مقدمه
در بیست و نهم فبروری 2020 ایالات‌متحده و طالبان توافق‌نامه صلح امضا کردند که این امر اولین قدم به‌سوی مذاکرات بین الافغانی خوانده شده بود. مهم‌ترین شرط‌های که در این توافق‌نامه درج‌شده بود عبارت‌اند از خروج تمامی سربازان خارجی به شمول نیروهای ایالات‌متحده از افغانستان و تعهد طالبان مبنی بر این‌که اجازه نخواهند داد که القاعده و سایر گروه‌های تروریستی از خاک افغانستان علیه آمریکا و متحدان آن استفاده نماید. هردو طرف در ظاهر از گفتگوهای بین الافغانی حمایت نمودند. آمریکا تعهد نمود که در قدم نخست سربازان خود را از 14000 به 8600 سرباز کاهش دهد و به همین ترتیب سایر کشورهای خارجی نیز سربازان خود را در افغانستان کاهش دهند و دو طرف باید زندانیان یکدیگر را آزاد نمایند. این توافق‌نامه با چالش‌های عمده روبرو بوده است ازجمله این‌که حکومت افغانستان در آن دخیل ساخته نشده است.
علی‌رغم این مشکلات، این موافقت‌نامه بر آن خوانده‌شده است که افغانستان بار دیگر به پناهگاه تروریسم بین‌الملل تبدیل نشود و آمریکا اجازه یابد با خروج نیروهای خود از افغانستان، میزان کمک‌های اقتصادی و نظامی خود را که از 2001 الی 2019 بیش از 800 میلیارد دالر هزینه نموده است، کاهش دهد. این موافقت‌نامه از برخی جهات از اهمیت خاص برخوردار است زیرا آمریکا می‌تواند با تمرکز بیشتر به رقابت با چین و روسیه بپردازد و از سوی دیگر تا حدودی از فشارهای اقتصادی کووید-19 بکاهد.
هرچند دست‌یابی به یک موافقت‌نامه قابل‌قبول کار ساده‌ای نیست. هنوز مشخص نیست که طالبان در قبال این موافقت‌نامه تا چه حدی مصمم هستند و پس از خروج سربازان آمریکایی از افغانستان، آیا طالبان حکومت افغانستان را سرنگون نخواهند کرد؟ حتی اگر طالبان در مذاکرات صلح صادق هم باشند نیاز بر این است که برخی مسائل کلیدی ازجمله مشارکت در قدرت، نقش مذهب (اسلام) و حقوق زنان مورد رسیدگی قرار بگیرند.
چالش‌های یادشده می‌توانند فرایند مذاکرات صلح را با شکست یا توقف روبرو نماید. فشار داخلی آمریکا مبنی بر خروج نیروهای این کشور از افغانستان افزایش خواهد یافت. برخی از جمهوری خواهان و دموکرات‌ها از مدت‌ها قبل خواهان خروج کامل نیروهای آمریکایی از افغانستان بودند بدون این‌که به مذاکرات صلح توجهی داشته باشند. خروج این‌چنینی می‌تواند اشتباه محض تلقی شود مخصوصاً این‌که طالبان هیچ تمایلی به کاهش خشونت نشان نداده اند. آمریکا هنوز هم در افغانستان منافعی برای خود متصور است و خود را متعهد می‌داند که نباید این کشور به پناهگاه گروه‌های تروریستی بین‌المللی مانند القاعده و داعش تبدیل شود. از سوی دیگر آمریکا بر آن است که باید جلو تأثیرات منفی رقابت‌های روسیه، ایران، پاکستان و هند برای کسب نفوذ در افغانستان گرفته شود. علاوه بر این‌ها آمریکا می‌داند که دولت افغانستان نمی‌تواند جلو بحران‌های بشری در کشور را بگیرد و ازاین‌رو بر خود لازم می‌داند که در این راستا با افغانستان همکاری نماید. سرنگونی حکومت افغانستان به دست طالبان برای گروه‌های بنیادگرای اسلامی یک امتیاز تلقی می‌شود و از سوی دیگر خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان بدون توافق‌نامه صلح می‌تواند این پرسش را به میان آورد که متحدان آمریکا تا چه حدی به این کشور اعتماد داشته باشند؟

احتمالات
این احتمال وجود دارد که این موافقت‌نامه صلح طی 12 الی 18 ماه به یکی از این دو سرنوشت روبرو شود؛ اول-شکست فرایند صلح. دوم-توقف مذاکرات برای مدت نامعلوم. میان این دو سرنوشت تفاوت‌های ظریف وجود دارد که از اهمیت خاص برخوردار است. هرگاه گفتگوها به شکست بیانجامد، دیگر گزینه مذاکره روی میز نخواهد بود (قوه قهریه تعیین‌کننده آینده خواهد بود). توقف مذاکرات به معنای بن‌بست در این روند است. هردو طرف تمایل دارند که حداقل روی مسائل کلیدی گفتگو نمایند اما هیچ‌کدام از طرف‌ها تمایل ندارند که به‌صورت معنادار برای حل موضوعات قدم بردارند. حتی ممکن است دو طرف به‌صورت موقت به توافق دست پیدا کنند اما در اجرای آن با شکست روبرو شوند.
