درهرجامعه انسانی که زندگی می کنیم، ضرورت واهمیت نظام سیاسی موجود که برآمده ازآراء منتخب مردم وخرد جمعی باشد، گام بسوی مردم سالاری، دموکراسی، جامعه عادلانه وعقلانی برداشته ایم. به عبارت دیگر؛ حکومت برآمده ازخردجمعی برای بقا واستمرار زندگی اجتماعی وسیاسی چه درگذشته تاریخی ملل مختلف جهان وچه دردنیای مدرن وامروزی ازضرورت انکار ناپذیر جامعه انسانی سالم و دموکراتیک هستند. معیارها وشاخص های انتخابات درهرجامعه می تواند متفاوت باشد، اما دریک چیز مشترک است وآن اینکه پیش شرط ها و لوازم برگزاری انتخابات به صورت عادلانه ودموکراتیک رعایت شود، این کم ترین انتظارات است که شهروندان جامعه به عنوان عضو و پیکره یک اجتماع انسانی دارا است. مؤلفه ها، شاخصه ها ومعیارهای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، پارلمانی و سایر انتخابات قطعاً ویقیناً درگذشته تاریخی ملل مختلف جهان با دنیای امروز به صورت اساسی وبنیادی متفاوت است، چرا؟ چون مسائلی که درگذشته اهمیت نداشت ویا ازاهمیت کمی برخوردار بوده است امروزه این مسائل فوق العاده حساس وسرنوشت سازاست وجامعه افغانستان هم ازاین قاعده مستثنی نیست. این امر مهم تأمین نمی شود مگر اینکه حکومت و نظام سیاسی کشورگام استوار به سوی برگزاری انتخابات سالم وعادلانه بردارد تا شهروندان یک جامعه بامسئولیت پذیری درانتخابات شرکت کرده و رأی خویش را به کاندیدای موردنظرداده وگام به سوی عقلانیت سیاسی و سرنوشت ساز درتوسعه و آبادانی کشورخویش برداشته باشد. اصولاً نفس انتخابات مهم است ونحوه برگزاری انتخابات عادلانه و به دور ازعلایق وسلایق سیاسی برمبنای دموکراسی وشایسته سالاری مهم تر است. زیرا عقلانیت سیاسی و مشارکت گسترده شهروندان درانتخابات پارلمانی برای جلوگیری ازنابسامانیها، کجرویها، استبداد، تمرکزقدرت، فساد وهرج ومرج های موجود درجامعه گرفته می شود. بنابراین ضرورت واهمیت برگزاری انتخابات پارلمانی 28 میزان 1397 بیش از پیش احساس می شد و حکومت و کمیسیون انتخابات براساس وظایف و مسئولیت های که درقبال شهروندان خویش دارند تمهیدات لازم و تدابیر جدی برای تامین امنیت رأی دهندگان باید اتخاذ می کرد.
اما آنچه که درانتخابات 28 میزان 1397 اتفاق افتاد نشان داد که پروسه انتخابات نتوانست کار خودش به درستی به پیش ببرد. زیرا از دیر بازشدن حوزه های رأی دهی تا بی نظمی های ناظران انتخاباتی، از کمبود مواد لازم تا جا به جا فرستادن لیست کاندیدای انتخابات در ولایات مختلف کشور همه حاکی از بی کفایتی،  بی تدبیری و عدم مسئولیت پذیری کمیسیون مستقل انتخابات است.
