صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۹ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

امید به جذب کمک های بین المللی در روزهای پایانی بودجه

-

امید به جذب کمک های بین المللی در روزهای پایانی بودجه

این روزها بودجه سال جاری 99 افغانستان بیش از هر وقت دیگری د رحال اتمام است.
جنجالهای بزرگ کرونا از یک طرف و نابسامانی های صلح و مخارج زیاد دولت در این راستا از طرف دیگر باعث شده است که بودجه سال جاری با شدت بیشتری نسبت به سالهای قبل تمام شود.
اتمام بودجه به دلیل کسری زیاد در سال جاری و همچنین پایین آمدن درآمدهای دولت از طریق مالیات و عواید دولتی که از شرکت های دولتی بدست می آمد، همگی باعث شده است تا بودجه دولت در حالت بحران قرار گیرد. بحران بودجه در کشور ما هر ساله وجود دارد و امری طبیعی است.
اما آنچه امسال اتفاق افتاد مسئله ای غیر منتظره و پیش بینی نشده ای است.
اهمیت بودجه در توسعه جامعه افغانستان
نظام بودجهريزي کشور به عنوان يکي از ابزارهاي مهم مديريتي دولت به منظور تحقق اهداف تخصيص منابع و توليد کالاها و خدمات عمومي، بازتوزيع درآمد و ايجاد ثبات اقتصادي، داراي نقشي بسيار تعيينکننده در سطح اقتصاد ملي است.
در اين نظام، اهداف و انتظارات از سازمانها و دستگاههاي اجرايي بطور هماهنگ مشخص شده و عمليات، فعاليتها و منابع لازم براي دستيابي به اهداف تعيين ميگردد.
سياستگذاري مالي فرآيندي پيوسته از تدوين ، تصويب و اجراي سياستها در چارچوب نظام بودجهريزي به منظور تحقق اهداف بودجهاي دولت است.
نظام مذکور در سه بعد ساختار، فرايندها و زيرساختها ميبايست از اين قابليت برخوردار باشد که سياستهاي مالي دولت را به صورت کارآمد طرح و آنها را به طور مستمر مورد ارزيابي قرار دهد.
در ساختار نظام بودجهريزي چهار موضوع ساختار طبقهبندي وظايف دولت، ساختار طبقهبندي اقلام بودجه، ساختار سازماني و مراکز مسئوليت بودجهريزي, و همچنين ساختار بودجههاي ملي و استاني داراي اهميت است.
فرايندهاي نظام بودجهريزي، همه مراحل اين نظام، از مرحله تهيه و تدوين بودجه تا مرحله نظارت و کنترل بر اجراي بودجه را شامل ميشود.
در توسعه زيرساختهاي نظام بودجهريزي نيز به طور معمول، اصلاحات قوانين و مقررات ناظر بر بودجهريزي، طراحي نظام حسابداري بودجه، طراحي نظام اطلاعاتي بودجه و همچنين تدوين راهکارهاي تقويت و بهبود مستمر نظام بودجهريزي از فعاليتهاي مهم بشمار مي آيند.
وضعیت اقتصادی، ساختن زیربناها، رفاه، آسایش و دسترسی شهروندان به خدمات عمومی از طریق اختصاص منابع در اختیار دولت در این موارد میباشد. از سوی دیگر این بودجه بیانگر توانایی بخش عمومی و دولتی در ارائه خدمات بهتر و کاراتر از قبیل پرداخت معاش مناسب به کارمندان، آموزش مناسب در مکاتب و مراکز آموزش عالی، ایجاد کلینکهای صحی و ارائه خدمات مرتبط، ساخت، ترمیم و نگهداری زیربناهای بنیادی از قبیل، جادههای ارتباطی درون و بیرون شهری، خط آهن، میدانهای هوایی، پارکهای تفریحی و صنعتی و تأمین امنیت مرزها و روان جامعه از طریق کاهش ناهنجاریها و بزهکاریهای اجتماعی و در یک جمله ارائه خدمات بهتر و مؤثرتر در طی یکسال به شهروندان کشور میباشد.
البته همه این موارد نیازمند وجود منابع کافی برای تأمین بودجه و تطبیق برنامههای مورد نیاز و نظر میباشد.
بودجه سال 1399 و توسعه جامعه
مهمترین شاخص رشد تولید ناخالص داخلی در سال 1399 بر بنیاد سه پیشفرض زیر استوار است.
الف) بهبود وضعیت سکتور زراعت و رشد آن در تولید ناخالص داخلی
ب) رشد ثابت ساخت و ساز بخش ساختمان
ج) افزایش نسبی در بخش سرمایهگذاری در کشور
