صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

تمرکز دیپلماسی شاتل بر افغانستان

-

تمرکز دیپلماسی شاتل بر افغانستان

پس از به تعویق افتادن کنفرانس صلح مسکو در مورد افغانستان در جریان این ماه، وزرای خارجهَ کشورهای منطقه در تلاش اند تا یک بار دیگر زمان برگزاری این کنفرانس را تعیین کنند. برگزاری این کنفرانس میتواند برای حل بحران و منازعه طولانی مدتِ افغانستان که مانع بزرگی فراروی تآمین امنیت کشورهای منطقه و فعالیتهای اقتصادی است، بسیار موثر واقع شود. تمام کشورهای منطقه علاقه مند به برقراری صلح و ثبات در افغانستان هستند؛ اما آنها در عین حال در مورد پروسه صلح و نتایج بالقوه ی آن مردد و دو دل اند.
چرا این امر برای کشورهای منطقه بسیار مهم است؟ اگر به مسئله افغانستان واقع بینانه نگاه کنیم، متوجه میشویم که این مسئله فقط در مورد افغانستان نیست؛ بلکه پای بعضی از نیروهای خارجی در میان است که گاهی منافع همگرا و گاهی منافع واگرا را دنبال میکنند. بیایید نگاهی به برخی کشورها و منافع بالقوه آنها در صلح افغانستان بیاندازیم.
برگزاری کنفرانس صلح مسکو در مورد افغانستان برای آیالات متحده امریکا که درگیر یک جنگ طولانی و پرهزینه در این کشور است، بسیار حیاتی است. علاوه بر این، موفقیت آمریکا در جنگ افغانستان در آینده نیز بعید به نظر میرسد. این کنفرانس برای چین نیز حیاتی است؛ زیرا برقراری صلح در افغانستان فضای مناسبی را برای رشد و شکوفایی طرح «یک کمربند، یک راه» به وجود خواهد آورد.
صلح در افغانستان به نفع پاکستان نیز خواهد بود، چرا که برقراری صلح در منطقه هزینههای دفاعی این کشور را کاهش میدهد و ثبات اقتصادی و امنیتی را برای توسعه مداوم این کشور رقم خواهد زد. وضعیت نابسامان افغانستان، در چهار دهه ی اخیر سبب گردیده است که پاکستان از رشد و توسعه باز بماند..
روسیه مخالف گسترش نفوذ آمریکا در منطقهی تحت نفوذش، یعنی آسیای مرکزی است و مهمتر از همه، خروجش از افغانستان هنوز در خاطره اش تازه است.
ایران در معرض تهدید دائمی داعش که بطور علنی دشمنی اش را با حکومت ایران اعلام کرده، قرار دارد و یک افغانستان با ثبات برای ایران، یعنی پناهگاه های امنِ کمتر برای داعش.
حضور نظامی آمریكا در افغانستان توسط هیچ یک از كشورهای همسایه افغانستان قابل قبول نیست؛ بنابراین، برقراری صلح و ثبات در این کشور وضعیت برد-برد را برای منطقه در پی خواهد داشت.
تلاش وزرای خارجه کشورهای دخیل در موضوع افغانستان
سفرهای وزرای خارجه کشورهای دخیل در موضوع افغانستان در سراسر منطقه افزایش چشمگیری داشته است. در پنجم ماه سپتامبر میلادی، مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا همراه با جنرال جوزف دانفورد، رییس ستاد مشترک ارتش این کشور با رهبران نظامی و غیر نظامی پاکستان ملاقات کردند. در همان روز، پومپئو برای انجام گفتگوهای 2 + 2 با هند به این کشور سفر کرد.
قبل از این سفر، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران برای گفتگو با دولت تازه انتخاب شده ی پاکستان وارد اسلام آباد شد. وانگ یی، وزیر امور خارجه چین نیز در یک سفر دو روزه در هفتم ماه سپتامبر میلادی وارد اسلام آباد شد. از طرفی، شاه محمود قریشی، وزیر خارجه پاکستان قرار است در اولین سفر خارجی اش به افغانستان برود. در همین حال، پومپئو قریشی را به واشنگتن دعوت کرده است. تمام این دید و بازدیدها نشان دهندهی دیپلماسی شاتل در بین کشورهای دخیل در موضوع افغانستان است.
نقش کلیدی پاکستان در مذاکرات صلح افغانستان
چرا پاکستان به عنوان کشوری مرکزی در مذاکرات صلح افغانستان ظاهر شده است؟ اولین پاسخ، ممکن این است که پاکستان به تازگی یک حکومت جدید با تعهد جدید و مشروعیت زیادی در میان تودههای مردم انتخاب کرده است؛ بنابراین احتمال میرود تصمیمهای بزرگی گرفته شود.
