صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

چهارشنبه ۵ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

بانک جهانی و دولت آینده ؛ امید به بهبود شاخص‌های توسعه اجتماعی

-

بانک جهانی و دولت آینده ؛ امید به بهبود شاخص‌های توسعه اجتماعی

وضعیت جامعه ما بعد از دوران انتخابات و دولت جدید آینده که به هر نحو باشد، برای اقتصاد و فعالات اقتصادی وضعیت باثبات تری نسبت به وضعیت فعلی است. در شرایط کنونی که بازارهای اقتصادی افغانستان به صورت نا اطمینان و نامعلوم از آینده سردرگرم است. تصمیم گیریهای بزرگ اقتصادی زمانی مشخص خواهد شد جامعه در یک ثبات نسبی باشد یا حداقل آنکه ثبات قابل پیش بینی برای آینده باشد. هرچقدر شفافیت اطلاعات نسبت به آینده بیشتر و روشن تر باشد، ریسک و زیانهای بازار نیز قابل مدیریت کردن بوده و میزان ضررهای احتمالی از آینده کاهش مییابد.
وجود ناآرامینسبت به آینده و داشتن شرایط نامناسب فعلی که باعث حالت رکود در اقتصاد شده است، شرایط مطلوبی برای اقتصاد و جامعه افغانستان نیست و اثرات مخربی خواهد داشت. اما اقتصاد افغانستان، بعد از این دوران گذر وارد مرحله جدیدی خواهد شد. دورانی که قطعاً از این حالت بهتر خواهد بود. دوران رشد بعد از رکود اقتصادی. هرچند تمام تغییرات اقتصادی بطور دقیق مشخص نیست اما آنچه معلوم است این است که شرایط جدید در جامعه بعد از بحران انتخابات، بازگشت به ثبات اقتصادی خواهد بود. چرا که تنها در چنین حالتی است که تیم دولت جدید قادر به اداره جامعه و اجرای پالیسیهای اقتصادی میباشد.
برای فهم بهتر تغییرات کیفی باید از شاخصهای کمیاستفاده کرد تا چرایی و چگونگی تغییرات به صورت کمیقابل اندازه گیری باشد. از مهمترین شاخصهای کمیکه به بیان تغییرات حجم کیفی در جامعه میپردازد، شاخص تغییرات انسانی یا اجتماعی است که توسط موسسات جهانی مانند بانک جهانی همه ساله اعلام میشود.
مقایسه کشور افغانستان با کشورهای آسیای جنوبی
جدول مقابل به مقایسه شاخص توسعه انسانی در بین کشورهای آسیای جنوبی پرداخته است. با توجه به جدول میتوان گفت که کشور افغانستان در بین سایر کشورهای آسیای جنوبی در شرایط بدتری قرار گرفته است و شاخص توسعه انسانی در این کشور از سایر کشورها پایینتر میباشد.
گراف زیر رتبه کشور افغانستان را در بین سالهای 2010 تا 2015 نشان داده است. با توجه به گراف  شماره 5 تغییری در رتبه کشور در بین سالهای 2010 تا 2015 نداشته است و همان 169امین کشور جهان میباشد. هرچند که در بعضی از سالها تغییراتی داشته است.(گراف شماره 5)
بررسی عوامل شاخص توسعه اجتماعی -انسانی کشور افغانستان
الف- اولین شاخص توسعه انسانی شاخص  زندگی طولانی و سالم است که با معیار امید به زندگی در بدو تولد محاسبه میشود. امید به زندگی یک شاخص آماری است که نشان میدهد متوسط طول عمر در یک جامعه چقدر است یا به عبارت دیگر هر عضوی از آن جامعه چند سال میتواند توقع حیات داشته باشد. هر چه شاخصهای بهداشتی و همچنین درمانی بهبود یابد امید به زندگی افزایش خواهد یافت و از این رو این شاخص یکی از شاخصهای سنجش پیشرفت و عقب ماندگی کشورهاست. (گراف شماره 1)
گراف شماره 1 نشاندهنده بهبود متغیر امید به زندگی در بدو تولد است که این نشاندهنده بهبود وضعیت سلامت و شاخص بهداشت در جامعه میباشد.
