صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۲۸ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

امکان وضرورت انتخابات الکترونیکی در افغانستان

-

 امکان وضرورت انتخابات الکترونیکی در افغانستان

رأی گیری الکترونیک در کشورهای که از این سیستم استفاده میکنند، معمولا به صورت روش کامپیوتری یا انترنتی صورت میگیرد. در روش کامپیوتری به جای صندوق و برگههای رأی دهی، در مراکز انتخاباتی کامپیوترهای مصئون تدارک دیده میشوند و رأی دهندگان نیز مجبوراند که در مراکز رأی دهی حضور فیزیکی داشته باشند. دستگاههای متصل به کامپیوتر در مراکز رأی گیری نیز شبیه دستگاه خود پرداز بانک میباشند که در روی آن نام های کاندیداتور ها نوشته شده و فرد رأی دهنده پس از طی مراحل اولیه و ثبت اسناد، گزینه فرد مورد نظر را فشار میدهد و داده در نرم افزار انتخاباتی کامپیوتر ثبت میگردد.
در روش انترنتی، پهنایی حوزه رأی دهی در سطح جهان گسترده است. فرد رأی دهنده در هر کشوری که باشد بدون حضور به مرکز رأی دهی میتواند، از طریق انترنت وارد نرم افزار انتخاباتی شود و پس از طی مراحل، به فرد مورد نظر رأی بدهد. برای جلوگیری از تکرار رأی، فرد واجد شرایط باید قبلا به صورت قانونی شماره رأی دهی دریافت کرده باشد. این شماره نقش پسورد ورودی را داراست و فقط یک بار امکان استفاده شدن را دارد. در آمریکا فعلا رأی دهی به صورت تمام الکترونیک و با روش انترنتی صورت میگیرد.
ایجاد سهولت و سرعت در کار، نخستین امتیاز استفاده از ابزار الکترونیک در فرایند انتخابات است. سهولت و سرعت در کار امری است که بشر زحمت کش، پیوسته در جستجوی آن بوده است. تکنولوژی توانسته است بشر را در این امر مدد برساند. بدین سبب است که تکنولوژی به آسانی، زندگی انسان را در نوردیده و ساحت ذهن او را به راحتی تصرف کرده است. نه تنها انسانها که سازمان‌‌ها نیز ناگزیراند خودش را با فناوری روز، هماهنگ کند.
از دیگر جانب، سهولت و سرعت، پیوسته یک فرایند پیچیده را ساده سازی میکند و میزان شفافیت را افزایش میدهد. واقعیت می رساند، هرگاه که یک امر ساده وارد فرایند پیچیده میگردد، خود به خود زمینه فساد فراهم میشود.
فرایند انتخابات نیز در افغانستان، تا هم اکنون بیش از اندازه پیچیده و طویل المدت بوده است که  زمینه ساز فساد در مراحل مختلف این پروسه ملی شده است.
سلامت انتخابات به صورت کلی به سه امر مهم وابسته است که شامل فرهنگ عمومی، مدیریت درست و استفاده از ابزار های روز میگردد. این سه اصل اساسی در فرایند سالم یک انتخابات نقش بسیار برجسته دارند. افغانستان اما تا کنون در تمام انتخابات سپری شده از تمام این سه ناحیه آسیب دیده است. فرهنگ عمومی افغانستان مانند سایر کشورهای پساجنگ تا هنوز به رویه های دموکراتیک خو نگرفته است. طرفداران هر تیم می کوشند به هرنحوی که شده است برای پیروزی فرد مورد نظر تلاش نمایند. مدیران پروسه انتخابات نیز از میان همین مردم و با خصلتهای فرهنگی همین جامعه رشده کرده اند. ازین رو به نظر میرسد که استفاده از ابزارهای مدرن انتخاباتی میتوانند به صورت نسبی، کاستیهای این دو عنصر اساسی را کنترل کند.
بی تردید، افغانستان در بخش رشد فرهنگ عمومی و تربیت کادرهای مسلکی و متعهد راههای درازی را در پیش دارد، ولی در استفاده از ابزار های روز برای فرایند انتخابات میتواند وارد کاروان کشورهای دموکراتیک گردد و از تجربیات آنان بهره ببرد.
حقیقت اینست که دولت افغانستان و نهادهای مرتبط انتخاباتی افغانستان، برای استفاده از تکنولوژی انتخاباتی در انتخابات پیش رو در سالهای گذشته انگیزه زیاد پیداکرده و به نسبت به آن اصرار می ورزیدند. سران حکومت افغانستان در همین مورد، سلسله نشستهای را در ارگ دایرکردند و آن جا بود که رئیس جمهور برای انتخابات الکترونیک در افغانستان علاقه مندی نشان داد و همکاران انتخاباتی بین المللی افغانستان به شمول نهادهای نظارت کننده انتخاباتی در افغانستان نیز بر سیستم رأی گیری الکترونیک تأکید ورزیدند. در این میان، معاون دوم رئیس جمهور در مسئله انتخابات اعم از اصلاح قوانین و مقررات انتخاباتی، تک کرسی شدن حوزههای انتخاباتی، الکترونیک شدن پروسه انتخابات و دیگر مسایل انتخاباتی بیشتر با نهادهای انتخاباتی، احزاب و نهادهای بین المللی ارتباط مستقیم داشت و بر استفاده از تکنالوژی در پروسه انتخابات بیشتر تلاش میکرد.
