صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۹ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

دلایل طولانی شدن مذاکرات طالبان با ایالات متحده آمریکا

-

دلایل طولانی شدن مذاکرات طالبان با ایالات متحده آمریکا

مذاکرات صلح بین آمریکاییها و طالبان برای ششمین دور به پایان رسید. مذاکرات صلح افغانستان با انتخاب زلمی خلیزاد به عنوان نماینده ویژه آمریکا برای صلح افغانستان آغاز و شتاب بیشتری یافته بود. از اولین نشست هیئت آمریکایی و گروه طالبان تا کنون حدود بیش از 6 ماه میگذرد. دو طرف شش دور نشست رو در رو در شهر های دوحه قطر و ابوظبی امارت داشتهاند و آخرین نشست آنان  9 روز طول کشید.
در این مذاکرات روی موضوعات مهم بحث صورت گرفته و خواستههای هر دو طرف مطرح گردیده است خواست گروه طالبان ظاهرا" در این نشستها خروج نیروهای آمریکای از افغانستان، خروج نام مقامهای طالبان از فهرست سیاه سازمان ملل متحد و آمریکا، آزادی زندانیان این گروه، توقف تبلیغات ضد طالبانی و... بوده است. و اجندای اصلی این مذاکرات روی 4 موضوع میچرخد خروج سربازان آمریکایی از افغانستان، همکاری طالبان در کار مبارزه با القاعده و گروه موسوم به دولت اسلامی (داعش) در افغانستان، آتشبس و آغاز مذاکرات رو در رو با حکومت افغانستان از موضوعاتیاند که روی آن بحث شده و میشود. اما تا کنون آن گونه که همه توقع داشتند این مذاکرات بیش نرفته است و نتایج قابل ملموسی نداشته است.
دور ششم گفتوگوهای آمریکا و طالبان هم پس از 9 روز پایان یافت، نخست طالبان از پایان این گفتوگوها خبر داده و با نشر خبرنامهای این گفتوگوها را "مثبت" خوانده است.
در خبرنامه طالبان آمده که در این دور از مذاکرات روی مسودهای که در دورههای قبلی ترتیب شده بود، بحث صورت گرفته و در بعضی موارد پیشرفت صورت گرفته و بخشهای دیگر هنوز باقی مانده است.
در پایان نشست دور پنجم گفته شده بود که دو طرف روی "پیشنویس" خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان و تضمینهایی برای مبارزه علیه تروریزم "توافق" کرده اند. و طالبان گفته اند در دوره بعدی گفتوگوها روی موضوعات باقیمانده بحث انجام خواهد شد.
زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا برای صلح افغانستان نیز کمی بعدتر در توییتر خود از پایان این دور از گفتوگوها خبر داد و گفت پیشرفتهای مداوم اما آهسته برای پایان جنگ داشتند و اکنون نوبت به جزئیات عملی رسیده است. اما او این گفتوگوها را با توجه به ادامه درگیریها و قربانی شدن مردم، ناکافی خوانده و تاکید کرده به پیشرفتهای بیشتر و سریعتر نیاز است.
انتظار میرفت در دور ششم گفتوگوهای طالبان و آمریکا بر سر آتشبس و نشست بینالافغانی نیز بحث و گفتوگو صورت گیرد. اما براساس اعلامیه طالبان دراین موارد صحبتی نشده است. ختم دور ششم مذاکرات قطر به هر حال نشان دهنده این امر است که برای پیش برد مذاکرات زمان بیشتری نیاز است و این مذاکرات طولانیتر از آن چیزی شده که شاید جانب آمریکایی تصور میکرد. هر چند خلیلزاد و طالبان جزییاتی در مورد موضوعات مورد بحث و درجه پیشرفت گفتگوها به دست نمیدهند، اما نفس این که هر دور مذاکرات بیش از ده روز را دربر میگیرد نشان میدهد که یکی از دلایل طولانی شدن این مذاکرات و به نتیجه نرسیدن آن بحث های بیهوده و نامرتبط به موضوعات اصلی و اجندای مورد نظر باشد که میتواند این کار از سوی طالبان به گونهای عمدی و پلان شده باشد تا زمان بیشتری صرف مذاکرات شود. در غیر این صورت، هر چقدر مسایل مهم و مبهم میان طرفین وجود داشته باشد یک هفته تا نهایت یک ماه زمان کافی است که روی همه موارد به تفصیل صحبت شود و یک نتیجه گیری از آن بیرون داده شود دلیل دیگر طولانی شدن