ب- دومین شاخص توسعه انسانی، دانش میباشد که از دو متغیر میانگین سالهای مدرسه و سالهای مورد انتظار مدرسه  تشکیل شده است که با آن شاخص تحصیل نیز گفته میشود. (گراف شماره 2).
گراف(شماره 2) نشان از بهبود وضعیت آموزش در افغانستان طی سالهای 2010 تا 2015 میباشد.
نتیجهگیری
ارزیابی شاخص توسعه انسانی کشور افغانستان و همچنین شناسایی جایگاه این کشور در منطقه و ارایه یک تصویر روشن از وضعیت فعلی کشور افغانستان میتواند در سیاستگذاریها و چشمانداز و برنامههای توسعهای کشوربسیار مفید باشد تا مسولین کشور با شناسایی فرصتها و اتخاذ راهکارهای مناسب در جهت بهبود شاخص توسعه انسانی در کشور قدم بردارند. در پایین 2 نمونه از مهمترین عوامل شاخص توسعه اجتماعی- انسانی افغانستان که شامل امید به زندگی و وضعیت آموزشی در مدارس میباشد نشان داده شده است. در این  میان لازم به ذکر است که تجارب کشورهای پیشرفته نشان میدهد که سرمایهگذاری در سرمایه انسانی دارای بازدهی فوقالعاده است و بدون توجه به آموزش و پرورش و تغییرات و تحولات کیفی آن نمیتوان به رشد اقتصادی دست یافت. از سوی دیگر وضع بهداشت فرد و یا گروه با سطح درآمد مرتبط بوده، و بهرهوری حلقه واصل بین این دو است.
به عبارت دیگر بهبود بهداشت به افزایش در بهرهوری نیروی کار منجر شده، و همچنین درآمد بالاتر باعث پیشرفت تحصیلی و بهبود سلامتی میشود. مدیران و کارکنان بخش بهدشت و درمان، با نقش کلیدی خود در بهبود شاخصهای بهداشتی، سهم عمدهای در توسعه انسانی و ارتقای جایگاه کشور افغانستان در رتبهبندی جهانی و منطقهای دارند.  هرچند با خروج نیروهای خارجی، نیروهای داخلی توانسته است تا حدی در مقابل شورشیان و گروههای تروریستی مقابله کند اما افزایش حملات تروریستی و دلسرد شدن مردم از آینده افغانستان، خروج سرمایهها از افغانستان و در نتیجه کاهش سرمایهگذاری باعث شده است، شاخصهای مربوط به آموزش و بهداشت در بین خانوادههای افغانستانی کاهش پیدا کند که در نتیجه آن شاهد کاهش و افت شاخص توسعه انسانی در کشور افغانستان باشیم. بررسی وضعیت آموزش و سلامت از نگاه اقتصاد کلان باعث بهبود ظرفیتهای سرمایه انسانی میشود و از طرفی دیگر با افزایش سرمایه انسانی، سرمایهگذاری کل اقتصاد افزایش خواهد یافت و در نهایت باعث رشد و شکوفایی اقتصادی خواهد شد. زیرا بهود سرمایه انسانی باعث افزایش سالهای بهرهبرداری از منابع اقتصادی را افزایش داده و علاوه بر این باعث بازدهی مثبت سرمایهگذاری را افزایش میدهد. علاوه بر این تحقیقاتی که انجام شده است بیانگر این موضوع میباشد که افزایش امید به زندگی، پسانداز و سرمایهگذاری بخش خصوصی و سرمایهگذاری مستقیم خارجی را افزایش داده و گام بلندی در بهبود شرایط اقتصادی کشور برداشته میشود که این مرحله تاثیر مثبتی در بهتر شدن شاخصهای بهداشتی و آموزشی خواهد شد. لذا با تثبیت شرایط بعد از انتخابات و شروع فعالیتهای اقتصادی، امید به بهبود شرایط اقتصادی جامعه، چرخهای اقتصاد تولیدی و تجاری افغانستان با رونق بهتری خواهد چرخید و در نهایت آینده بهتری برای مردم ایجاد خوهد شد. 
اما با این وجود باید در نظر داشت که با در نظر گرفتن نظام بازار آزاد در افغانستان، تحولات رشد و رونق آتی باید با هوشیاری زیادی انجام شود و اقتصاد به حال خود بدون نظارت دولت رها نشود تا بتواند همگام با پالیسیهای اصلاحاتی اقتصادی فضای کسب و کار را با سرعت بیشتری برای مدت بلندمدت تری فراهم آورد.

دیدگاه شما