صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۷ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، موجب تجدید خشونت می‌شود و یا منجر به صلح؟

-

خروج نیروهای امریکایی از افغانستان،  موجب تجدید خشونت می‌شود و یا منجر به صلح؟

دونالد ترامپ با اعلام خروج 7 هزار نیروی امریکایی از افغانستان متحدان و هممخالفان خود را متعجب کرد. همانطور که انتظار میرفت، ترامپ به علت عدم پیشرفت سیاستهایش در آسیای جنوبی و بد تر شدن وضعیت امنیتی در افغانستان صبرش به سرآمد.
اعلام خروج نیروهای امریکایی از افغانستان زمانیمنتشر شد که آیالات متحده و طالبان در امارات متحده عربی برای یافتن راه حل سیاسی برای پایان جنگ در افغانستان در حال مذاکره بودند. موضعگیری رییس جمهور ترامب در مورد خروج نیروهای امریکایی سبب شد که جیمز ماتیس، وزیر دفاع و معمار اصلی سیاست دونالد ترامپ در افغانستان استعفاء بدهد.
اعلام خروج نیروهای امریکایی از خاک افغانستان محاسبات صلح و امنیت منطقهای را به صورت گسترده تغییر خواهد داد. باید دید که این تغییر به بهبود اوضاع و پایان جنگ هفده ساله در افغانستان منجر خواهد شد و یا به بدتر شدن اوضاع در افغانستان.
اعلام خروج نیروهای امریکایی توسط ترامپ از افغانستان دو نوع واکنش را به طور گسترده در میان تحلیلگران سیاسی، نظامی و دیپلماتیک ایجاد کرده است.
برخی از این تصمیم با خوش بینی محتاطانه استقبال کرده و آن را بهعنوان بخشی از اقدامات امریکا درجهت تقویت اعتماد سازی و صلح بین ایالات متحده و طالبان تلقی کرده است.
یکی از تقاضای طالبان برای توافق آتش بس، چارچوب زمانی مشخص برای خروج ایالات متحده از افغانستان، بوده است و طالبان معتقد است که خروج سربازان امریکایی، کمبود اعتماد میان ایالات متحده و طالبان را کاهش می دهد و طالبان را در مذاکرات صلح در آینده تشویق خواهد کرد. علاوه بر این، تلفات و هزینههای نیروهای ایالات متحده در افغانستان را هم کاهش خواهد داد.
بخش عمدهای از 100 هزار نیروهای ایالات متحده، در سال  2014افغانستان را ترک کردند و از آن زمان به بعد نیروهای امنیتی افغانستان مسئولیت نگهداری امنیت در افغانستان را با آموزش، کمک و مشاوره ازسوی نیروهای مأموریت پشتیبانی قاطع (Resolute Support Mission) به عهده گرفتند. اگر خروج یکصد هزار سرباز امریکایی از افغانستان به یک جنگ داخلی در افغانستان منجر نشد، کاهش چهارده هزار نیروی آمریکایی وضعیت را به طور چشمگیری تغییر نخواهد داد، به ویژه هنگامی که طالبان درگیر دیپلماسی صلح با ایالات متحده هستند در حقیقت این اعلام گامی در جهت برقراری صلح است و نه جنگ.
اگر جنگ در افغانستان ادامه یابد و مبارزه تشدید شود، داعش از آن بهره مند خواهد شد. پس از نابودی داعش و ناکامی های آنها در عراق و سوریه، تعداد 69 عضو اصلی و هسته ای داعش و 3 صد تا 4 صد تن از جنگجویان داعش به افغانستان نقل مکان کرده اند. با توجه به این امر، درگیری های بیشتر در افغانستان به نفع طالبان نخواهد بود.
