صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۹ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

سند ملکیت واسطه نقلیه چه مشخصه‌های داشته باشد؟

-

 سند ملکیت واسطه نقلیه چه مشخصه‌های داشته باشد؟

اثبات مالکیت روی هر شیئ یک امر ضروری است که با ارایه دلایل قانع کننده، قادر باشیم که مالکیت خود را روی آن شیئ به اثبات برسانید.
هراشیایی که مردم استفاده می کند به هراندازه که کم ارزش باشد، اثبات مالکیت یک شخص بالای آن ساده تر است ولی وقتی که ارزش آن زیاد باشد، ویا استفاده از آن مهم باشد، اثبات مالکیت شخص بالای یک چنین شئی اسناد معتبر و قانونی نیازدارد.
در بین اشیای قابل انتقال « واسطه نقلیه (موتر) » یکی از اشیای با اهمیت است که داشتن آن برای هر شخص ارزش و استفاده خاص دارد. از آنجای که موتر یک شیئ متحرک است، به دلیل محترک بودن آن، هم استفاده قانونی دارد، مثل اینکه برای حمل ونقل مسافر و بار از آن استفاده میشود و زمینه فعالیت اقتصادی را فراهم میکند و هم استفادههای غیر قانونی دارد که نمونههای آن در افغانستان در انفجارات زیاد به مشاهده رسیده است.
باتوجه به اهمیت موتر در سطح جهان، کشورها تلاش کرده است که صدور اسناد را تحت عنوان سند مالکیت برای واسطه نقلیه قانونی به سازد که با سادگی مالکیت واقعی یک شخص بدون خدشه و شبهه نسبت به یک واسطه ثابت شود. اثبات مالکیت بالای یک واسطه به طور طبیعی دارای پیامدهای اجتماعی زیاد میباشد و مشکلات زیادی را نیز حل میکند.
با این تذکر به این مبحث وارد میشویم که در افغانستان سند مالکیت واسطه تحت چه نام بوده وچه مشخصه های را با خود حمل می کند؟
1-  جواز سیر یا سند (کتابچه) جواز سیر :
در این شک وجود ندارد که شهروندان در جغرافیایی افغانستان عنوان جوازسیر را برای یکبار در زندگی خود شنیده است وبه خصوص اشخاص که دارای یک عراده واسطه نقلیه میباشد، حامل جواز سیر نیز میباشد. به عبارت دیگر هیچ واسطه نقلیه ای بدون جواز سیر، حق سیر و حرکت را ندارد. بنابراین جواز سیر سند بسیار مهم برای یک واسطه در افغانستان میباشد. حال این سوال مطرح میشود که آیا جواز سیر با این همه اهمیت که دارد، چه نوع سند است و کدام اداره دولت مسئول اعطای آن میباشد؟
الف: جواز سیر منحیث سند مالکیت:
جواز سیر علاوه براینکه یک سند اجازه سیر و حرکت وسایط نقلیه میباشد، منحیث یک سند مالکیت نیز شناخته میشود. فقره 1 ماده دوم مقرره جواز سیر سال 1386 متذکر شده است که جواز سیر، سند (کتابچه ) ای است بهادار که شهرت مالک و مشخصات واسطه نقلیه زمینی در آن درج میشود و سیر و حرکت واسطه روی جاده را اجازه میدهد. همچنین در فقره 2 ماده 5 مقرره فوق الذکر متذکر شده است که :« هویت مالک واسطه نقلیه برویت تذکره تابعیت تثبیت میگردد».
با توجه به احکام متذکره در مقرره جوازسیر، سند یا کتابچه جواز سیر از لحاظ ماهوی و نیز از لحاظ شکلی نمیتواند یک سند مالکیت واقعی باشد، چون در این سند فقط هویت مالک مطابق با تذکره او درج میگردد. بنابراین چرا باید کتابچه جواز سیر را به حیث سند مالکیت بشناسیم؟ جواب این سوال که کتابچه جواز سیر یک سند مالکیت میباشد در ماده دوم قانون تنظیم، سیرو فعالیت وسایط نقلیه ترانسپورتی زمینی سال 1358 پیدا میشود. ماده دوم قانون متذکره تصریح نمود اند که سند مالکیت وسایط نقلیه جواز سیر ترافیکی میباشد و کسی که جواز سیر ترافیکی ندارد، حق ادعای مالکیت روی یک واسطه نقلیه را ندارد.