علاوه بر این، عمران خان نخست وزیرپاکستان که از منتقدان قدیمی جنگ افغانستان است حالا رهبری پاکستان را به عهده دارد. او در اولین سخنرانی اش پس از پیروزی در انتخابات پارلمانی در 26 ماه جون میلادی، از تمایلش برای حل و فصل مسائل افغانستان یادآورد شد. موضع او، با این که چند سال قبل مورد حمایت مردمی قرار نمیگرفت؛ اما حالا بطور چشمگیری هم در سطح داخلی و هم بین المللی محبوب و مورد حمایت است، به ویژه موضع او در قبال امریکا.
دولت آمریکا میداند که پاکستان تحت رهبری عمران خان میتواند طالبان را برای پذیرش یک آتش بس نسبتاً دراز مدت متقاعد کند. پاکستان در منطقه، تنها کشوری است که شناخت خیلی خوب و عمیق از افغانها دارد. نقش پاکستان در حل منازعه افغانستان در سطح جهانی پذیرفته شده و پتانسیل آن به خوبی شناخته شده است.
در این میان، چین نیز نقش بسیار مهمی ایفا کرده است. چین در خط مقدم روند صلح افغانستان بوده و برای کاهش تنشهای شدید بین کابل و اسلام آباد بسیار تلاش کرده است.
پاکستان میخواهد با روند صلح افغانستان همکاری کند؛ زیرا برقراری صلح و ثبات در افغانستان میتواند بهترین رخدادی باشد که در یک دهه ممکن برای پاکستان اتفاق بیافتد؛ اما مطمئناً نه به هزینهی نابودی خود پاکستان. مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا از پاکستان خواسته تا طالبان را به میز مذاکره برگرداند. پاکستان چگونه میتواند این کار را انجام دهد در حالی که آمریکا عمداً از روند صلح چهار جانبه خارج شده است.
آمریکا باید چشم خود را بر روی واقعیتها در پاکستان باز کند. از سوی دیگر نمیتوان با لغو کمک مالی امریکا در چوکات صندوق حمایت از ائتلاف پاکستان و امضای پروژههای چند میلیارد دالری آمریکا با هند، همچنان از پاکستان انتظار داشت که صادقانه به منافع آمریکا در افغانستان متعهد باشد.
امریکاییها باید تلاش کنند با اقدامات عملی اعتماد از دست رفته را دوباره به دست بیاورند. امریکا از یک سو مخالفت خود را با دهلیز اقتصادی چین-پاکستان ابراز میکند و مانع رشد اقتصادی این کشور میشود و از سوی دیگر، زمانی که هند را اجازه میدهد تا از امریکا و روسیه تجهیزات دفاعی خریداری کند و زمینه مسابقه تسلیحاتی را در منطقه فراهم کند، قوانین خود را خود نقض میکند. مسلح کردن هند میتواند کل منطقه را بی ثبات سازد و تهدید مستقیم را متوجه کشورهای همسایه کوچکتر بسازد.
طالبان از همان ابتدا خواستهها و پیش شرطهای خود را برای توقف جنگ کاملا واضح بیان کرده اند و خواست اساسی آنها خروج کامل نیروهای آمریکایی و متحدانش از افغانستان بوده است، چیزی که برای امریکاییها ممکن قابل قبول نباشد.
حضور آمریکا در افغانستان
از حضور نیروهای آمریکایی در افغانستان حالا هفده سال میگذرد. آنها برای این به افغانستان نیامدند که در نهایت این کشور را ترک کنند. آنها میخواهند تا یک زمان نامشخص در این کشور حضور نظامی محدودی داشته باشند.
پاکستان، چین، روسیه، ایران و کشورهای آسیای مرکزی همه در موقعیتی قرار دارند که از یک طرف مخالف حضور نظامی آمریکا در افغانستان اند و از طرف دیگر نسبت به وضعیت افغانستان پس از خروج نیروهای آمریکایی بدبین اند. در عین حال، این کشورها نمی خواهند بطور مستقیم خود را در افغانستان درگیر کنند.
حضور گروه تروریستی داعش در افغانستان این معادله را پیچیده تر کرده است زیرا داعش در یک رقابت تنگاتنگ برای تصرف مناطق بیشتر قرار دارند.
اگر کنفرانس صلح مسکو در مورد افغانستان برگزار شود، همه این مسائل نیاز به بحث طولانی و دقیق تر دارند.با در نظر داشت این که هیچ یک از کشورهای فوق الذکر خواستار نفوذ گسترش داعش در افغانستان نیست، این کنفرانس می تواند موثر واقع شود. این کنفرانس میتواند یک نقطه تجمع بالقوه برای گرد هم آوری کشورهای منطقه باشد.
سفرهای مکرر وزرای خارجه به کشورهای یک دیگر نشان میدهد که ممکن یک راه حل در جعبه وجود داشته باشد و تنها مسئله این است که کی جعبه باز خواهد شد، و نه این که این جعبه باز خواهد شد یا خیر.
یک افغانستان با ثبات به نفع همه است. بگذارید در راستای برقراری صلح و ثبات در این کشور قدم برداریم و به جلو حرکت کنیم.

نویسنده: ضمیر آوان / منبع: آسیا تایمز / ترجمه: سید امید هاشمی

دیدگاه شما