البته این شاخصها در گرو ثبات سیاسی و رفع نگرانی مردم و سرمایهگذاران بابت انتخابات و پروسه صلح میباشند. همچنین بر مبنای این سند، توجه خاصی به بخشهای زیربناها، زراعت، انکشاف شهری و فرهنگ شده است.
از طرف دیگر نیز مصرف بودجه انکشافی در طی سالهای اخیر افزایش یافته است و این افزایش در مقدار آن ناشی از تغییر در پالیسی حکومت در قسمت تطبیق به موقع پروژهها و داخل نساختن پروژها به صورت غیرکارشناسانه در سند بودجه میباشد. البته تا کنون این معیار به حد مطلوب و استندرد نرسیده است اما تلاشهایی صورت گرفته در این قسمت، قابل توجه است.
طبق سند بودجه سال مالی 1399 از مجموع 428 میلیارد افغانی (در حدود 26 درصد تولید ناخالص داخلی) 139 میلیارد (در حدود 32.4 درصد) آن بودجه انکشافی است که نسبت به سال مالی 1398 بودجه انکشافی در حدود 15 میلیارد افغانی (12 درصد) افزایش را نشان میدهد. از مجموع مبلغ فوق، در حدود 209 میلیارد افغانی از منابع و عواید داخلی تأمین میشود و در حدود 207 میلیارد افغانی (49.7 درصد) از منابع و کمکهای خارجی. کسری بودجه درسال 1399، 12 میلیارد و 396 میلیونی افغانی (2.9%) پیشبینی شده است. از سوی دیگر از مجموع 207 میلیارد افغانی کمکهای خارجی 91 میلیارد و 953 میلیون افغانی به بودجه عادی و 115 میلیارد و 130 میلیون افغانی به بودجه انکشافی اختصاص داده شده است. از مجموع 115 میلیارد و 130 میلیون افغانی در بودجه انکشافی، 39 میلیارد و 873 میلیون افغانی به صورت بودجه اختیاری (34.6%) و 75 میلیارد و 257 میلیون افغانی (65.4%) به صورت غیر اختیاری میباشد. مفهوم غیر اختیاری اینکه 65 درصد بودجه انکشافی که از طریق کمکهای خارجی تأمین میگردد، مصرف آن طبق نظر کمک کنندگان خارجی صورت میگیرد.
کمک های جامعه جهانی در سال جاری
با توجه به شرایط سخت اقتصادی افغانستان در روزهای مبارزه با کرونا و قرنطینه و مسائلی که در جریان صلح و مخارج زیادی که در این راستا دولت خرج نموده است باعث شد تا جامعه جهانی نیز نگاه ویژه تری به جامعه افغانستان به صورت مستقیم یا غیر مستقیم داشته باشد.
در این سال جامعه جهانی به منظور مقابله با ویروس کرونا مبلغ 30،3 میلیارد افغانی کمک نموده است که از جمله مبلغ 15،4 میلیارد آن اختیار و مبلغ 14،9 میلیارد آن غیر اختیاری می باشد.
قابل ذکر است که جامعه افغانستان با وجود این کمک ها که بیش از 30 میلیارد افغانی می باشد. هنوز هم دارای کسری بودجه زیاد نسبت به سالهای قبل می باشد.
از طرف دیگر نیز مردم کشورمان درصدد بیرون رفت از این موقعیت و رسیدن به موقیعت مکانی بهتری میباشد که نیازمند ادامه بودجه یا تامین بودجه از طریق سازمانهای بین المللی می باشد.
سخن پایانی
آنچه در وضعیت فعلی قابل بیان است این مهم است که در روزهای پایانی بودجه، کسری شدیدی وجود دارد که تها با کمک سازمانهای خارجی امکان به پایان رساندن سال مالی وجود دارد. کمک های مالی بین الملل که هنوز مصرف نکرده اند باید در روزهای پایانی در جامعه مصرف شود و کمک حال دولت و بودجه عمومی شود. در غیر این صورت شرایط نامناسبی برای اقتصاد بخش دولتی و بخش عمومی ایجاد خواهد شد.
اما نکته دیگر این است که وضعیت کمک هایی که افغانستان از مجامع بین المللی مانند صندوق بین المللی پول گرفته در حد نصاب متعارف بالاتر است .
بارها به صورت مستقیم و غیر مستقیم به کشورما کمک شده است. سقف تعهدات تمام شده است. این بار هرچند بخاطر مسایل خاص و بحرانهای خاص کمک کند اما باید بدانیم در آینده دیگر کمک ها تمام خواهد شد و باید کشور ما به سمت و سوی دیگری برای افزایش تولید کالاها و ارائه خدمات برود.
تغییرات زیادی در کشور باید در آینده ایجاد شود تا حداقل بتوانیم به رشد اقتصادی که برای افغانستان حدود 4 فیصد تعیین شده است در سال 2021 باشیم.

دیدگاه شما