صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

چهارشنبه ۲۹ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

دست آوردهای هجده ساله بخشی از خطوط سرخ صلح

-

دست آوردهای هجده ساله بخشی از خطوط سرخ صلح

سه روز پیش جلسهای در ارگ ریاست جمهوری با اشتراک رهبران جهادی، سیاسیون، علما و افراد تاثیرگذار تحت عنوان شورای عالی مصالحه برگزار شد.
رییس جمهور غنی هدف از این جلسه را تعیین هیات مذاکره کننده از جانب دولت افغانستان و تعیین اجندای هیات مذاکره کننده در نشست صلح که قرار است در قطر برگزار شود، عنوان کرد.
امروز پنجشنبه 22 حمل نیز قرار است جلسه دیگری در ارگ ریاست جمهوری برگزار شود تا خطوط اساسی در گفتوگوهای صلح با طالبان مشخص گردند.
حالا بعد از شش ماه از تلاشهای جدی زلمی خلیلزاد نماینده ویژه ایالات متحده امریکا برای صلح با طالبان، به عنوان یک گفتمان جدی ملی، منطقهای و بینالمللی مبدل شده است. کشورهای همسایه و منطقهای نیز تاحدودی در ظاهر قضیه با این روند همراه بوده اند، ولی اینکه چقدر اراده صادقانه و جدی دارند؛ تا کنون مصداقی دیده نشده است.
اما افغانستان به عنوان کشور آسیب دیده از جنگ و ایالات متحده امریکا به عنوان بزرگترین هم پیمان استراتیژیک افغانستان مشترکا به این دیدگاه دست یافته اند که جنگ افغانستان صرف راهحل نظامی ندارد و باید در کنار راهحل نظامی و تامین امنیت به راهحلهای سیاسی از جمله گفتوگوهای سیاسی نیز باید ادامه داد.
با اینکه هر دو طرف یعنی هم امریکا و هم افغانستان به صورت جدی به صلح میاندیشند، در جزئیات چندان توافق نظر ندارند. روی مبنا حکومت افغانستان در تلاش است که موقف خود را با مشوره و هم آهنگ سازی سایر طرف های سیاسی از جمله رهبران سیاسی، رهبران جهادی، زنان، علما و سایر اقشار اجتماعی تقویت بخشد.
نشست مسکو با اشترک برخی از رهبران و سیاسی و حلقات سیاسی تا حدودی موقف دولت افغانستان را تضعیف کرد و در واقع برگ برندهای را به دست طالبان داد. روی همین اصل بود که طالبان بیش از پیش اصرار بر این دارند که با حکومت افغانستان صحبت نخواهند کرد، اما با مردم افغانستان و رهبران سیاسی صحبت خواهند کرد و حکومت نیز در همین چوکات خود را عیار سازد.
 واقعیت امر این است که تلاش رهبران سیاسی و جهادی نظیر آنچه در نشست مسکو انجام شد، میتواند به مثابه تسهیل کننده گفت و گوهای صلح باشد، اما آنان به هیچ وجه نمیتوانند به عنوان نمایندگان تامالاختیار سیاسی مردم افغانستان عمل نمایند، مگر اینکه با استفاده از این فضا، به فکر دور زدن حکومت و کسب امتیازهای سیاسی باشند.
اینکه طالبان علیه مردم افغانستان میجنگند هیچ تردیدی نیست، اگر از نیروهای امنیتی کشته میشوند، از همین مردم است، اگر پل و پلچک، شفاخانه یا مکتبی ویران میگردد از همین مردم است. هر آنچه از جنگ میرسد مستقیم بر مردم افغانستان میرسد.
در گفتوگوهای صلح، وقتی طالبان میگوید که با مردم افغانستان صحبت میکنند، منظورآنان کیست؛ دهقانان، کسبه کاران، معلمان، دانش آموزان، زنان، داشنجویان، استادان، علما، کدام قشر و حلقهای اجتماعی؟