مذاکرات صلح میتواند این باشد که طالبان خود را بسیار قوی پنداشته اند و به همین دلیل شرایط و مسایلی را مطرح میکنند که غیر عملی است و از حد و حدود ظرفیتهای اجرایی یک گروه جنگجو و تروریستی بیرون است. به طور مثال خروج نیروهای آمریکایی و خارجی از افغانستان و ارائه تضمین از سوی آمریکاییها، که از خاک افغانستان علیه کشور دیگری استفاده نمیشود، مباحث کلانی است که هضم آن در حدود صلاحیت ها و اختیارات طالبان نیست و نباید این گروه روی این موضوعات زیاد پا فشاری کنند چون طالبان نمیتوانند تضمینی به مردم افغانستان ارائه کنند که بعد از خروج نیروهای آمریکایی از کشور، امنیت و ثبات در افغانستان تامین خواهد شد. دلیل دیگر که باعث زمانگیز شدن وطولانی شدن مذاکرات شده میتواند این است که آمریکاییها نمیتوانند به وعدهی طالبان اعتماد کنند. حتماً امریکاییها خواستار کارشیوهای هستند که از تعهدات احتمالی طالبان در دوری گزینی از گروه القاعده، جهادیسم و گروه های تروریستی ضد آمریکا نظارت کنند. ایالات متحده شاید میخواهد که ابتدا طالبان با این کارشیوه موافقت کنند و پس از توافق ختم منازعه و به میان آمدن حکومت پسامنازعه، آن حکومت با ایالات متحده در مورد کارشیوهی نظارت بر جلوگیری از به کار رفتن قلمرو افغانستان توسط جهادیسم ضد آمریکا، مذاکره کند و به توافق برسد. بدون یک کارشیوهی نظارتی بر جهادیسم ضد آمریکا، برای واشنگتن دشوار است که از راه حل سیاسی در افغانستان حمایت کند. این نکته روشن است که ایالات متحده نمیتواند راه حل سیاسی جنگ افغانستان را بدون آنچه که تضمین مبارزه با ترور میخواند، حمایت کند.
رسیدن به این کارشیوه و چگونهگی مناسبات نظامی و امنیتی آمریکا با افغانستان پس از توافق پایان منازعه، نیازمند چانهزنی و مذاکرهی دشوار و وقتگیر است. زیرا ایالات متحده از آغاز، موضعاش این بود که نیروهایش را برای ابد در افغانستان نگه نمیدارد. این کشور پیوسته میگوید که هدف از حضور نظامی ایالات متحده در افغانستان، خنثاسازی تهدید جهادیستها و گروه های تروریستی ضد غرب است. سازمان القاعده که حادثهی تروریستی 11 سپتامبر را آفرید در افغانستان مستقر بود. آمریکاییها از همان سال 2002 تا حال پیوسته تاکید میکنند که اگر تهدید جهادیسم و تروریزم ضد امریکا نباشد، ضرورت به استقرار نیروی نظامی در افغانستان ندارند.
دلیل دیگر به نظر میرسد که عدم موافقه طالبان بر همکاری نکردن با گروه القاعده میباشد. چون طالبان متحد سازمان القاعده بودند و این اتحاد تا حال به نحوی ادامه دارد. رهبران القاعده به رهبر طالبان بیعت دارند. در مذاکرات دوحه هم حتماً آمریکا از طالبان خواسته است که از صف جهادیسم ضد امریکا خارج شوند، داعیهی جهادیستهای ضد امریکا را به صورت علنی نکوهش کنند و آنان را از مناطق زیر سلطهی خود بیرون کنند یا به امریکا بسپارند. روشن است که طالبان نمیتوانند به همین سادهگی به این خواستها موافقت کنند. حتا اگر رهبران طالبان در پاکستان دچار تحول فکری شده باشند، سردستههای آنان در دهکدههای افغانستان، هنوز ایدئولوژیک میاندیشند.
بنابر این مذاکرات که آمریکایی ها به رهبری دکتر خلیلزاد با طالبان آغاز نموده بوند، آن گونه که تصور میشد که گویا این مشکل طالبان و واشنگتن به زودی در ظرف 6 ماه حل میشود به پیش نرفته و نظر به دلایل که گفته شد این مذاکرات به درازا کشیده است. و شش دور مذاکره نشان داد که این مشکل آن طوری که تصور میشد، به زودی حلشدنی نیست. کاخ سفید میخواهد که حداقل در ماههای نزدیک به انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا، به پیشرفتهایی در این زمینه برسد ولی به نظر میرسد امکان رسیدن به چنین پیشرفتی به این زودیها متصور نیست.

دیدگاه شما