مقامات افغانستان ۹۹ سال قبل از امروز در سال ۱۹۲۱ با امضاء کردن تفاهمنامه پیمان اتفاق، حکومت انقره را به رسمیت شناخته‌اند. من آگاهانه از اصطلاح "حکومت انقره" استفاده می‌کنم، چون ترکیه در سال ۱۹۲۳ ایجاد گردیده و در سال‌های قبل از آن، تحت رهبری آتاترک به شکل امتحانی از جانب مجلس بزرگ مردم ترک رهبری گردیده که ما آن را حکومت پارلمانی و یا حکومت انقره می‌نامیم.
همه ساله جهت تجلیل از این روز پرمعنی منحیث روز دوستی ترکیه-افغانستان، وزیران امور خارجه دو کشور به تاریخ ۲۴ دسمبر ۲۰۱۰ میلادی در استانبول یک توافقنامه را امضاء کردند.
در دو سال گذشته به همین مناسبت، احساسات خویش را در مورد اهمیت این دوستی ویژه شریک ساخته بودم. در واقع، یکی از وظایف معنوی که تاریخ به شانه‌های هر دو جانب گذاشته است، این است که باید ارزش‌ها و معنی واقعی این پیوند ویژه را به نسل‌های جوان خود بیاموزیم و برای‌شان انتقال دهیم. پس اجازه دهید تا با نقاط بسا مهم در مورد تاریخ مشترک ما، ذهن جمعی خود را تازه کنیم.
این پیوند، یک پیوند یک قرنه نیست. اولین اثر تاریخ ترک‌ها به قرن دوم قبل از میلاد برمی‌گردد، زمانی که ساکا ترک‌ها دولت خود را در شمال افغانستان ایجاد نموده بودند. این وضعیت با دیگر خاندان‌های ترک‌ها ادامه یافته که امپراتوری ایفتالیت‌ها در قرن پنجم ایجاد گردیده بود و مناطق که فعلا با نام‌های بلخ، تخار، کابل، غزنی، زابل و کندهار یاد می‌شود را تحت پوشش قرار داده بود. در قرن دهم در زمان غزنویان، در قرن یازدهم در زمان سلجوقی‌ها و در قرن دوازدهم در زمان خوارزم‌شاهیان، افغانستان به یکی از جاهای مهم برای جابه جایی ترک‌ها مبدل گردیده بود. به تعقیب آن، در قرن سیزدهم با اشغال مغلی‌ها، در زمان بابر شاه در طول قرن‌های شانزدهم و هفدهم ترک‌ها در این جغرافیا جابه‌جا شدند.
تاثیرگذاری‌های متقابل بین ترک‌ها و افغان‌ها در طول قرن هجدهم با تبادل مکاتب بین احمد شاه ابدالی و سلطان عثمانی‌ها مصطفی سوم و همچنان در اواخر قرن نوزدهم با ارسال یک هیئت دیپلوماتیک از جانب سلطان عبدالحمید پادشاه زمان عثمانی‌ها به افغانستان، ادامه یافته است. در اوایل قرن ۲۰، حبیب الله خان با پیشنهاد محمود طرزی، مشاورین ترکی را به افغانستان دعوت نموده است. بدون شک، اولین شفاخانه عامه از جانب همین مشاورین در سال ۱۹۱۳ میلادی ایجاد گردیده بود.
در اواخر سال ۱۹۱۰ میلادی، دانشجویان افغانستان که در آناتولوی ترکیه مصروف تحصیل بودند، به جنگ استقلال ترکیه اشتراک کردند و شهید شدند. زنان افغانستان نیز با اهداء زیورات با ارزش‌شان به خاطر مبارزه استقلال ترکیه، در مشکلات مردم ترکیه همدرد شدند. زمانی که برادران و خواهران افغان ما سخت ضرورت به کمک را داشتند و آتاترک نیز در آن زمان هنوز مصروف جنگ استقلال ترکیه بود، از ارسال تعدادی از هیئت که متشکل از داکتران، مقامات نظامی و استادان به افغانستان، اجتناب نورزیده است.
جنگ‌ها برای استقلال در اواخر ۱۹۱۰ و اوایل 19۲۰ میلادی، هر دو ملت ترکیه و افغانستان را از نگاه قلبی و از نگاه فکری باهم نزدیک‌تر ساخته است. آن‌ها در همبستگی کامل اندوه و خوشی‌های مشابه را تجربه کردند. طوری که غازی امان الله خان، در مراسمی که به مناسبت کامیابی ترکیه در جنگ استقلال با میزبانی او در قصر دلگشا به تاریخ ۱۰ اوکتوبر ۱۹۲۲ میلادی برگزار گردیده بود همین مورد را خاطرنشان کرده بود، "ترک‌ها و افغان‌ها برادر اند. خوشی ترک‌ها خوشی ماست، اندوه آن‌ها اندوه ماست."
