صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۷ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

نگاه مالکانه به‌صلح و نگرانی از پیامدآن

-

 نگاه مالکانه به‌صلح و  نگرانی از پیامدآن

نگرانی اصلی این است که آخرین شانس مردم افغانستان مبنی بر تحقق صلح و ختم جنگ،  قربانی خواستههای نا مشروع  شود.
دستکم، تا  لحظهای که این متن به نگارش میرود، روشن نیست که مذاکرات صلح از میان تاریکی ابهام، راه کامیابی را خواهد یافت یاخیر؛ این سوال را، گفت و گفتارهای اخیر دستگاه دیپلماسی امریکا و اعلامیهای جنگی طالبان جدیتر کرده است. از اوضاع چنین پیداست که روند مذاکرات دچار انحراف گشته و فضای بی اعتمادی این حرکت را کند کرده است، بگونهای که به هر میزان مذاکرات به مراحل بالاتری قدم می گذارد، خوشبینیها کاهش یافته و فضای بی اعتمادی میان دوطرف (طالبان و امریکا) که فضای واقعی است، رخنما میشود.
روز چهار شنبه 21 حمل، وزیرخارجه امریکا، از طالبان به عنوان نیروی دروغگو و غیر قابل اعتماد نامبرد و پس از این اظهارات طالبان نیز عملیات بهاری خویش را به تاریخ 23 حمل تحت نام الفتح اعلام داشتند. زلمی خلیلزاد کسی که مذاکرات صلح را  از سوی امریکا رهبری می کند، به شدت از اعلام موضوع تازه طالبان خشمگین شده است. وی از جهان، کشورهای همسایه و کشورها ذیدخل و مردم افغانستان خواست تا طالبان را بخاطر گرفتن تصمیم برگشت به جنگ، محکوم کنند.
هرچند از همان آغاز این پیش بینی وجود داشت که مذاکرات صلح قطر با چنان گامهای شتابان، به بن بست مواجه خواهد شد، اما سخن این است که این شتاب ناشی از نوع نگاه به مذاکرات است. باید بپذیریم که دوطرف( امریکا و طالبان)  هرکدام به صلح، نگاه مالکانه دارند. این نگاه در قدم اول برای مذاکرات متن و حاشیه درست کرد؛ بطوری که تنها اعضای حاضر در اطراف میز در محور قرار گرفت و سایر طرفها در حاشیه رفتند. اما حال در قدم بعدی بیم آن وجود دارد که موضوع محوری که ختم جنگ در افغانستان است، به حاشیه رود و تنها منافع سودجویانه طرفین در محور اصلی واقع شود، که این نقطه مایه نگرانی اصلی مردم و حکومت افغانستان است.
اقای خلیلزاد دوست دارد بجای حکومت و مردم افغانستان، کشورهای همسایه و دیگر نهادهای بین المللی و حتی کشورهای ناتو در مقابل طالبان روی میز ظاهر شود. از سوی دیگر، طالبان نیز خود نماینده تمام جناحهای جنگی در افغانستان خوانده و تلقی آنان در جلسات به طرف چنان است که صلح با افراد موجود در میز، بهمعنای توافق با همه جناحهای درگیر در افغانستان است. این طمع و خود خواستگی دو طرف،  صدمه بزرگ به جریان مذاکرات صلح زده است.  واقعیت این است که اقای خلیلزاد بجای مردم افغانستان نمیتواند حرف بزند، طالبان نیز از تمام حلقات پراکنده در داخل این گروه نمیتواند نمایندگی کند. واضح است که فرار از این حقیقت،  سرنوشت صلح را به سمت چالههای تاریک و خوفناک حواله خواهد کرد که در حال حاضر چاله نخست "بی اعتمادی" میان دو طرف به سمت صلح دهن باز کرده است.
دید مالکانه بهصلح تا بحال عوارض دیگر نیز داشته است؛ حداقل  رفتارها با جوانب ذیدخل از جمله مردم و حکومت افغانستان پس از پایان دور پنجم مذاکرات، حاکمانه شد. در حال حاضر، مردم و حکومت افغانستان در حاشیه مذاکرات صلح قرار دارند. بهانه جوییهای که دیپلماتهای امریکایی در جریان صلح روی رییس شواری امنیت ملی افغانستان انجام داد و یا حتی روی چگونگی نشست اخیر با رییس جمهورغنی در رسانهها بیرون داده شد، همه ناشی از چنین نوع نگاه به صلح است . نگاه مالکانه به صلح این فضا را نیز به وجود آورد که دو طرف از مذاکرات توقع سودجویانه و منفعت خواهانه پیدا کنند. منافعی که صرفاً خواستههای دو طرف را بر آورده سازد. طالبان در راستای کسب امتیاز بیشتر اعلام عملیات بهاری دادند و وزارت خارجه امریکا از افشای معلومات طبقه بنده شده حتی با نمایندگان این کشور خود داری کرد تا مبادا این معلومات رسانه ای شود. باید قبول کنیم که این ها همه ناشی از نوع نگاه مالکانه به صلح است. نوع نگاهی که واقعیتها را پشت پرده برده و افشای رازهای آن نگرانیها را به همراه دارد. 
در حال حاضر مردم افغانستان بعنوان طرف اصلی صلح، در جریان تمام آنچه در شش دور مذاکرات گفته و توافق شده است قرار ندارد. نه تنها مردم افغانستان که حتی نهادهای دولتی امریکا از جمله مجلس سنا این کشور نیز  نگران مسایل توافق شده با طالبان هستند. هفته قبل، اقای پمپئو مانع حضور خلیلزاد در مجلس سنای امریکا شد. دلیل این کار را نیز افشای معلومات طبقه بندی شده و سری عنوان کرد. چرا روی مذاکرات صلح مردم افغانستان مسایل سیری و پوشیده و طبقه بندی وجود داشته باشد. آن معلومات چیست که دستگاه دیپلماسی امریکا از افشای آن خوف دارد.  اگر واقعا مسایل سری و طبقه بندی شده میان دوطرف وجود دارد و از مردم افغانستان مخفی نگهداشته میشود، این حق را مردم و حکومت افغانستان ندارد تا نگران چنین صلح باشد؟ آیا صلحی که به دلیل عدم شفافیت با نگرانی طرف های ذیدخل به پیش رود، موفق خواهد بود؟

 

دیدگاه شما