پیام که کمکها مشروط به پیشرفت در گفتوگوهای صلح است، ادامه حمایت از اعضای دلیر جامعه مدنی افغانستان که نقش مهمی در حفظ حقوق بشر، آموزش و بهداشت داشتهاند، توجه به اعضای جامعه مدنی و نگاه ارزشی به مولفههای دموکراتیک، بعد از کنار رفتن اوباما از رأس قدرت آمریکا در افغانستان کمرنگ گردیده بود؛ اما اینبار شاهد نویدهای خوشایندی از سوی شریک استراتژیک افغانستان در قبال ارزشهای فراموش شدهی دموکراتیک هستیم. این گزارش که میتواند به سیاست دولت جدید جو بایدن در قبال افغانستان سمت و سو دهد، کمک بزرگی به اوضاع مبهم افغانستان در جریان مذاکرات صلح با طالبان خواهد کرد، به خصوص در حالتی که مذاکرات عملا به بن بست خورده است و گروه طالبان در پی یارگیریهای جدید به دنبال تحقق رویاهای حکومت موقت مسیر جدید را به روی خود گشوده اند، با این حال بهتر خواهد بود طالبانی که ظاهراً منتظر خروج نیروهای آمریکایی طبق توافق دوحه در ماه مه سال جاری است، باید با سیاست جدید کنار بیاید. افغانستان شناسان آمریکایی که موردحمایت کنگره هستند، هر نوع خروج سربازان آمریکا و تأمین منافع درازمدت امنیتی واشینگتن را به رسیدن به توافق «قابلقبول» صلح مشروط کردهاند. به نظر میرسد دشوار خواهد بود که دولت بایدن این پیشنهادها را نادیده بگیرد، از این جهت، رهبران طالبان قبل از اینکه دست به دامان کشورهایی گردند که عملا در متن معادلات سیاسی افغانستان حضور ندارند، لازم به نظر میرسد که ساز و کار خود را در مذاکره با نمایندگان جمهوریت در پروسه صلح متمرکز سازند که هرگونه تحقق صلح و عدم آن، صرفا از این مجرا قابل تحقق است.

دیدگاه شما