کرامت انسانی، حرمت و ارزشی است كه افراد بشر از آن‌جهت كه انسان و بشر هستند به طور ذاتی از آن برخورداراند. گوهر انسانیت در تمام انسان‌ها به طور مساوی وجود داشته و همه افراد بشر دارای آن می باشند. دولت و جامعه در قبال حفظ کرامت ذاتی انسان‌ها مکلفیت و مسئولیت دارند و باید از رفتارها، گفتارها و برخوردهای مغایر با کرامت و حیثیت انسانی خود داری نموده و از هر نوع تعرض نسبت به آن جلوگیری نمایند.
وجود كرامت و عزت انسانی در همه افراد بشر مورد توافق اکثریت ادیان، مذاهب و اندیشمندان است.
از نظر دینی كرامت هدیه ی الهی است كه خداوند به انسان ها داده تا اورا دارای نیكویی های استثنایی نماید. این نیكویی ها موجب رشد و خلاقیت وی شده و از طریق آن می تواند استعداد های انسانی خود را رشد دهد.
بر این اساس، هیچ كس نمی تواند شرافت و عزت انسانی را از او سلب نماید. شرافت انسانی افراد بشر، هدیه الهی است و همگان ملزم به رفتار متناسب با شأن و كرامت انسان‌ها می باشند. چنانکه اغلب دانشمندان نیز بر این باور هستند كه كرامت انسان، ناشی از توانایی های روحی و اخلاقی آنان است وانسان صاحب اندیشه، تفکر و درك امور اخلاقی و غیر اخلاقی است . چنین ویژگی مهم در انسان‌ها نشانه برتری، كرامت و عزت اوست.
کرامت ذاتی انسان‌ها دراسناد بین المللی حقوق بشر نیز مورد تآکید قرار گرفته و چنین بیان شده است که خداوند انسان را به بهترين وجه آفريده وبه اوحيثيت داده است. همه مردم دراصل شرافت انساني، حقوق و تكالیف انسانی و مسئوليت‌های اجتماعی، بدون هیچ گونه تبعيضی ازلحاظ نژاد، رنگ زبان، جنس، اعتقادات ديني، وابستگي‌های سياسي و اجتماعي باهم برابرند.
خوشبختانه در قانون اساسی افغانستان نیز درمورد کرامت انسانی تاکید صورت گرفته است به این بیان که آزادی و كرامت انسان از تعرض مصوون است. دولت به احترام و حمایت از آزادی و كرامت انسان‌ها مكلف می باشد.
كرامت انسانی ایجاب می نماید كه انسانها با همدیگر رفتارهای انسانی داشته باشند و از رفتارهای غیر انسانی و مغایر با حرمت و كرامت انسانی پرهیز نماید. رفتارهای غیر انسانی،‌ رفتارهای هستند که به صورت عمدی موجب ایجاد درد و رنج شدید روحی یا جسمی گردد.
انسان دارای عقل و منطق است و باید مناسبات افراد با یكدیگر نیز بر اساس استدلال و منطق باشد. رفتارهای افرادی كه بر این اساس، صورت نمی‌گیرد و مدام با وسیله قرار دادن تهمت و افترا در عرصه های مختلف در صدد تحمیل اراده خویش بر کسان دیگری هستند و با استفاده از تهدید، خشونت و زورگویی تلاش به خرج می دهند تا از این طریق به اهداف شان برسند؛ چنین رفتاهای‌ غیر انسانی شمرده شده و مغایر با ارزش های انسانی می باشد.
چنین رفتارهای منفور و محکوم است و بدلیل این‌که پیامدهای منفی چنین برخوردهای ناپسند سبب ایجاد درد و رنج روحی و جسمی در انسان‌ها گردیده و باعث عقده حقارت و تحقیر آنان خواهد شد. در نتیجه از رشد استعداد های انسانی آنان جلوگیری خواهد کرد.
طبعا چنین افرادی که با این رفتارهای تحقیر کننده موجه می شوند؛ دیگر نمی توانند انسان ها را برابر دیده و با آنان برخورد انسانی داشته باشند. بلكه همگان را یا برتر از خود می پندارد و یا كوچك تر از خود به حساب می آورند و با آنان رفتاری مبتنی بر فرماندهی و اطاعت دارند.
در صورتیکه رفتار های انسانی از عقده حقارت و تحقیر انسانها جلوگیری نموده و رفتار انسانی را توسعه و گسترش می دهد. لذا رفتارهای افراد در جامعه باید براساس عقل، منطق وبا توجه به کرامت و ارزش‌های ذاتی انسان‌ها صورت گیرد تا بتواند نقش مهم و اثر گذار را در توسعه وشكوفایی استعدادهای انسانی داشته باشد و تا بتواند زمینه شكل گیری جامعه سالم و به دور از خشونت و تحقیر را فراهم نماید.