حکومت افغانستان به عنوان حکومت برآمده از دل انتخابات و دموکراسی نماینده تمام و کمال همه مردم افغانستان است و تمام اقشار اجتماعی وسیاسی را در بر میگیرد.
در گفتوگوهای صلح چند اصل مشخص اند که به عنوان خطوط سرخ هیات مذاکره کننده با طالبان در قطر مطرح باشند.
1-             اصل دموکراسی و انتخابات؛ در شرایط اجتماعی چند قومی- مذهبی افغانستان هیچ راهکار سیاسی دیگر موثریت ندارد. تنها انتخابات و ارزشهای دموکراتیک سیاسی میتوانند ضامن یک صلح پایدار و جامع باشند. روی همین اصل است که امروزه دموکراسی موفقترین و محبوبترین نوع نظام سیاسی جهان شمرده میشود و کشورهای بزرگ و متکثر چون هند با نظام سیاسی دموکراتیک اداره میگردد.
2-             قانون اساسی؛ بزرگترین دست آورد افغانها، فعلا داشتن همین قانون اساسی است. این قانون اساسی هم به این لحاظ دارای اهمیت است که حقوق شهروندی و کرامت انسانی ازمحورهای اساسی آن است. درکشوریکه بیش از دو صد سال منازعه قدرت قومی جریان داشته است، قانون اساسی که حقوق تمام اقلیتهای قومی و مذهبی، برابری، ارزشهای شهروندی، حقوق بشر، حقوق زنان و دهها ارزش دیگر را ضمانت کرده است؛ بزرگترین دست آورد پنداشته میشود.
3-             حقوق بشر؛ مردم افغانستان دیگر نمیتوانند با قواعد شریعت طالبانی زندگی کنند. اگر قواعد شریعت طالبان کافی بود، مردم افغانستان در زمان امارت اسلامی طالبان از آن تبعیت میکردند. بنابراین ارزشهای حقوق بشری حالا به یک اصل غیر انفکاک جامعه افغانی مبدل شده است. نباید حتا یک بند از معیارهای حقوق بشری در گفتوگوهای صلح با طالبان مورد معامله قرار گیرد.
4-             حقوق زنان؛ جامعه زن امروز افغانستان به هیج وجه زنان دیروز یا زنان هجده سال قبل نیست. زنان امروز افغانستان از سیاست تا اقتصاد و هنر و موسیقی مشارکت وسیع دارند. آنها هرگز حاضر نخواهند شد که کمترین محدودیت در مشارکت شان به وجود بیاید. در عین زمان مردم افغانستان نیز حاضر نخواهند شد که بار دیگر زنان و دختران شان بار دوش جامعه باشند، بل امروز به زنان به عنوان نصف جمعیت موثر نگاه میشود. با این وصف صلحی که بیش از نصف جامعه بشری کشور را از حقوق شان یا از بخشی از حقوق شان محروم سازد، پذیرفتنی نیست.
5-             آزادی بیان و رسانهها؛ آزادی بیان و اندیشههای در جوامع امروزی اساس همه آزادیها پنداشته میشود. تا زمانیکه یک جامعه آزادی بیان و اندیشه نداشته باشد، در واقع هیچ آزادی دیگری ندارد. از جانب هم رسانههای آزاد یکی از دست آوردهای مهم مردم و حکومت افغانستان و جامعه جهانی در هجده سال اخیر بوده اند. با همه مشکلاتی که وجود دارد، امروز رسانههای آزاد کشور حیثیت چشم و گوش مردم را دارند. روی این اصل مردم افغانستان هرگز اجازه نخواهند داد که رسانههای آزاد و آزادی بیان را از دست دهند.
گذشته از این؛ گفتوگوهای صلح زمانی به نتیجه مطلوب خواهد انجامید که تمام ارزشهای یک جامعه دموکراتیک در آن لحاظ شده باشد و حقوق و وجایب شهروندان بر اساس ارزشهای یک جامعه مدرن و معیارهای حقوق شهروندی درآن رعایت شده باشند. در غیر صورت در جامعه متکثر و چند قومی- مذهبی افغانستان هیچ صلحی جامع و پایدار نیست که موجب تشدید درگیریها نیز خواهد شد.

 

دیدگاه شما