هرگاه دونالد ترامپ برای جلب افکار عمومی قبل از انتخابات نوامبر 2020 بدون این‌که توافقی حاصل‌شده باشد نیروهای آمریکایی را از افغانستان خارج نماید، این‌یک قمار خواهد بود. هنوز در مورد مشروعیت حکومت افغانستان و فساد اداری در کشور نگرانی‌های جدی وجود دارد. هرچند مقامات حکومتی هزینه‌های خروج را حداقلی تخمین می‌کنند اما حضور آمریکا در افغانستان را با توجه به اولویت‌های بین‌المللی آن کشور کم‌اهمیت جلوه می‌دهند. تصمیم آمریکا مبنی بر خروج می‌تواند اشتباه محض باشد زیرا این امر به شکست فرایند صلح و خروج نیروهای اروپایی از افغانستان منجر خواهد شد. در این نوشته به سناریوهای احتمالی و اولویت‌های ایالات‌متحده بحث خواهد شد.

شکست فرایند صلح
اولین احتمال این است که مذاکرات صلح میان طالبان و حکومت افغانستان بنا بر چند دلیل با شکست روبرو خواهد شد؛
حکومت افغانستان می‌تواند مذاکرات را با شکست روبرو نماید. در بیستم فبروری کمیسیون انتخابات افغانستان نتیجه انتخابات ریاست جمهوری کشور را اعلام کرد که بر اساس آن محمد اشرف غنی را با کسب 50.6 درصد آرا در مقابل عبدالله که 39.5 درصد آرا را کسب نموده بود برنده انتخابات اعلان نمود اما اعتراضات عبدالله و هواداران وی به خاطر ادعای تقلب گسترده، منجر به شکل‌گیری حکومت موازی شد اما سرانجام دو طرف در ماه می به توافق دست پیدا کردند که بر اساس آن غنی رئیس‌جمهور کشور و عبدالله رئیس شورای مصالحه ملی و شریک پنجاه درصدی کابینه خوانده شد اما اوضاع سیاسی کشور ملتهب باقی ماند. هرگاه عبدالله عبدالله که رئیس شورای عالی مصالحه را در اختیار دارد، از حکومت کنار گذاشته شود این وضعیت می‌تواند مذاکرات صلح را به شکست روبرو نماید.
احتمال دیگر شکست مذاکرات به طالبان مربوط می‌شود زیرا رهبران این گروه هنوز تمایلی به شروع مذاکرات (بین الافغانی) نشان نداده‌اند و هرگونه خواسته دیگر آن‌ها می‌تواند از سوی آمریکا و حکومت افغانستان مردود اعلان شود. طالبان بارها اعلام کرده‌اند که آن‌ها مشروعیت حکومت فعلی افغانستان را نمی‌پذیرند. حکومت افغانستان در توافق‌نامه‌ای که در ماه فبروری به امضا رسید شامل نبود زیرا طالبان قبول نکرد که حکومت اشرف غنی مشمول آن توافق‌نامه باشد. طالبان بر این بودند که این حکومت فاقد مشروعیت است و از همین رو با آن مذاکره نمی‌کنند. هرچند مسأله تبادله زندانیان در ماه اپریل به توافق رسید اما طالبان از مذاکره با حکومت افغانستان خودداری نمودند.
طالبان بابت افزایش خشونت‌هایشان مورد انتقادات شدید قرارگرفته‌اند زیرا آن‌ها پس از توافق‌نامه فبروری به خشونت بیشتر دامن زده‌اند. یافته‌های بازرس ویژه آمریکا برای بازسازی افغانستان و داده‌های سازمان ملل متحد دال بر این مدعا هستند. این خشونت‌ها در ماه اپریل 2020 در مقایسه با زمان مشابه در سال گذشته 25 درصد افزایش را نشان می‌دهد که در بیست ولایت کشور اتفاق افتاده است. ادامه دارد...
ش