اما آنچه که انتخابات پارلمانی افغانستان را شکوه بخشید و امید ها را تازه ساخت، مشارکت گسترده مردم بود. از یک نگاه باید گفت که شرکت درانتخابات و رأی دادن به کاندیدای مورد نظر جزء وظایف ومسئولیت های یک شهروند آگاه ومسئول است. زیرا نفس شرکت درانتخابات، بیانگر مسئولیت پذیری اجتماعی مردم و نشان دهنده بلوغ فکری وسیاسی مردم در راستای حق تعیین سرنوشت و یک گام استوار به سوی نظام سیاسی وجامعه دموکراتیک می باشد. این امر مهم برهیچ انسان آگاه و بالغ پوشیده وپنهان نیست که رأی آنان ضامن سلامت نظام سیاسی وانتخاباتی وحیات سیاسی واجتماعی دریک پروسه شفاف وعادلانه است وآینده نسل فردای این کشور سخت نیازمند شرکت درنظام انتخاباتی و آری گفتن به حق تعیین سرنوشت آنهم با درایت وعقلانیت سیاسی است. اساساً بنیادهای یک جامعه سالم وعادلانه در قوام واستمرار حیات سیاسی فردی وجمعی خویش رابطه مستقیم بانظام انتخاباتی آن جامعه دارد، زیرا زیست جمعی بدون یک نظام انتخاباتی سالم درجامعه انسانی همراه با نظم و رعایت نظام حقوقی درآن جامعه امکان پذیر نیست. اما این اولین مطلب وآخرین سخن درمورد شرکت درانتخابات نیست، بلکه صیانت از آراء مردم وحفاظت از آن مهم تر است. چه کسانی مسئولیت صیانت، حفظ، نگهداری وانتقال آن را به صاحبان اصلی شان دارند؟ این پرسش وپرسشهای جدی تری دیگر درمورد صیانت از آراء مردم در پروسه انتخابات ونحوه برگزاری، شفافیت، جلوگیری ازدست برد آراء و ضایع نشدن آراء مردم است. بنظر می رسد مسئولیت مستقیم صیانت، حفاظت ونگهداری آراء مردم درانتخابات پارلمانی پیش رو را کمیسیون مستقل انتخابات و کمیسیون رسیدگی به شکایات انتخاباتی با همکاری حکومت وحدت ملی به عهده دارد وحکومت مسئول پاسخگوی به آراء ریخته شده شهروندان درصندوق های انتخاباتی است. هرگونه کوتاهی درجهت تأمین امنیت، تأمین نکردن تجهیزات انتخاباتی، آگاهی دهی واجدین شرایط رأی دهندگان، توجه جدی  درمناطق دور ونگهداری از آراء مردم وشهروندان یک جامعه در پروسه انتخابات ازاصل انتخابات مهم تر وحیاتی تر است، اطمینان دادن کامل ازسلامت انتخابات، جلوگیری ازهرگونه جعل وتقلب وسوء استفاده از آراء مردم ومهم تر ازهمه جلوگیری ازتهدیدات امنیتی ازسوی گروه های تروریستی وهمه این موارد وظایف ومسئولیت مستقیم آن را حکومت، پاسخگو است.
اگر دموکراسی را شاخص برای توسعه، پیشرفت ومدنیت جوامع بشری بدانیم، می توان انتخابات آزاد و شفاف را دروازه ورود به دموکراسی دانست. انتخابات نه تنها مشروعیت بخش نظام های دموکراتیک است؛ بلکه تنها ابزار تداوم و بقای دموکراسی نیز به حساب می آید و از این رو، تحکیم دموکراسی ارتباط مستقیمی با انتخابات شفاف در یک جامعه دموکراتیک دارد. بنابراین برای قوام وتحکیم بنیاد های دموکراسی و وجود نظام سیاسی بنام حکومت ضرورت واهمیت اجتناب ناپذیری پیدا می کند تا پشتوانۀ برای تحکیم پایه های دموکراسی درجامعه انسانی و اخلاقی در بستر عقلانیت برای زیست جمعی داشته باشد. از این منظر است که مسئولیت و وظایف کمیسیون مستقل انتخابات و حکومت درقبال شهروندان خویش برای تأمین امنیت، رفاه وآسایش، تأمین حقوق شهرندی وحقوق طبیعی وانسانی، حق انتخاب کردن وانتخاباب شدن، حق تعیین سرنوشت وتصمیمات آینده کشور برای نسل فردای خویش و حفاظت و صیانت از آراء مردم، همه این ها حقوقی هستند که شهروندان یک جامعه به گردن حکومت منتخب خویش داشته است.
درهمه جوامع انسانی مساله برگزاری انتخابات سالم، عادلانه وبرمبنای عقلانیت سیاسی بیانگر اوج بلوغ فکری وسیاسی آن جامعه است، که مؤلفه ها، شاخصه ومعیارهای آن را مبتنی بردموکراسی واحترام گذاشتن برحقوق شهروندی، حقوق طبیعی وحقوق بشر می داند، که این مؤلفه ها، شاخصه ها ومعیارها ازمفاهیم بنیادین ومقوّمات یک جامعه عادلانه و دموکراتیک است. حق تعیین سرنوشت یکی ازمهم ترین حق های بشری است، که هم درقانون اساسی کشور پیش بینی شده اند وهم دراسناد ومیثاق های بین المللی آمده است که نقطه ثقل ومرکزیت آن درنظام های انتخاباتی متبلور شده است.