صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۲۹ حوت ۱۴۰۲

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

حمله‌ای که نزدیک بود آتش یک جنگ تمام‌عیار را روشن کند؛ آیا امریکادرخلای اطلاعاتی به سرمی‌بُرد؟

-

حمله‌ای که نزدیک بود آتش یک جنگ تمام‌عیار را روشن کند؛ آیا امریکادرخلای اطلاعاتی به سرمی‌بُرد؟  نویسنده: آلیسا یوهانسن روبین / مترجم: سخی خالد / منبع: نیویورک تایمز

عراق- کامیونِ سفیدرنگِ «کیا»، از جادهی بیابانی منحرف میشود، سپس غرشکنان در امتداد یک مسیر خاکی میتازد و بعد از آن در حوالیِ یک باتلاق توقف میکند. پس از نیم ساعت، نوری از کامیون به سرعت بلند میشود، صدای گوشخراشی شنیده میشود و نخستین موشک به سوی پایگاه نظامی «K-1 » (پایگاه هوایی عراق در ایالت کرکوک که توسط نیروهای امریکایی استفاده میشود) شلیک میشود. 
در این حملهی موشکی، شش نفر زخمی و یک پیمانکار امریکایی کشته شد، اما داستان به این جا ختم نشد. این حملهی موشکی، مایهی یک فتنهی بزرگتر بود. آن قدر بزرگ که ایالات متحده و ایران را تا آستانهی یک جنگ تمامعیار پیش برد.
ایالات متحده یک گروه شبه نظامیِ وابسته به ایران را مقصر خواند و به نشان انتقام پنج پایگاه این گروه را بمباران کرد. عراقیهای عصبانی، سپس خشمشان را بر سر سفارت امریکا خالی کردند. بعد از آن ایالات متحده، بلندرتبهترین مقام نظامی ایران را کشت. سپس ایران در تلافی این کار به سمت پایگاههای امریکایی موشک شلیک کرد و اشتباهاً یک هواپیمای مسافربری را سقوط داد که 176 نفر در آن حادثه کشته شدند.  استخبارات و ارتش عراق، اما در مورد هویت کسانی که موشک پرتاب کردند و این رویدادهای شوم را سبب شدند، تردیدهایی را ایجاد کرده است. آنان به این باور هستند که کتائب حزبالله، گروه شبه نظامیِ که ایالات متحده آنان را مسوول این حمله میدانست، مسوول شلیک موشکها نیست. 
مقامات در عراق میگویند که آنان مدارک مستند در دست ندارند تا حملهی موشکی 27 ماه دسامبر را به کدام گروهی نسبت بدهند. عناصری در نهادهای امنیتی عراق روابط نزدیک با ایران دارند که احتمالاً به آنان اجازه نمیدهند که شبه نظامیانِ وابسته به ایران را عامل این حمله قلمداد کنند.
مقاماتِ امریکایی، اما اصرار دارند که شواهد قابل قبول در دست دارند که نشان میدهد کتائب حزبالله مسوول این حمله است، اما تا هنوز شواهد را علنی نکردهاند.
مقامات عراقی میگویند که تردید آنان مبتنی بر شواهد ضمنی و شناخت کامل از منطقهای است که حمله از آن جا صورت گرفته است.
موشکها از قسمت سنینشین ایالت کرکوک که به خاطر حملات دولت اسلامی، گروه تروریستی سنیمذهب، رسوا و انگشتنما است صورت گرفته که شبه نظامیانِ شیعیِ چون کتائب حزبالله جایگاهی در این منطقه ندارد.
از سال 2014 به این سو، کتائب حزبالله در ایالت کرکوک فعالیت ندارد.
در همین حال، گروه دولت اسلامی در جریان ده روز قبل از حمله بر پایگاه کی-1 سه عملیات مشابه را در حوالیِ این پایگاه راهاندازی کرده بود. مسوولان استخبارات عراق در ماههای نوامبر و دسامبر گزارشهایی را به امریکاییها ارسال کرده بودند و به آنان از خطر حملهی داعش بر پایگاه کی-1 هشدار داده بودند.
