صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۹ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

بررسی رفتارها و مدیریت انتخاباتی در افغانستان

-

بررسی رفتارها و مدیریت انتخاباتی در افغانستان

دموکراسی و حاکمیت مردم برای تعیین سرنوشت خود، مفهومیشناخته شده، معقول و مقبولی است که در منطق جامعه جهانی قرار گرفته است. بر اساس ماده ۲۱ اعلامیه جهانی حقوق بشر, هرکس حق دارد در اداره امور کشور خود، خواه مستقیماً و خواه با وساطت نمایندگانی که آزادانه انتخاب شده باشند، شرکت جوید .
اساس و منشأ قدرت حکومت، اراده مردم است. این اراده باید به وسیله انتخابات ابراز گردد که از روی صداقت و به طور ادواری باشد ( ماده ۲۵ میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی) با تأکید بر اینکه هر انسان عضو اجتماع، حق و امکان خواهد داشت، بدون تبعیض و بدون محدودیتهای غیرمعقول در اداره امور عمومیمستقیماً یا بهواسطه نمایندگانی که آزادانه انتخاب شوند شرکت نماید.
عمومیت یافتن حقِّ رأي سبب شده است انتخابات به عنوان مهمّترین جلوه ي زندگی سیاسی عصر حاضر به شمار آید.
کوششهاي انتخاباتی، بخـش قابل توجهی از زندگی سیاسی مردم، تلاشگران سیاسی، احزاب، گروهها و نهادهاي مدنی را به خود اختصاص داده است. حقوقدانـان به قوانین انتخاباتی، نظام انتخاباتی و ابعاد حقوقی آن میپردازند؛ رفتار سیاسی در انتخابات، توجه محقّقان علم سیاست و علاقهمندان به رفتارشناسی را به خود جلب کرده است؛ جامعه شناسان کوشیداند رفتار انتخاباتی را با متغیرهاي اجتماعی چون طبقات اجتماعی، شکافهاي اجتماعی و موقعیـت اجتماعی توضیح دهند و برخی پا را فراتر گذاشته اند و از تأثیر تاریخ و جغرافیا بر رفتار رأيدهی سخن گفته اند؛ تبلیغات انتخاباتی در حـوزهي ارتباطـات سیاسی شایان اهمیت است و نقش آگهیهاي تبلیغاتی، شعارها و رسانههاي نوشتاري، شنیداري و دیداري در انتخابات نباید فراموش شود؛ و نیـز، اصـل انتخابات، حقِّ رأي، فلسفه ي فرمانبردن از اکثریت و مسایلی نظیر آن، در فلسفه ي سیاسـی ، بحـث و جنجـال برانگیختـه اسـت
الف – رفتارهای سیاسی و تبلیغاتی تیمهای انتخاباتی درزمان انتخابات :
درکشورهای توسعه یافته و مبتنی بردیموکراسی ، تیمهای رقیب انتخاباتی براساس استراتژی معین و برنامههای مشخص به میدان رقابت وکار و زارانتخاباتی میروند ودر مسیر مبارزه فقط ازتاکتیکها و کارشیوههای مختلف تبلیغاتی با حفظ خط مشی واستراتژی اصلی فقط به توضیحات و تحلیلهای برنامه تدوین شده ای خود میپردازند.
درافغانستان، اما استراتژی ثابت و روشهای منطقی در تحلیل برنامهها و پالسیها دیده نمیشوند.
چون بسیاری از تیمها برنامههای ثابت و پالسیهای مشخص به جز حملات کور و تخریبی به رقیب و تخریب شخصیتهای رهبری کننده ای حریف چیزی برای طرح و ارایه ندارند در مبارزات انتخاباتی در افغانستان کمتر از برنامه و طرح صحبت میشود، بلکه سخنرانیها بیشتر عوامگرایانه است و نامزدان مطرح مصروف اتهام زنی به یک دیگر اند.مردم در نهایت تعیین کننده سرنوشت انتخابات میباشند.
انتخابات در فلسفه سیاسی به هوشیاری ملت پایدار تعبیر میشود.نوع رفتارها و کنشهای رقبای انتخاباتی علاوه بر پیامدهای منفی و نا امید کننده برای مردم و رای دهندگان که باعث کاهش میزان اشتراک کنندگان گردیده اند، خطرنهادینه شدن نوع رفتارهای نامطلوب و نا معقول انتخاباتی را در هر انتخابات در آینده درپی دارد که عامل کاهش میزان مشارکت مردم و باعث بد آموزی رقبای احتمالی در انتخابات آتی را دربردارد.
ب – رفتارهای معقول و هوشمندانهای انتخاباتی مردم افغانستان:
مردم افغانستان "نفس انتخابات "را به دلیل یکی ازشاخصههای دیموکراسی و نظامندی و عبور از نا امنی، بی نظمی، قانون شکنی، و تحقق شایسته سالاری و تآمین عدالت اجتماعی تنها راهی بسوی اینده ای بهتر به عنوان یک راه وتایید نظام، گزینش نمودند و وظیفه ملی ومیهنی خودرا هوشیارانه ومعقولانه، علیرغم ایجاد فضای مسموم تیمهای انتخاباتی، در شرایط نامطلوب امنیتی و نابسامانیهای مدیریتی، انجام دادند.
مردم بهعنوان مولفه و بازوی اصلی دموکراسی وظیفه ای خودرا بهخوبی و به نحو احسن  انجام دادند.