در ابتدا دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان، همکاران بین المللی افغانستان در استفاده از تکنالوژی در پروسه انتخابات نیز توافق نظر داشتند ولی در روش تطبیق این پروسه دیدگاههای جداگانه خود را ابراز میکردند. از دیگر جانب سیستم رأی دهی الکترونیک با قانون انتخابات افغانستان نیز مغایرت نداشت زیرا براساس قوانین افغانستان، شیوههای مختلفی تدارکاتی میتواند در انتخابات استفاده شود.
ولی آنچه که بر همه چیز سایۀ سنگین افکنده بود این بود که پروسه انتخابات در افغانستان آن قدر مشکلات داشت که ذهنهای احزاب سیاسی و جوانب ذی ربط در انتخابات افغانستان کمتر به موضوع الکترونیک شدن فرایند انتخابات معطوف میگردید. واقعیت اینست که ذهنی برخی از همکاران بین المللی را نیز چالشهای سیاسی انتخابات افغانستان بیشتر درگیر کرده بود. به هر حال مدت زمانی بسیار طولانی در این میان تلف شد و نتیجه ی عملی به دست نیامد. سرانجام حکومت وحدت ملی و کمیسیون مستقل انتخابات ناگزیر شد که برگزار شدن انتخابات را در سال پیش رو به هرچیزی دیگر ترجیح بدهند. زیرا عدم برگزاری انتخابات پارلمانی در سه سال گذشته، تمام توانایی و مشروعیت حکومت افغانستان را خدشه دار کرده بود. به همین سبب بود که حکومت افغانستان، کمیسیون های انتخاباتی و حتی نهادهای مرتبط انتخاباتی در افغانستان از مسئله تک کرسی شدن حوزه های انتخاباتی به راحتی گذشت کردند و بر برگزاری انتخابات در میعاد زمانی تعیین شده در سال پیشرو تأکید ورزیدند که هم اکنون نیز این وحدت نظر ثابت باقی مانده است.
با این هم، ضرورت استفاده از تکنولوژی انتخاباتی در فرایند انتخابات در افغانستان همچنان بر قوت خود باقی و غیر قابل انکار است، هر چند که در انتخابات پارلمانی عملا از لحاظ زمانی ممکن نیست ولی برای انتخابات ریاست جمهوری باید جدی گرفته شود. زیرا در  استفاده از روش الکترونیک در انتخابات به صورت تمام یا نیمه الکترونیک مزایایی وجود دارند که تجربه کشورهای استفاده کننده آن را ثابت کرده است و مقامات دولت افغانستان به شمول کمیسیون های انتخاباتی به آن واقف هستند.
در کنار تمام مزایایی رأی دهی الکترونیک، کاهش هزینه انتخاباتی برای انتخابات سالهای آینده افغانستان مهمترین امتیاز برای افغانستان است. هزینه انتخابات آن هم در انتخابات ریاست جمهوری با سیستم رأی اکثریتی اگر به دور دوم کشیده شود، برای افغانستان نهایت هزینه گزاف تحمیل میکند. این مسأله زمانی نهایت سنگین میگردد که در انتخابات بعدی، کشورهای کمک کننده در هزینه انتخابات با افغانستان همکاری نکنند یا کمتر همکاری کنند. بنا براین هم اکنون بهتر است که از انگیزههای احتمالی این کشورها در راه اندازی انتخابات الکترونیک استفاده گردد تا در انتخاباتهای بعدی، هزینه انتخابات صرفه جویی گردد.
امتیاز کوتاه مدت رأی گیری الکترونیک همان هیجان زودگذر ورود هر نوع ابزار جدید الکترونیک در فضای زندگی جامعه است. این هیجان و روش جدید، میتواند باعث حضور گسترده و هیجان انتخاباتی در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده گردد. از دیگر جانب دستیابی به نتایج سریع آرای انتخابات، زمینه دستبرد و تقلب را نسبت به انتقال صندوق رأی به صورت سنتی، کمتر خواهد ساخت.
در کنار این مزایا، عدم دسترسی به امکانات گسترده تجهیزات رأی گیری الکترونیک، میزان حفظ امنیت نرم افزار انتخابات از دستبرد هکرها و نیز عدم امکان دسترسی به برگه رأی دهی و بازشماری فیزیکی آراء در صورت اعتراض طرفهای انتخاباتی، از جمله آسیبهای سیستم رأی دهی الکترونیک هستند که نمیتوان به سادگی از کنار آن گذشت.

دیدگاه شما