په انقره کې د لومړي ځل لپاره یو پریکړه لیک چې په کابل کې د ډیپلوماتیک ماموریت پرانستلو پورې اړوند و. په دې اساس ، د ترکیې یو افسر ښاغلي عبدالرحمن سمدان چې په اصل کی افغان وو، په  کال ۱۹۲۰ کې په افغانستان کې د ترکیې د استازي په توګه وټاکل شو. د ترکیی سفارت، په کابل کې لومړنی ډیپلوماتیک ماموریت شو. ترکیه دوهم هیواد و چې افغانستان یې په رسمیت پیژندلی و. افغانستان هم د انقرې حکومت په رسمیت پیژندلو دوهم هیواد شو.
د ۱۹۲۱ کال د جون په ۱۰ ڼبټه  په انقره کې، د افغانستان سفارت پرانستل شو او اتاترک پخپله  د افغانستان رسمی بیرغ ته د اوچتولو زمینه مساعده کړه. امان الله خان په کال ۱۹۲۸ د مي په میاشت کی   ترکیې ته د سفر لومړی هیآت ریاست درلود. ترکیې د دې لیدنې پرمهال د لومړني تخنیکي همکارۍ تړون هم لاسلیک کړ. له افغانستان سره د ترکیې نږدې همکارۍ د دوهمې نړیوالې جګړې تر پیلیدو پورې دوام درلود.
له دوهمې نړیوالې جګړې څخه وروسته، ترکیې د ادارې ، اردو ، کلتور ، تعلیم او روغتیا په برخو کې د پرمختللي دولتي جوړښتونو او عامه ادارو رامینځته کولو کې په افغانستان کې مهم رول ولوباوه. ترکيه تر ۱۹۶۹ پوري  کلونو پورې د ښوونکو، ډاکټرانو، نظامي افسرانو او نورو برخو کې کارپوهان و استولو ته دوام ورکوي. د ظاهر شاه لیدنه ترکیې ته د همدغه ویاړلي وخت کې ترسره شوه. اګست د ۲۶ نبتي څخه تر ۸ د دسپتمبر کال ۱۹۵۷ نیټه کی په.
په کال ۱۹۵۷ د جولای په میاشت کي د ترکیی د هیواد د لمړی وزیر اندنان مندیریس؛ د کابل څخه یی لیدنه د ټینګ ملاتړ به مقصد ترسره کړ شو. او وروسته هم د و لسمشر جلا بایایر لس ورڅني لیدنه د کابل څخه وه . په دي لیدنه کي یی همدا ډول د کندهار، هلمند، کندوز او بغلان په شمول سیمو لیدني هم شاملي وي.
د دواړو هیوادونو ترمینځ نږدې اړیکې او همکارۍ په ۱۹۷۹ کې د شوروي یرغل پورې دوام درلود. له ۱۹۸۹ وروسته ترکیې راتلونکی ډرامه له نږدې وڅاري او هڅه یې وکړه چې د خپل سفارت له لارې د سولې او ثبات هڅو کې برخه واخلي چې تر ۱۹۹۶ پورې یې دوام درلود.
د تیرو ۱۹ کلونو لپاره، ترکیه د افغان اردو ۴۴۵۹ افسرانو او ۹۹۱۸ پولیسو ته د روزنې لپاره  ترکیه د خپل تاریخ ترټولو لوی پرمختیایی مرستې په ځانګړي توګه د تعلیم ، زیربنا او روغتیا په برخو کې عملی کوي. افغانان د ترکیې بورسونو ترټولو لوی ۱۷ پکښي په زده کړې بخت دي. زده کوونکی  ښوونڅی او دري ښوونیز مزکزونه شتون لری، چي ۶۳۰۰ کونکي لري او موږ په پام کې لرو چې په نوي ولایتونو کې نوي ښوونځي پرانیزو. د افغانستان مختلف برخو ته د رسیدو لپاره زموږ د هڅو د یوې برخې په توګه ، موږ به په راتلونکو اونیو کې په هرات کې یوه قونسلګري پرانیزو ، چې په راتلونکو کلونو کې به په کندهار کې یو بل قونسلګري تعقیب شي.
افغانستان له تیرو څلور لسیزو راهیسې ځوریږي. سوله اوږدمهاله ده او دا زموږ د ټولو ارمان دی. پرون، موږ د یوې تاریخي ورځې شاهدان یو چې د لاسلیک مراسم په دوحه او کابل کې په یوځل ترسره شول. دا زما په نظر سم سمت کې لومړی ګام دی. سولې ته قوي لاره اوږده او له ننګونو ډکه ده. نهایی هدف باید  سوله نه، مګر دوامداره او تل پاتي سوله وی.
ترکیه تل د افغانانو په مشرۍ او مالکیت د سولې پروسې ملاتړ کوي. پدې برخه کې، ترکیه چمتو ده، هرڅومره چې زموږ مرستې ته اړتیا وي، ترڅو د دوامداره سولې لاسته راوړلو هڅو کې برخه واخلي ترڅو د افغان ټولنې ټولې برخې او سیمه ایز او نړیوال فعالین ملاتړ وکړي.