ب: اداره صادر کننده جواز سیر:
قانون ترافیک جاده سال ( 1360) که یکی از اسناد مهم تقنینی ترانسپورتی میباشد، در ماده 84 خود حکم به تنظیم، ترتیب و تصویب یک مقرره بوسیله حکومت، بنام مقرره جواز سیر نموده است که اداره ترافیک جاده مسئول تطبیق این مقرره میباشد. بعد از انفاذ مقرره جواز سیر، اداره ترافیک جاده مسئولیت دارد که علاوه بر اعطای نمبر پلیت به وسایط نقلیه جاده یک کتابچه سیر را نیز برای آن صادر نماید و به عبارت دیگر کتابچه سیر حامل یک نمبرپلیت برای واسطه نیز می باشد.
بنابراین هر واسطه نقلیه ترانسپورتی زمینی که نمبر پلیت اخذ میکند، بطور اجباری باید یک کتابچه جوازسیر نیز دریافت نماید که در یک ستون آن در کتابچه جواز سیر، مشخصات صاحب واسطه نقلیه گنجانیده میشود. این مشخصات عبارت است از 1- نمبر تذکره و محصل صدور2- وظیفه و محل کار3- سکونت اصلی4- سکونت فعلی 5- محل قابل دریافت 6- نمبر تلفن دارنده جواز سیر.
ج: جواز سیر و مشخصات تخنیکی وسایط:
همانطوری که یاد آوری گردید، جواز سیر منحیث سند مالکیت واسطه توسط قانون تنظیم، سیر و فعالیت ترانسپورتی زمینی به رسمیت شناخته شده است. از آنجایکه سند مالکیت از لحاظ ماهوی و شکلی یک متن است که فقط با تغییر مالک یک شیی قابل تغییر است یا اینکه در صورت مفقودی المثنی آن صادر میگردد، ولی جواز سیر با وجود که منحیث یک سند مالکیت شناخته شده است، بدون اینکه مالک واسطه نقلیه تغییر کند، جواز سیر هرازچند گاهی باید تجدید شود.
دلیل اینکه جواز سیر هراز چند گاهی تجدید میشود و به عبارت دیگر کتابچه جوازسیر جدید به مالک واسطه داده میشود،به دلیلی سند تخنیکی بودن جواز سیر است. همانطوریکه مالک واسطه نقلیه مشخصات خاص به خود دارد، واسطه نقلیه نیز مشخصات دارد که براساس آن مشخصات شناخته میشود.بنابراین یک سند معتبر و قانونی باید وجود داشته باشد که مشخصات واسطه نقلیه در آن درج شود.
مشخصات واسطه نقلیه کاملا تخنیکی و منحصر به فرد میباشد و هیچ واسطه نقلیه بعضی مشخصات منحصر به فرد واسطه دیگر را ندارد. برای مثال وقتی اداره ترافیک جاده برای یک واسطه نمبر پلیت صادر میکند، این نمبر (شماره) منحصر به فرد است و هیچ واسطه دیگر حق ندارد که عین این شماره را داشته باشد. شماره شاسی و شماره انجن انواع دیگر از مشخصات واسطه هستند که منحصر به فرد میباشند و هیچ انجن و شاسی با شماره شبیه در یک واسطه از یک نوع مدل وجود ندارد.
بنابراین موضوعات همچون نمبرپلیت، نوع واسطه واشترنگ، مدل، رنگ، نمبرانجن، نوع انجن و تعداد سلندر، نمبرشاسی، وزن مجموعی مجاز، وزن بالای اکسل و داشتن ظرفیت تعداد راکبین در کتابچه جواز سیر ترافیکی نوشته میشود.هرگاه مشخصات واسطه نقلیه در کتابچه جوازسیر درج نباشد، مالکیت یک شخص صرف باداشتن یک کتابچه سیر عینیت و تحقق پیدا نمیکند. بناً؛ این سند یک سند دو منظوره میباشد که هم مالکیت یک شخص بالای یک واسطه نقلیه را به اثبات می رساند و هم مشخصات تخنیکی یک واسطه را با خود حمل می کند.

دیدگاه شما