دیدگاه مخالف بیشتر هشدار دهنده است. این دیدگاه خروج نیروهای امریکایی از افغانستان (همراه با خروج کامل از سوریه) را به عنوان تسلیم شدن امریکا، و کاهش نفوذ ایالات متحده که نقش تثبیت کننده در مناطق جنگی در سراسر جهان دارد، میداند و این تحلیل گران به این باور است که خروج امریکا از افغانستان به کشورهای رقیب هم چون؛ پاکستان، ایران، روسیه و چین اجازه میدهد تا خلاء ایجاد شده را به دلیل عقب نشینی امریکا از افغانستان پر کند. طرفداران این دیدگاه به این باور اند که خروج نیروهای امریکایی از افغانستان این کشور را میدان جنگهای نیابتی منطقهای، بین پاکستان و هند خواهد کرد. علاوه بر این، خروج کامل نیروهای های امریکایی از افغانستان اعتبار ایالات متحده را در میان دوستان و متحدانش به عنوان یکی از شرکای قابل اعتماد کاهش خواهد داد.
این دیدگاه ساده لوحانه است که بگوییم طالبان واقعا به مذاکرات صلح علاقهمند است، در واقع مذاکره ازسوی طالبان، تاکتیکی است برای رسیدن به هدفهای که نمیتوانند در میدان جنگ به دست آورند. طالبان از مذاکرات صلح به عنوان فرصتی برای به دست آوردن مشروعیت سیاسی استفاده میکنند و خود را به عنوان حاکم آیندۀ افغانستان به رسمیت میشناسند. به همین ترتیب، طالبان به عنوان یک گروه تمامیتخواه علاقمند به مشارکت در قدرت با گروههای سیاسی دیگر نیستند.
طالبان از نگاه ساختار و عملیات، یک سازمان شورشی هستند. طالبان بر خلاف حزب الله لبنان یا حماس فلسطین، که به احزاب سیاسی تبدیل شده و در انتخابات شرکت میکنند، دارای یک جنبش قدرتمند نیستند. حتی اگر طالبان یک جناح سیاسی داشته باشند و مایل به وارد شدن به سیستم سیاسی شکننده و سرسختانه افغانستان باشند، تنها خطوط قومی، سیاسی، قبیلهای و منطقهای را تشدید میکند.
در سال 2018، افغانستان از عراق منحیث کشوری که بیشترین تأثیر را از تروریسم میپذیرد، سبقت گرفت. با حضور بیش از 20 گروه شورشی و تروریستی، افغانستان بیشترین تمرکز سازمانهای افراط گرای خشونت آمیز را در جهان دارد. اعلام خروج ناگهانی امریکا این باور را در بین گروههای جهادی و تروریستی القاء خواهد کرد که پس از اتحاد جماهیر شوروی سابق، یک ابرقدرت دیگر(امریکا) در افغانستان شکست خورده است. امریکا نیروهای تروریستهای جهان را بسیج میکند؛ ازاین رو فرماندهی طالبان در حال حاضر این کار ترامپ را جشن گرفته است و اعلام خروج نیروهای امریکایی را به عنوان یک پیروزی در نظر میگیرند.
در حال که، القاعده در افغانستان شکست نه خورده است. برعکس، این گروه در سالهای اخیر در افغانستان رشد کرده است. تمرکز ایالات متحده در جنگ علیه داعش (ISIS) در عراق و سوریه به القاعده این اجازه را داد تا بی سر و صدا دوباره زیرساختهای سازمانی خود را بازسازی و تواناییهای عملیاتی خود را افزایش دهد و این واقعیت به اثبات رسیده است که القاعده متحد نزدیک طالبان است. کاهش نیروهای امریکایی در افغانستان موجب کاهش فشار نظامی بر القاعده میشود و اجازه میدهد تا فعالیتهای القاعده در افغانستان گسترش یابد.
جنگ در افغانستان نیاز به مدیریت و مهارتهای رهبری دارد. ایالات متحده به جای خروج شتابزده اش از افغانستان باید به دنبال راه حلهای سیاسی برای پایان جنگ در افغانستان باشد.

منبع: نشنل انترست

دیدگاه شما