به خاطر کرامت ذاتی انسان‌ها است که هیچ فردی را نمی‌توان تحت شکنجه یا مجازات یا رفتارهای قرار داد که ظالمانه بوده و بر خلاف انسانیت و شئون بشری یا توهین کننده باشد.
در قانون اساسی تاکید شده است که هیچ شخصی نمی تواند حتی به مقصد كشف حقایق از شخص دیگر، اگر چه تحت تعقیب، گرفتاری یا توقیف و یا محكوم به جزا باشد، به تعذیب او اقدام كند یا امر بدهد. تعیین جزایی كه مخالف كرامت انسانی باشد، ممنوع است.
بنا براین، رفتارهای تحقیر كننده مغایر با کرامت انسان‌ها است. چون رفتارهای تحقیرکننده اعتبار و آبروی فرد را نزد دیگران كاهش داده و موجب می  شود كه فرد احساس حقارت نماید. كمسیون اروپایی حقوق بشر معتقد است كه رفتار و یا مجازات، نسبت به یك فرد زمانی تحقیر كننده است كه شدیداً موجب خفت و خواری وی نزد دیگران گردد و یا موجب شود بر خلاف اراده و وجدان خود عملی را انجام دهد.
تنبیهات بدنی، تهدید وتوهین وفحاشی از نمونه های این نوع رفتارها است. توسعه اندیشه انسان محور در جامعه و پرورش و شكوفایی استعدادهای انسانی در جامعه نیازمند محیط انسانی سالم است. محیطی كه سرشار از عاطفه، دوستی،‌ احترام متقابل، همكاری و همدلی همگانی باشد. در یک چنین شرایطی است که همه افراد در جامعه وجود انسان‌ها و افراد دیگر را تحمل نموده و به هم پذیری پای بند خواهند شد و با همدیگر رفتارهای انسانی خواهند داشت.
اما در محیط مملو و پر از دشمنی، كینه توزی و انتقام، حق با زور مداران است و افراد با زیر دستان خودرفتار آمرانه و با بالا دستان رفتار چاپلوسانه خواهند داشت. با وجود چنین شرایطی در جامعه؛ قطعا استعدادها و خلاقیت‌های انسانی انسان‌ها پژمرده گردیده و نابود خواهند شد.
متاسفانه با وجود تاکیدات زیادی که در ارتباط با کرامت انسانی و احترام به آن. در آموزه های دینی و اسناد تقنینی داخلی و بین المللی صورت گرفته است تا هنوز برخی ها  به کرامت انسانی اعتقاد نداشته و باورمند نمی باشند.  یعنی برخی افراد و شهروندان این سرزمین هنوز باورمند نیستند که انواع گوناگون فساد در جامعه باعث تباهی جامعه بوده و مغایر با کرامت انسان‌هاست. حتی کوشش می کنند که برای چنین رفتاهای ضد انسانی‌شان توجیه منتطقی یافته و ارائه نمایند.
به همین دلیل سالهاست که انواع گوناگون فساد اداری، اخلاقی و امثال آنها به عنوان یک رفتار مغایر با کرامت انسانی؛ در جامعه ریشه دوانده وحكومت و جامعه را باچالش‌های جدی روبرو نموده است. به حدی که دست یابی به اهداف مهم اقتصادی، سیاسی، مدیریتی و در نهایت دست یافتن به توسعه انسانی را ناممکن ساخته است. 
با این که حکومت برای محو و کاهش فساد اداری و غیر اداری در این کشور  اقدامات و مبارزات جدی داشته است و تلاش به خرج داده تا گام‌های عملی و مؤثری را در این راستا بردارد. تدوین و اصلاح اسناد تقنینی و تشکیل شوراهای عالی و در نظر گرفتن مکانیزم‌های عملی به هدف دست یابی به عدالت اجتماعی و شفافیت لازم در تطبیق قوانین و حاکمیت قانون؛ اقداماتی بوده که توسط حکومت انجام شده است.
همچنین توجه جدی به اصلاحات در نهاد های عدلی وقضایی از سوی حکومت صورت گرفته است. از نظر عملی نیز برنامه های فوق تا حدودی در ادارات دولتی و غیر دولتی تطبیق و انجام شده است.  ولی با آنهم حکومت در پیشبرد اهداف مبارزه با فساد اداری و غیر اداری موفق نبوده و در جهت محو و خشکاندن آن ناکام بوده است. برای این‌که دست یابی به این هدف مهم؛ مبارزه جدی و همگانی حکومت و شهروندان را می طلبد. بنأ هر نوع طرح و اقدام جهت مبارزه با پدیده شوم فساد در افغانستان بدون هماهنگی‌های لازم میان شهروندان و حکومت و بدون باورمندی کارمندان به کرامت و شؤن ذاتی انسان‌ها و بدون باورمندی به زشت بودن این پدیده شوم، نتبجه بخش نبوده و موفقیت آمیز نخواهد بود.