صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

شنبه ۱۶ سرطان ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

بدیـل حمایت از تروریزم برای پاکستان

-

بدیـل حمایت از تروریزم برای پاکستان

پاکستان مدتها است که با دخالت در افغانستان به عنوان عمق استراتژیک این کشور امنیت منطقهای و فرامنطقهای را با خطرات و آسیبهای جدی مواجه ساخته است. پدیده طالبان بیشتر از یک دهه است که امنیت، اقتصاد، صلح و ثبات را در کل منطقه و بخصوص در نزدیکی مرزهای ایران، افغانستان، هندوستان، چین، روسیه و حتا خود پاکستان با خطر جدی مواجه نموده است. متاسفانه پاکستان منافع خود را با آشوبها، نا امنیها، فقر و بی ثباتی سیاسی در این حوزه گره زده است.
ایالات متحده امریکا از سال 2001 تا کنون بیش از 33 میلیارد دالر را به منظور جنگ با تروریزم، در اختیار پاکستان قرار داده است. اما پس از تغییر در حکومت ایالات متحده امریکا و روی کار آمدن آقای ترامپ معادلات منطقه و سیاست خارجی امریکا در حال تغییر است و ترامپ که فرد اقتصادی است تلاش دارد تا به نحوء به این جنگها و حمایتها خاتمه دهد. اما به چه بها و با چه میگانیزم جای تحمل است. حکومت آقای ترامپ به این نتیجه رسیده است که حمایت پاکستان از گروههای تروریستی نه تنها باعث ادامه جنگ در افغانستان شده بلکه زمینه گسترش افراطیت در جهان را نیز فراهم کرده است. چندی قبل برخی از اعضای کنگره ایالات متحده امریکا خواهان قطع کمکهای این کشور به پاکستان شده و پیشنهاداتی در مورد تحریم اقتصادی پاکستان نیز مطرح نموده بودند.
این در حالی است که پاکستان بیش از هر زمانی مشکلات اقتصادیاش به شکل بیسابقهای هر روز تهدید میشود. یک سوم از جمعیت پاکستان زیر خط فقر زندگی میکنند. همچنان پاکستان یکصد و پنجاهم کشور فقیر دنیا در میان 189 کشور جهان است. بدهی ملی این کشور به بیش از 100 میلیارد دالر امریکایی رسیده و پس از سال 2017  ارزش روپیه این کشور به شکل بیسابقهای 30 فیصد کاهش پیدا نموده است. و درحال حاضر پاکستان با چالشهای بزرگ اقتصادی دست و پنچه میکند. که عامل اصلی این مشکلات، حکومت نظامی پاکستان بوده که تمامی صلاحیت ها در دست نظامیان این کشور میباشد و با سیاست های تروریست پروری در صدد نا امن ساختن منطقه هستند. بدون شک شهروندان عادی پاکستان از اینکه این قوتها چقدر نقش در تضعیف اقتصاد کشورشان داشتهاند، بیاطلاعاند. در یک مورد تنها 20 فیصد از بودجه سالانه حکومت صرف مصارف نظامی این کشور میگردد. هر چند مصارف پنهانی بیشتر از چیزی است که در اختیار اذهان عامه قرار میگیرد. این مصارف پنهانی معمولاً توسط کدهای مشخص دیگری در اختیار اردوی پاکستان قرار میگیرد. در مقابل تنها کمتر از 5 فیصد بودجه ملی این کشور صرف بخشهای اجتماعی این کشور مانند تعلیم، صحت و دیگر مسایل میشود. مهمتر از همه اینکه مقدار قابل توجهی از منابع که در اختیار نظامیان پاکستانی قرار میگیرد، جهت تمویل و تجهیز گروههای تروریستی که در جهت تأمین منافع منطقهای این نظامیان عمل میکنند، به مصرف میرسد.
با توجه به مشکلات و رقابتهای ناسالم نظامیان پاکستانی در منطقه، حالا بیشتر از هر وقت دیگر زمان آن فرا رسیده است تا اسلامآباد درک کند که به هر اندازهای که بودجه نظامیاش را افزایش دهد، به همان اندازه بستر را برای رقابتهای ناسالم نظامیانش هموار میکند. به عوض رزمایش بزرگ نظامی که زمینه تحریک و بسیج قدرتهای منطقه از جمله هندوستان- ایران و افغانستان را در مقابلش مساعد میسازد، در جستوجوی راههای مساعد برای توسعه اقتصادی و همکاریهای منطقهای با همسایهگانش برآید تا از یک طرف فرصتی برای حل مشکلات اقتصادیاش فراهم شود و از جانب دیگر به عنوان یک کشور مؤثر و مفید در منطقه عرض اندام کند.
در حال حاضر کار دو پروژه بزرگ انتقال انرژی از آسیای مرکزی به پاکستان از طریق افغانستان آغاز شده است. همچنین پاکستان بزرگترین منبع اجناس تجارتی برای افغانستان است. که میتواند از راه تجارت با افغانستان به منافع خوبی دست یابد نه از راه جنگ و لجاجت. افغانستان برای تآمین نیازهای اساسی و ابتدایی خود به پاکستان وابسته بود؛ اما در شرایط کنونی با تآسیس بنادر تجارتی از حالت وابستگی به پاکستان بر آمده و در حال حاضر این تنها پاکستان است که بازار دیگری جز افغانستان برای فروش محصولاتش ندارد. در صورت افزایش تنشها بین دو کشور ممکن است روابط اقتصادی و تجارتی نیز صدمه ببیند.