و موتر رهاشدهی کیا، در کمتر از هزارمتری ساحهای پیدا شده است که در ماه سپتامبر داعش پنج گلهی گاومیش مربوط به شیعیان را سلاخی کرده بود.
مقامات حکومت عراق میگویند که تمام این فاکتها نشان میدهد که حمله کار گروه دولت اسلامی بوده است.
برید جنرال احمد عدنان، رییس استخبارات پولیس فدرال عراق در کی-1، با استفاده از عنوان مختصرشدهی گروه دولت اسلامی عراق و شام میگوید: «تمام یافتهها نشان میدهد که حمله کار داعش بوده است. من در مورد سه حملهی که این گروه در جریان چند روز قبل از حملهی موشکی در این منطقه انجام دادند، به شما توضیحات لازم را دادم؛ ما تحرکات داعش را رصد میکنیم.»
«حتا ما که نیروهای دولتی عراق هستیم، نمیتوانیم بدون پشتیبانی تعداد زیاد از سربازان به این منطقه بیاییم. چطور بیگانهای که هیچ آشنایی با این مکان ندارد به این جا بیاید و آن موضع مناسب را برای حملهی موشکی شناسایی کند؟»
کتائب حزبالله، مسوولیت این حمله را رد کرده و هیچ کسی مسوولیت آن را به عهده نگرفته است.
مقامات امریکایی، با این حال میگویند که آنان از چندین مجرای اطلاعاتی استفاده کردهاند که نشان میدهد کتائب حزبالله مسوول این حمله است.
دو مقام امریکایی به شرط پنهان ماندن هویت شان به خاطر این که دارند در مورد اسرار درجهبندیشدهی استخباراتی گپ میزنند میگویند که پژوهشگران امریکایی موتر کیا را ارزیابی کردهاند و نتایج کار آنان به ما کمک کرده است تا بدانیم که حمله توسط کتائبحزبالله راهاندازی شده بود. آنان نگفتند که موتر به چه اساس به گروه کتائب حزبالله نسبت داده شده است.
یک مقام امریکایی میگوید که آنان با شنود کردن/ ردگیری وسایل ارتباطی به این نتیجه رسیدند که دست این گروه در حملهی موشکی دخیل است.
مقامات امریکایی میگویند که در ماههای نوامبر و دسامبر 11 مورد حملهی موشکی بر پایگاههای عراقیِ که توسط نیروهای ائتلاف یا امریکایی استفاده میشود شلیک شده است. یک مقام میگوید که امریکاییها کاملاً مطمیین است که مسوول بیش از نصف آن حملات به شمول حملهی 27 دسامبر کتائب حزبالله است.
ایالات متحده اطلاعاتاش را علنی نکرده است. با حکومت عراق نیز شریک نکرده است.
سترجنرال محمد البیاتی، رییس ستاد ارتش در زمان نخست وزیر عادل عبدالمهدی در مصاحبهای میگوید: «ما از امریکاییها خواستهایم که اطلات شان یا هر مدرک که دارند را با ما شریک کنند، اما به ما هیچ معلومات ندادهاند.
ابوعلی البصری، رییس ادارهی استخبارات و ضدتروریسم عراق میگوید که ایالات متحده در مورد ضدحملهی 29 ماه دسامبر بر پایگاههای کتائب حزبالله با ما هیچ مشورتی نکرده است.
او میگوید: «آنان از ما نخواستند که توضیح بدهیم در کرکوک چه گذشت و همچنان هیچ اطلاعاتی را با ما شریک نکردند. معمولاً به این روش شان ادامه خواهند داد.»
با ذکر این حقیقت که نیروهای امریکایی و عراقی در عملیاتهای ضدتروریسم شانه به شانهی هم میجنگند، مقامات استخباراتی و دفاعی امریکا میگوید که ایالات متحده همیشه نیاز نمیبیند که اطلاعات حساسیتبرانگیز را با حکومت عراق شریک کند، زیرا ایران در دستگاه حکومت بغداد نفوذ دارد و از اطلاعات ما ممکن است سؤاستفاده شود.
