ریسک و روش های مدیریت آن
به كليه برنامه ريزي ها، نحوه واكنش ها و تلاش هائي كه براي كنترل، تغيير و نيز كاهش دادن ريسك پذيري و پتانسيل خطر صورت مي گيرد، مديريت ريسك مي گويند. دست كم شش نوع نحوه برخورد و رفتار با ريسك امكان پذير است كه به آن ها تكنيك هاي مديريت ريسك اطلاق مي گردد:
D           گریز از ریسک: مهمترين حالت در اين گونه رفتار، ورشكستگي است0 بسياري از كارشناسان، گريز را از تكنيك هاي مديريت ريسك نمي دانند چون اين رفتار نشان دهنده كوتاهي و قصور فرد از انجام تعهدات مقرر، به جاي تدبير و مديريت  است.
D           اجتناب از ریسک: حالتي است كه شخص يا شركتي براي اجتناب از درگيري با ريسك، فعاليت و انجام امور خاصي را ترك مي كند و انجام نمي دهد. مثل كارخانه توليد اتومبيلي كه براي اجتناب از مسؤوليت هاي ناشي از توليد و غيره، توليد آن را متوقف مي كند و يا شخصي كه اتومبيل خود را به دليل جلوگيري از ريسك هاي داشتن اتومبيل مي فروشد، كه البته اين حالت، راه حل معقولانه و مناسبي نمي تواند باشد مگر در برخي موارد خاص.
D           کاهش ریسک با پیشگیری آن: حالتي است كه اقدامات ايمني براي كاهش احتمال بروز ريسك و زيان انجام ميگيرد. مثل استفاده از دربهاي ضد حريق، استفاده از دزدگير و يا وجود خاموش كننده ها،  ماشينهاي آب پاش وشيرهاي آتش نشاني و ... .
D           خنثی سازی ریسک: حالتي است كه شخص براي كاهش ريسك و خطر، اقدام به انجام معاملات جبراني مي كند. مثلا خريداري كه پيش بيني مي كند قيمت جنسي در آينده افزايش خواهد يافت، لذا ”امروز” اقدام به پيش خريد كردن آن جنس (البته از فروشنده اي كه چنين پيش بيني نكرده) مي نمايد تا ”فردا” آن را تحويل بگيرد. البته اين وضعيت درمثال فوق، براي خريدار مطلوب و براي فروشنده نامطلوب است.
D           نگهداری یا قبول ریسک: نام ديگر اين رفتار خود بيمه گري است. در اين حالت نگهدارنده ريسك بايد زمان كافي براي در نظر گرفتن ذخاير لازم جهت جبران خسارت داشته باشد. در واقع، شخص بايستي هميشه بخشي از داشته خود را براي رفع خطرات آتي نگهداري و انباشته كند.
D           انتقال ریسک: دراين حالت، كل احتمال زيان  و خسارت ناشي از ريسك يا بخش عمده اي از آن، به ديگري منتقل مي شود كه اين خود ، مفهوم  استفاده از بيمه است.
صنعت بیمه و توسعه اقتصادی
پيشرفت بيمه با توسعه اقتصادي یک كشور مقارن است. ترميم وضع اقتصادي يك كشور و افزايش مبادلات در کنار ترقي سطح زندگي و توسعه سرمايه گذاري موجب پيشرفت بيمه در آن كشور شده و متقابلا پيشرفت و اشاعه بيمه نيز به بهبود وضع معيشت افراد كشور و حفظ ثروت ملي و تشكيل پس اندازهاي بزرگ منجر مي شود. مي توان گفت كه اگر اقتصاد يك كشور متكي به بيمه و تامين ناشي از آن نباشد، اقتصاد در معرض تهديد خطرات بي شماری قرار مي گيرد. در ذيل به آثار بيمه بر برخي عوامل اقتصادي كشور اشاره مي گردد:
الف) حفظ ثروت ملی: نخستين و روشن ترين اثر اقتصادي فعاليت هاي بيمه اي، حفظ اموال و تاسيسات متعلق به اشخاص و نيز دولت است كه هر يك جزئي از ثروت ملي را تشكيل مي دهند.
ب) تضمين سرمايه گذاري ها: توسعه اقتصادي هر كشور در گرو سرمايه گذاري هاي شخصي و دولتي مي باشد. بيمه وسيله اي است كه يك واحد اقتصادي كه از سرمايه گذاري فرد يا افرادي حاصل شده است را در مقابل بسياري از خطرات و تهديدها حفظ مي كند.
ج) ايجاد اعتبار و توسعه مبادلات: بيمه به وسيله ضمانت بسياري از وام هاي بانكي كه در جهت سرمايه گذاري هاي اقتصادي كشور صرف مي شوند، نقش عمده اي را در توسعه مبادلات و گردش چرخ هاي اقتصادي كشور بر عهده می گیرد (بيمه اعتبار و زیان پولی).
