صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۷ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

کرونا، جنگ جهانی انرژی 1

-

کرونا، جنگ جهانی انرژی 1

امروز ما در جهانی زندگی می کنیم که همه چیز آن به انرژی بستگی دارد. انرژی در حیات اقتصاد صنعتی جوامع، نقش زیربنائی را ایفا می كند، به این معنا كه هرگاه انرژی به مقدار كافی و به موقع در دسترس باشد توسعه اقتصادی نیز میسر خواهد بود .
نگاهی به فراز و فرود بحران های انرژی در گذشته نشان می دهد كه همواره رقابت های بزرگی در سطح جهانی بر سر تصاحب انرژی وجود داشته است چرا كه امنیت ملی و پایداری نظام های حكومتی در سطح جهان تا حد زیادی در گرو دسترسی به این منابع است .
از طرف دیگر نیز انرژي يكي از مهمترين عوامل ضروري براي توسعه كشور ميباشد. از طرف ديگر مصرف انرژيهاي فسيلي رو به كاهش و ذخاير آنها را در پيش رو داريم .در نهايت اتمام منابع و همچنين مصرف انرژي، به خصوص سوختهاي فسيلي، هوايي مي باشند. به تغييرات آب و مهمترين عامل آلودگي هوا و همين دليل استفاده بهينه از انرژي در فرآيند توسعه اقتصادي همواره به عنوان يك هدف مهم در توسعه پايدار مدنظر بوده است .
محدوديت منابع فسيلي، رشد بالاي مصرف سالانه انواع انرژي در ايران، خارج شدن كشورمان از جرگه صادر كنندگان نفت از اواخر قرن حاضر و بالطبع قطع در آمدهاي ناشي از صدور نفت باعث مي شود كه در صورت عدم برنامه ريزي و پيش بيني هاي لازم روند توسعه كشور بطور جدي تحت تأثير قرار بگيرد. عدم كارآيي فني و اقتصادي مصرف انرژي و هدر رفتن قريب به يك سوم از كل انرژي در اين امر با بهينه سازي و بهبود روشهاي بهره برداري از منابع و فرآيندهاي، تبديل و انتقال انرژي امكان پذير مي باشد .  مشكلات فزاينده زيست محيطي فرآيندهاي مصرف و بالا بردن ناشي از آن، ضرورت مديريت مصرف انرژي و بهره وري انرژي را در كشورمان پيش از پيش بازده و آشكار ميسازد . انرژي در گرانبهايي است كه همانطوري كه مي دانيم منابع تامين آن به طور برابر در تمام دنيا توزيع نشده از آن است به خاطر همين موضوع، کشورهای توسعه یافته و غول های صنعتی دنیا از دير باز با شناسايي اين منابع سعي در تسخير آنها را داشته و موقع كه نفت به عنوان منشاء انرژي شناخته شد تا به امروز حضور بيگانه در مناطق نفت خيز جزء لاينفك تاريخ كشورها شده است . انرژي فسيلي تا به امروز پركاربرد ترين منبع تامين انرژي خودروها، نيروگاه ها، صنايع، حمل و مشتقات نفتي يا گاز به اقلام ديگر انرژي می باشد. که بتوانند به فعاليت خود ادامه مي دهند از همين روست كه قيمت نفت در اقتصاد دنيا تاثير بسيار زيادي دارد. دنیا تا امروز 3 بحران بزرگ انرژِی را که متاثر از نفت خام است به خود دیده است. بحران اول :
بحران انرژي در دهه 70 شوك بزرگي بود كه دنيا را از خواب آسوده استفاده بي حد از اين دنيا را به سمت ساير منابع انرژي منبع خدادادي بيدار كرد و مصرف بهينه آن سوق داد . کشورهای دنیا فهمید که انرژی چقدر حیاتی و مهم است و می تواند بر اقتصاد جهان جدید اثر بگذارد.
بحران دوم:
دومین شوک نفتی جهان در جریان جنگ خلیج فارس در دهه 1990 اتفاق افتاد. در این دوران قیمت نفت خام از نصف کاهش یافت و جنگ عراق با کویت و موشک های صدام حسین به اسرائیل و ایجاد تشنج در منطقه باعث شد تا کنترل تولید نفت خام از مدیریت خارج شود و کویت و عربستان به تولید مازاد عرضه در بازار دست زدند که نهایتاً باعث سقوط قیمت واقعی نفت در بازارهای جهانی شد.
بحران سوم:
تاریخ پر فراز و فرود شوک های نفتی که به شریان های اقتصاد جهانی بستگی دارد برای بار سوم در سال 2020 شاهد تنش بین عرضه و تقاضای جهانی شده است. بحران نفتی کرونا ویروس در سال 2020 جدید ترین شوک و بحران عصر حاضر است که شاید مقدمه ای بر جنگ جهانی انرژی به عنوان جنگ جهانی سوم باشد. چرا که انرژِی نفت خام و اینکه هیچ انرژی دیگری نمی تواند جایگزین آن باشد، از اهمیت بسیار خاصی برخوردار است.
 کرونا، ویروس نفتی اقتصادی
با توجه به غیر طبیعی بودن این پدیده در شرایط اقتصادی جهان و عالم اقتصاد سیاسی بین الملل، این سوال اساسی قابل طرح است که این بلای جان سوز و اقتصاد سوز، آیا به خودی خود مانند هزاران بیماری دیگر به وجود آمده است یا نه حاصل محققین و آزمایشگاههای جنگ میکروبی جهان است؟ آیا این ویروس یا دست های پشت پرده در جنگ بین ملت ها و رقابت های بین المللی در بازیهای اقتصاد سیاسی جهانی در شرایط آزمایشگاهی ساخته و در کشوری خاص مانند چین منتشر نموده است؟ یا نه جهش های ژنیتیکی طبیعی ویروس عامل به وجود آمدن این نسخه و ورژن خاص شده است؟