مقامات استخبارات عراق میگویند که بدون دسترسی به اطلاعات امریکاییها، نمیتوانیم ادعاهایی که صورت میگیرد را ارزیابی کنیم.
آنان میگویند که آثار غیرمعمولی را در موتر برجامانده و موشکهایی که در حملهی 27 دسامبر استفاده شده بود، ندیدند که نشان بدهد حمله کار کتائب حزبالله بوده است. آنان میگویند که کامیون، یک موتر معمولی از نوع کیا بود، به جز این مورد که چوکیهایش برای راکتاندازها آماده شده بود. راکتهای 107 ملی متری «کاتیوشا» توسط همهی طرفها در عراق استفاده میشود.
جنرال عدنان میگوید که او کامیون را به امریکاییها تحویل داده است و پژوهشگران امریکایی قطعات موتر و یک راکت منفجرنشده در قسمتی از پایگاه که مربوط عراقیها میشود را ممکن است از بین برده باشند و این کار تحقیقات قانونی ما را با مشکل مواجه میکند.
اختلاف دیگر ما بر سر تعداد راکتهایی است که شلیک شده است. امریکاییها گفته است که 31 راکت شلیک شده است.
شاهدان عراقی به شمول جنرال عدنان که جزو اولین کسانی بودند که به ساحه رسیدند، تعداد راکتها را 11 شمردهاند.
چندین افسر نظامی عراقی در پایگاه کی-1 به این باورند که تعداد راکتها اگر خیلی زیاد بوده باشد به 16 راکت میرسد، اما 31 راکت نه.
علی فرهان، دهقان و شهردار نپتیس، قریهای دورافتاده در چهارمایلی پایگاه کی-1 و در یک مایلی محل موشکاندازی، میگوید که با برادرم در مورد شخمزنی صحبت میکردم، در همین هنگامه موتری را دیدم که از سمت جنوب-غربی به محل نزدیک میشود؛ محلی که مردمش به داعش روی خوش نشان میدهد. کامیون به سمت مسیر خاکی تغییر جهت داد، تقریباً نیم مایل در آن مسیر پرگرد و خاک راه رفت، سپس توقف کرد و بعد از آن چراغهایش را خاموش کرد.
35 دقیقه بعدش، ساعت 7:20 شام، او نخستین موشک را در هوا دید. جنرال عدنان نیز پرواز موشکها را به آسمان دیده بود و پس از این که علی فرهان به وسیلهی تماس تلفنی از او کمک خواست با تمام سرعت در امتداد جادهی خاکی به سمت کامیون رانندگی کرد تا جلوش را بگیرد.
جنرال عدنان میگوید: «فوراً به پایگاههای مرکزی تماس گرفتم و هشدار دادم که پایگاه مان مورد حملات موشکی قرار گرفته.»
وقتی او خودش را به کامیون میرساند، پی میبرد که این حمله ممکن بود خیلی وخیمتر از این چیزها باشد. سه گیره دارای 12 راکتانداز شلیک شده بود که کمتر از نصف شان موشک و چهار میل دیگرش موفقانه شلیک نشده بود. به این معنا که حداکثر چهارده موشک شلیک شده بود. 
کامیون، قابل پیشبینی نبود. در ششم ماه نوامبر، شورای امنیت ملی عراق به امریکاییها گزارش داد که از ماه اکتبر گذشته تا کنون «داعش آماده میشوند که به گونهی غیرمستقیم پایگاه کی-1 را با شلیک موشک از نوع «کاتیوشا» در ولسوالی کرکوک هدف قرار بدهند.»
فشردهی اطلاعاتی که در 25 ماه دسامبر به مقامات ایالات متحده فرستاده شده بود نشان میداد که جنگجویانِ گروه دولت اسلامی در تلاش هستند که در قسمت شمال غربی کی-1 زمینهای بیشتری را تصرف کنند.