د) تاثير بر موازنه ارزی: بيمه اتكائي يعني توزيع جهاني ريسك و مكانيزم آن به صورتي است كه هر شركت بيمه با توجه به بنيه مالي خود تا حد معيني قبول پوشش خطرات را نمايد. معهذا شركت هاي بيمه در کشورهای کم توسعه، فاقد اعتبارات كافي و نيز فاقد ذخاير فني مطلوب مي باشند، همه ساله وجوه قابل توجهي بابت حق بيمه اتكائي به شركتهاي بيمه بزرگ پرداخت مي كنند. در حالی که شركت هاي بيمه کشورهای در حال توسعه به علت داشتن بنيه قوي مالي اين عمل را بسيار مختصرتر به عنوان حق بيمه اتكائي با شركت هاي بيمه ممالك توسعه یافته انجام مي دهند.
ه) گسترش سرمايه گذاری ها: حق بيمه هائي كه بيمه گذاران به شركتهاي بيمه گر پرداخت مي نمايند، تشكيل وجوه بسيار هنگفتي را مي دهند كه اصطلاحا به آن ” ذخاير فني ” اطلاق مي شود. اين ذخاير با به كار افتادن در سرمايه گذاري هاي مختلف اثر قطعی بر توسعه کشور دارد. خدماتي را كه بيمه به سرمايه گذار ارائه مي كند، مي توان به هفت گروه تقسيم كرد:
1) تأمين كننده امنيت مالي براي فعاليت هاي اقتصادی: با ارائه پوشش بیمه ای توسط بسياري از بيمه ها همچون بيمه مسؤوليت، بيمه اعتبار، بيمه حمل و نقل زمینی، دریایی و هواپیمایی و . . . در سطح گسترده با جبران خسارت و زيان هاي مالي، تاجران را در مقابل و مواجهه با بي تعادلي هاي مالي ناشي از تحقق ريسك هاي احتمالي حمايت مي كند.
2) افزايش دهنده كارايي: طبيعي است كه انتقال ريسك هاي اتفاقي به دوش بيمه گر، باعث افزايش توانائي بازرگانان مي گردد. هنگامي كه خاطر وي از برخي خطرهاي احتمالي آسوده شود وتامين كافي از طريق بيمه به دست آورد، آن گاه كليه تلاش خود را معطوف به عوامل مستقيم و مهم تجارت و سرمايه گذاري هاي خود خواهد كرد و قادر خواهد بود تعهدات خود را در صحنه رقابتي بازار بهتر و به موقع انجام دهد. به طور مثال شخصي سرمايه اندك خود را در امر تجارت صادرات به كار مي اندازد؛ سرمايه گذاري اين شخص در معرض تهديد خطرهاي ناشي از حمل و نقل، آتش سوزي و ... قرار دارد. او ممكن است بعد از مطالعه و شناخت خطرهاي مختلفي كه كسب و پيشه جديدش را تهديد مي كنند، از سرمايه گذاري كه تنها پس انداز و همه سرمايه اوست پشيمان شود. لذا با اتكاي به بيمه است كه اين جوان با خيال آسوده تر مي تواند ذهن خود را تنها منعطف به فعاليت هاي رقابتي و تبليغاتي بازار نمايد و موفق شود.
3) توزيع نسبي هزينه ها: توزيع كننده، توليدكننده، حتي مصرف كننده و نيز مالك و مؤسسه حمل و نقل، در قراردادهاي بيمه خود به تناسب ميزان ريسك و هزينه خويش است كه حق بيمه مي پردازند و در صورت تحقق خطر هم هر كدام از موارد فوق به اندازه خسارت و زيان وارده، از بيمه گر خسارت دريافت مي دارند. در صورت نبود بيمه، توليدكننده یا سرمايه گذار، به ميزان خسارت هاي ناشي از وقوع خطراتي مانند بدهكاران بدحساب، آتش سوزي، سرقت و غيره . . . ، برقيمت تمام شده كالا اضافه كرده و از مصرف كننده دريافت مي كند (گراني بازار).
4) افزايش اعتبار سرمايه گذار: امروزه اعتبار يكي ازعوامل مهم موفقيت در تجارت به شمار مي رود. مؤسسات بازرگاني كه تحت پوشش انواع بيمه نامه هاي اعتباري و انواع ديگر قرار دارند، در بازارهاي اقتصادي بيشتر مورد اعتماد و پذيرش قرار داشته و سرمايه گذاران با اعتقاد و قوت قلب بيشتري با آنان وارد فعاليت هاي مشترك اقتصادي مي گردند.
5) بيمه نوعی پس انداز: بسياري از افراد جامعه و به خصوص بازرگانان، ناگزيرند بخش عمده اي از سرمايه خود را براي ايام وقوع خطر (اصطلاحا براي روز مبادا) كنار گذاشته تا در صورت بروز حوادث، صرف جبران زيان هاي متحمله نمايند (خود بيمه گري). روشن است كه اين گونه افراد مي توانند با پرداخت وجوهي مختصرتر، كليه خطرهاي موجود را بيمه نموده و سپس با كليه سرمايه خود به عرصه بازار قدم نهند.