مدیریت ضعیف و ناکام کمیسیونهای انتخابات دربرگزاری، اجرا،سپس شمارش و اعلام نتایج این پروسه ای ملی هرچند مردم را خسته، نا خرسند و مآیوس نموده اند و در ابعاد کاری، تجارتی و تصمیم گیری ضربههای بزرگ و جبران ناپذیری زده اند، بازهم مردم بی صبرانه منتظر اعلام نتایج میباشند.
ج – شرایط اجرایی انتخابات آزاد و منصفانه و نتیجه آن:
با قبول حاکمیت مردم بر سرنوشت سیاسی و اجتماعی خویش، مشارکت آنان در انتخابات نمایندگان خود یکی از زمینههای بارز این حاکمیت میباشد. برگزاری انتخابات آزاد و منصفانه مستلزم شرایط خاصی است که در هرانتخاباتی باید در نظرگرفته شود، بخصوص در شرایط خاص و موجود:
1) درستی آیین انتخابات : انتخابات صحیح و شایسته نیازمند روش و آیین قانونی است که بتواند چراغ راهنمای این انتخابات باشد.
در این خصوص، اولاً، شرایط انتخابکنندگان و انتخاب شوندگان باید به ترتیبی باشد که زمینه آزادی مشارکت در تعیین سرنوشت را به درستی فراهم کند.
بدیهی است، مقرر داشتن پارهای از شرایط ایجابی و سلبی غیرمنصفانه که مقامات حاکم را برای تشخیص صالح از ناصالح صاحب ابتکار عمل کند، میتواند مانع یک انتخابات صحیح باشد.
ثانیاً، تبلیغات انتخاباتی باید به نحوی باشد که شهروندان برای انتخاب آگاهانه، نسبت به انتخابشوندگان شناسایی کامل پیدا کنند.
درستی تبلیغات انتخاباتی مستلزم برخورداری همه رقبای انتخاباتی از امکانات تبلیغاتی، تأمین و تضمین عادلانه امکانات تبلیغاتی و ممنوعیت تبلیغات نا درست و تخریبی میباشد، در انتخابات افغانستان، متاسفانه نه شرایط و خواست عادلانه ای انتخاب شوندگان در نظرگرفته میشود و نه زمینه ای حداکثری مشارکت مردم با ایجاد فرصتهای مناسب و عادلانه در ابعاد،امنیتی، مدیرتی،و تخنیکی و نظارتی به صورت درست و سازمان یافته فراهم میگردد.
۲) انتخابات درست توسط انتخابکنندگان : درستی انتخابات از نظر هنجاری، ساختاری و رفتاری باید به ترتیبی باشد که اولاً، یک رابطه شفاف بین انتخابکنندگان و انتخابشوندگان ایجاد شود؛ ثانیاً، هیئتهای انتخاباتی از منتخبان، وابستگان و طرفداران جناح حاکم نباشند.
۳) درستی نتایج انتخابات : شمارش آرا و نتیجهگیری انتخابات، حساسترین مرحله انتخابات به شمار میرود. در این خصوص، علاوه بر بهکارگیری امکانات فنی شایسته، دستاندرکاران شایسته نیز ابتکار شمارش آرا را داشته باشند. در غیر این صورت، اقتدارطلبی متداول در امور حکومتی راه را بر انتخابات آزاد و منصفانه میبندد.درانتخابات ریاست جمهوری با وجود پیش بینیها و گوشزدها درجریان برسی واعلام نتایج انتخابات با دلیل واحتمالات مشخصی با مشکل مواجه شده ایم
4 ) نظارت صحیح بر جریان انتخابات: رقابت ناسالم بین داوطلبان در امر انتخابات همواره محتمل است.
از طرف دیگر، دستگاههای دولتی نیز معمولاً نسبت به نتیجه انتخابات ذینفع هستند و ممکن است پارهای از دخالتها موجب تحتالشعاع قرار گرفتن جریانات انتخاباتی گردد.
بدین خاطر است که برای جلوگیری از هرگونه آسیب بر امر انتخابات، نظارت بر صحت و درستی انتخابات ضرورت پیدا میکند.
نظارت بر انتخابات در برخی از کشورها به ، دادگاههای ویژه یا عمومیو یا یک نهاد بیطرف سپرده میشود. صرفنظر از نحوه نظارت، لازم به توجه است که در صورتی میتوان به نتیجه نیک نظارت امیدوار بود که اعضای (قوه ناظر)نسبت به انتخابات و نتیجه آن به هیچوجه ذینفع نباشند. در غیر این صورت، امیدی به درستی جریان و نتیجه انتخابات نخواهد بود.،
درحالی که درانتخابات گذشته ناظرین به نمایندگی از تکتهای انتخاباتی روشها ورفتارهای جانبدارانه ای در پیش گرفته اند که هم پروسه را با مشکل مواجه نموده اند و هم افکارعمومیرا سرگردان و مشوش و هم رسانهها را دچارتناقض و انحراف در اطلاع رسانی نموده اند.
عدم وجود شرایط اجرایی وفنی فوق، به صورت شفاف و عینی، باعث بن بست و چالش بزرگی خواهد شد که کلیت و سلامت پروسه ای انتخابات و عواقب ناکامیانتخابات را در پی خواهد داشت.چنانچه، به دلیل عدم شفایت و مدیریت قاطع درزمان تبلیغات، برگزاری انتخابات، نظارت شفاف وهمه جانبه در اجرا وشمارش آرا باعث به بن بست رسیدن انتخابات ریاست جمهوری شده است.
امید است از این بحران انتخاباتی درسهای عملی برای آینده ای کشور بگیریم و بیاموزیم

دیدگاه شما