پس از حادثه تاریخ 13 فبروری 2019 در زاهدان و خاش ایران و یک روز بعد از آن، به تاریخ 14 فبروری در حملهای دیگر در نزدیکی سرینگر مرکز کشمیر، موجی از تنشها را بین هند و پاکستان، ایران و پاکستان برانگیخت. در این حمله که از مرگبارترین حملات خوانده شده، در حدود 40 سرباز هندی و 27 نظامی ایرانی جان باختند. به دنبال آن حکومت هند و ایران، پاکستان را به طراحی حمله متهم کرده و در پی آن هر دو طرف دست به یک سلسله اقدامات زدند که تا کنون این تنشها ادامه دارد.
هند در اولین اقدام، برخی روابط تجاری خود را با پاکستان متوقف ساخت. مقامات دارایی این کشور هم اعلام کردند برای منزوی ساختن پاکستان از جامعه بین المللی تلاش میکند.
در واکنش به این اقدام هندوستان امتیازات ناشی از مقررات سازمان تجارت جهانی را در مورد واردات از پاکستان را متوقف ساخت و تعرفه آن را تا 200 درصد افزایش داد.
حتی بسیاری از کشورهای جهان به این اقدامات تروریستی و نوع رفتار پاکستان واکنش نشان دادند. ایالات متحده هم از اسلام آباد خواست تا هر چه سریعتر به حمایت خود از گروههای تروریستی که باعث ایجاد محیطی امن برای آنها شده است، پایان دهد. کاخ سفید در بیانیهای اهداف این اقدامات را تنها ایجاد هرج و مرج، خشونت و دهشت افکنی در منطقه دانست.
اکنون نه تنها ایران و هندوستان بلکه افغانستان، چین و روسیه نیز نسبت به نوع برخورد اسلام آباد با پدیده تروریزم نگرانیهایی دارند. تمامی کشورهای منطقه به این اعتقاد رسیده اند که خاک پاکستان به بهشتی برای تروریستها تبدیل شده که در آن با امنیت کامل به برنامهریزی و حتی عضوگیری جهت اقدامات تروریستی میپردازند.
در شرایط کنونی افغانستان در چهارچوب ضرورتها و اولویتهای داخلی، سیاست خارجیاش را تنظیم و اهداف مشخصی را برای آن تعریف کرده است؛  چالشهای امنیتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی سبب شده که رهبری دولت افغانستان برای حل این چالشها و مشکلات، استقرارصلح و ثبات، تقویت روند بازسازی و فراهم سازی اسباب زندگی و معیشت مناسب برای شهروندان سیاست خارجی خود را عیار کند.
برای دستیابی به صلح پایدار، افغانستان میکوشد از یک سو، کشورهای حامی تروریزم را در سطح جهان منزوی کند و با ابزارهای نرم تحت فشار قرار دهد و از جانب دیگر، در سطح بینالمللی یک اجماع جهانی برای مبارزه با تروریست به وجود آورد.
سفرهای منطقهای و بین المللی مقامات رهبری افغانستان به عربستان سعودی، قطر، امارات، هندوستان، ایران، امریکا و سایر ممالک همجوار با این هدف صورت گرفته و میگیرد. مخصوصا" سفر آخیر مشاور امنیت ملی تاثیرات خاص خود را داشت که یکی از برآیند آن این بود تا واکنشهای اتحادیه اروپا و کشور های روسیه و چین را در برابر اقدامات نماینده ویژه وزارت خارجه ایالات متحده امریکا مبنی بر توافقات پشت درهای بسته برانگیخت.
هدف افغانستان این است که کشورهای منطقه و مخصوصا ممالک حامی طالبان و گروههای افراطی نهایتا" به این نتیجه برسند که منافع جمعی ملتها و کشورهای منطقه در رشد و پرورش و تقویت افراطی گرایی خشونت طلب نیست بلکه در فضای صلح و رقابتهای سازنده و همکاری های اقتصادی منطقهای نهفته است.
بنابر این، علی رغم موانع و مشکلات که فرا روی پاکستان است بهتر است پاکستان بجای حمایت از تروریستان به عنوان بدیل به همکاریهای اقتصادی منطقهای تکیه کند تا بتواند هم مشکلات اقتصادی خود را برطرف کند و هم بتواند خود از خطر تروریزم در آمان نگهدارد. چون زمینههای مساعدی برای گسترش همکاریهای مشترک با توجه به اقدامات اخیر دولت افغانستان مبنی بر گشایش راههای جدید بندری مانند چابهار و آقنه و جاده لاجورد به وجود آمده است و افغانستان یگانه کشوری است که میتواند نقش سازنده در گسترش همکاری های اقتصادی در منطقه بازی کند افغانستان امن هم به نفع پاکستان بوده و هم به نفع کشور های منطقه میباشد.  بنا" همکاریهای متقابل کشورهای منطقه بخصوص پاکستان، ایران، هندوستان، چین، روسیه و افغانستان در مسیر مناسب خود میتواند منافع فراوانی در سطوح ملی، منطقه ای و جهانی برای کشورهای منطقه به ارمغان بیآورد.

دیدگاه شما