سناریوهای مختلفی مانند اینکه چین این ویروس دست ساز را ساخته یا آمریکا یا سایر کشورها و شرایط آزمایشگاهی ناخواسته مطرح است. اما هر کدام از سناریوها و فرضیه هایی که مطرح شد نتیجه گیری های خاص خود را دارد. اما در مجموع با توجه به شواهد دست کاری شدن و غیر طبیعی بودن این جهش ژنیتیکی عادی و طبیعی به نظر نمی رسد و دخالت عامل انسانی در آزمایشگاهها چه به صورت تصادفی یا برنامه ریزی شده بیشتر می باشد. از طرفی نیز بعید به نظر نمی رسد که دولت هایی یا جریانات بین المللی بخواهند، قدرت اقتصادی چین را که تمام دنیا را تصاحب نموده است کم کنند. یا به نحوی به او هشدار بدهند. اینکه یک بیماری تنها از یک شهر خاص با سرعت زیاد و فراگیر که موجب قرنطینه شدن تمام شهر و ساخت بیمارستان و سیستم های بهداشتی و تدابیر امنیتی بسیار شدید باعث تقویت این فرضیه می باشد. از طرفی نیز، آمریکایی‌ها با استفاده از ابزار رسانه‌ای خود، کرونا را تبدیل به خطرناک‌ترین ویروس جهان و هم‌پایه طاعون سیاه که چندین میلیون نفر را به‌کام مرگ کشاند، ارتقا دادند و توانستند به‌خوبی بر افکار عمومی دنیا اثر بگذارند. اما باید صبر کرد که سرانجام این بازی سیاسی- اقتصادی چگونه خواهد بود.
باید دید که منافع حاصل از بازی جدید در سناریوی جنگ اقتصاد سیاسی بین الملل و بازی انرژی نفتی به کدام سمت و سو خواهد رفت؟ کدام کشورها و شرکت های بین المللی منافع هنگفتی از این پدیده شوم نصیبشان می شود؟ پایین آمدن قیمت نفت خام برای غول های اقتصادی دنیا چه منافع عظیمی دارد؟ پایین نگه داشتن سطح عمومی قیمت نفت خام برای چین و آمریکا که تقریباً بیش از 40 درصد کل تقاضای نفتی جهان را دارند، چه فوایدی دارد؟ آیا فواید آن بیش از ضررهایش هست؟

اما برای سایر کشورها مانند افغانستان که ناخاسته در دام این ویروس اقتصادی افتاده است، قطعاً ضررهایش بیش از منافعش است. هرچند به نظر می رسد شرایط سختی بر فضای اقتصاد کشورهایی مانند افغانستان حاکم خواهد شد، اما باید همه مردم هوشیارانه با رعایت مسایل بهداشتی و مراقبت سعی کنند کمتر خود را در دام این ویروس بیاندازند و هزینه های خود را کا هش دهند و به فکر راهکارهایی برای استفاده از شرایط بحرانی اقتصادی ایجاد شده باشند.

دیدگاه شما