صفحه نخست » مقالات » ضرورت نگاه انسانی در پروسه ملی صلح
ضرورت نگاه انسانی در پروسه ملی صلح
- عبدالحمید عارفی
صلح یک امری ضروری و از نیازهای اصلی جوامع انسانی به شمار میرود. بدون صلح؛ بینظمیو نا امنی در جامعه حاکم شده و دست یابی به آسایش، آرامش و توسعه انسانی با مشکل جدی مواجه میسازد. کشورهای مانند افغانستان که اقوام مختلف در آن ساکن هستند و در طول تاریخ گرفتار جنگهای خونین، نفاقهای ویرانگر و نزاعهای گوناگون بوده اند؛ ضرورت صلح بیشتر احساس میگردد. ولی نکته واضح و روشن برای همگان این است که در صورتی صلح دائمیو فراگیر در این کشور تحقق خواهد یافت که نگاهها نسبت به برقراری صلح قومیو سمتی نبوده باشد؛ بلکه صلح باید مبتنی بر نگاههای انسانی و منافع مشترک ملی ایجاد گردد. صلح باید مشتمل بر باورها و ارزشهای فردی و اجتماعی همه اقوام باشد. صلح باید تضمین کننده ارزشهای حقوق بشری و تآمین کننده آزادیهای عمومیافراد در جامعه باشد. صلح دائمینیازمند ضرورت اجماع ملی است. اجماعی که مبتنی باشد بر عبور از عوامل نزاعها، نفاقها، افراطیت و تعصبات کور مذهبی، قومی و مانند آن و تاکید بر نفی انواع گوناگون بیعدالتیها و تبعیضهای ناروا که همیشه سبب ظهور و بروز منازعات در این کشور شده است. به عبارت دیگر همه هموطنان باید در قبال صلح احساس مسؤلیت نموده و در اثر تلاشهای همگانی، مشترک و بر اساس احترام متقابل و به کمک همسوی و همدلی همه اقوام صلح به وجود آید. لذا صلحی که در اثر اغراض سیاسی، قومی، سلیقههای شخصی و منافع گروهی و سمتی ایجاد گردد به طور قطع موقتی بوده و فراگیر و پایدار نخواهد بود. پس صلح باید نقطه اتصال تمام اقوام ساکن در این کشور بوده باشد و وسیله شود تا همگان بر محور آن گردهم آمده و صادقانه همدیگر را در آغوش بگیرند.
نکته که به هیچ وجه نمیتوان انکار نمود این است که ارزشهای انسانی، کرامت ذاتی انسانها و آزادیهای عمومیافراد در پروسه صلح بی نهایت مهم بوده و غفلت از آن به معنی عدم توجه به صلح پایدار و ثبات دایمیاست. از طرف دیگر صلح که فاقد معیارهای انسانی و قانونی باشد نمیتواند جایگاهی در افکار عمومی و جامعه داشته باشد و برای مردم این سرزمین نیز قابل قبول نخواهد بود. به همین جهت نگرانی شهروندان به جا بوده و توقع آنان از آوردن صلح این است که همه مردم افغانستان بتوانند در یک فضایی صلح آمیز و آرام و توام بااحترام متقابل در کنارهمدیگر زندگی نمایند. به همین دلیل است که همه اقوم و افراد در این جامعه بر مشترکات خویش تکیه نموده و بر نگاه و حس مشترک انسانی در قبال صلح؛ تأکید میورزند. حفظ ارزشهای حقوق بشری و آزادیهای عمومیافراد را از محورهای مهم گفتگوهای صلح محسوب میشود. تکیه و تاکید بر مشترکات و منافع ملی مشترک و داشتن نگاه انسانی نسبت به صلح منطقی بوده و باعث میشود که طرفین و یا اطراف مخاصمه زود تر به صلح و ثبات دست یابند. لذا لازم است که همگان جهت تحقق صلح عمومیو سرتاسری از خودخواهی، افراط گرایی و تندرویهای مذهبی، قومی و سیاسی و امثال آن پرهیز نمایند و در مسیر اعتدال برای رسیدن به صلح مطلوب گام بردارند.
بنا بر این؛ صلح باید فراگیر بوده و قابل قبول برای همه اقوام باشد. صلح باید مبتنی بر وحدت و همبستگی ملی شکل بگیرد. تبعیض، نابرابری، انحصار طلبی و عدم رعایت حقوق اساسی اقوام و شهروندان در پروسه ملی صلح؛ مغایر با وحدت و همبستگی ملی بوده و در مغایرت با اجماع ملی است. واضح است که چنین صلحی نزاعهای مذهبي، نژادي، قومیو قبیله را خاتمه نبخشیده و هدف از تامین صلح محقق نخواهد شد. متآسفانه در این کشور تاکنون مفکورهها؛ انحصار طلبی بوده و تمام جنجالها و درگيريها نیز در امتياز طلبيهای شخصی و سمتی بوده است و دست یابی به صلح را دچار مشکل ساخته است. پس هیچ چاره نیست جز توجه به اجماع و وحدت ملي در تمام عرصههای اجتماعی خصوصا در ارتباط با صلح و باید به عنوان يك اصل پذیرفت که نفی دیگران، نفاق و دو دستگی میان اقوام در این کشور فاجعه است. و کسانی که این نوع مسائل را دامن میزنند خائين ملي هستند. از لازمه تحقق صلح پایدار تحمل و احترام به مطالبات و خواستهای مشروع و قانونی اقشار مختلف مردم افغانستان است.
آنچه که برای همه افراد و شهروندان در این کشور قابل تردید نیست این است که جنگ هرگز راه حل نبوده و نخواهد بود و باور همگان چنین است که صلح تنها راه حل بیرون رفت از منازعات و مخاصمات چندین ساله است. خصوصا در این کشور که تنوع دینی، مذهبی، قومی، نژادی و لسانی هرکدام به تنهایی از عوامل منازعات طولانی بوده و سبب تبعیض و برتری طلبیهای نژادی و قومیدر این کشور شده است. پس تا زمان که حقوق برابر شهروندی برای همه مردم به صورت یکسان در نظر گرفته نشود و منابع و فرصتهای ملی در اختیار عموم اقوام قرار نگیرد به هیچ وجه مشکلات اجتماعی در این کشور به صورت اساسی حل نخواهد شد و صلح پایدار در این جامعه تحقق نخواهد یافت.
دیدگاه شما