جنرال عدنان میگوید که او به امریکاییها در مورد احتمال حملهی موشکی بر پایگاه کی-1 حتا تا روزی که حمله صورت گرفت و عراقیها، فرماندهان امریکایی را در پایگاه شان دعوت کرده بودند تا روی میز شام در مورد وضعیت امنیتی صحبت کنند، هشدار داده بود.
دگروال طالب مداحم التمیمی، یکی از فرماندهان پولیس فدرال عراق میگوید که به امریکاییها التماس کردم از بالونهای اکتشافی هوایی استفاده کند تا به این وسیله از وقوع حمله جلوگیری شود، اما بالونها را برای تعمیر پایین کشیده شده بودند.
جنرال عدنان میگوید که سه موشک در آن قسمتهای از کمپ برخورد کرده که مربوط عراقیها میشود، یکی در حوالی حصار بیرونی و در حدود هفت موشک دیگر در ساحهی که مربوط امریکاییها میشد. حداقل یک موشک به جایی برخورد کرده که امریکاییها مهمات را نگهداری میکردند و این باعث وقوع انفجار بزرگ دیگری شد.
برخلاف حملات دیگر که عراقیها و امریکاییها را هدف قرار میداد، این یکی اما تلفات داشت. چهار سرباز امریکایی و دو پولیس فدرال عراقی زخمی شدند. پیمانکار ملکیِ که کشته شد یک عراقیِ متولد امریکا بود به نام نوریس ولید حمید که به عنوان ترجمان با امریکاییها کار میکرد.
از دید برید جنرال امیرعیسا حسن، فرماندهی عراقی در کمپَ، نتیجهگیری منطقیاش این است که گروه دولت اسلامی مسوول این حمله بود. او میگوید: «ساکنان قریههای اطراف این جا را ترکمنها و عربها تشکیل میدهند. این مردم با داعش احساس همذاتپنداری دارند. آخر چرا باید حزبالله یا دیگران را مقصر خطاب کنیم؟»
سال گذشته، گروه دولت اسلامی در این قسمتهای از ایالت کرکوک به شدت فعال بودند، همه روزه عملیات راهاندازی میکردند که این شامل بمبگذاریهای کنار جادهای و حملات غافلگیرانه نیز میشود. 
مارک تی. اسپر، وزیر دفاع ایالات متحده، شش سال پس از تصرف پایگاه کی-1، به گزارشگران گفته است: «چنانچه میدانید، روز جمعهی گذشته، کتائب حزبالله، در پایگاهی در نزدیکی کرکوک به نیروهای نظامی امریکا یورش برده است.»
با وجود این که مقامات امریکا به نخست وزیر عراق در مورد بمباردمان کتائب حزبالله به هدف انتقامگیری خبر دادهاند، عراقیها باز هم اظهار بیخبری میکنند.
مقامات حکومت عراق میگویند که این گروه در جریان سالهای اخیر اصلاً در کرکوک فعالیت ندارند. تنها در اوایل روزهای جنگ با داعش در سال 2014 این گروه برای مدت کوتاهی در ایالت کرکوک حضور داشتند.
محمد موحی، سخنگوی کتائب حزبالله مسوولیت حمله بر کمپ کی-1 را رد کرد. او در مصاحبهای میگوید که این گروه در سال 2014 فقط به مدت 80 روز در ایالت کرکوک فعالیت داشته است.
او میگوید که اگر امریکاییها مدرک داشته باشند که کتائب حزبالله مسوول حمله است، باید آن را علنی کند.
مقامات امریکایی، اما میگویند که این گروه در سراسر عراق فعالیت دارد و روزانه در مناطق سنینشین عراق عملیات راهاندازی میکند.
در دوم ماه جنوری، حملهی امریکاییها بر مواضع کتائب حزبالله و روز بعدش حملهی هوایی در میدان هوایی بغداد که منجر به کشته شدن رهبران نظامی عراقی و ایرانی شد، خشم عراقیها را علیه امریکاییها برانگیخت و پارلمان عراق به خروج نیروهای امریکایی از عراق رأی مثبت دادند.
ایالات متحده در حدود 5000 نیرو در عراق دارد که هدف اصلی این نیروها جنگیدن علیه داعش و آموزش ارتش عراق است. حکومت عراق از امریکاییها تاهنوز به گونهی رسمی نخواستهاند که کشورشان را ترک کنند، اما مقامات از هر دو جانب به این باورند که روابط شان به هم خورده است.
مقامات عراقی میگویند که پرسشهای بیپاسخ زیادی در مورد هویت کسانی که مسوول حمله بر کمپ کی-1 بودهاند، باقی مانده است.
عبدالحسین الحنین، یکی از همکاران آقای عبدالمهدی که تا روز شنبه به عنوان نخست وزیر شناخته میشد، با اشاره به باقیماندههای حزب سنیمذهبِ خشمگینی که قبل از دخالت نظامی امریکا در عراق در سال 2003 از حکومت کنار زده شد، میگوید: «هویت حملهکنندگان تا هنوز مشخص نشده. گمانهزنیها زیاد است و من ادعا نمیکنم که همه چه را میدانم، ممکن است کار داعش بوده باشد و/یا حزب «بات». وضعیت در ابعاد وسیعی آشفته است.»

دیدگاه شما