اشاره: دولت افغانستان در دومين نشست «پروسه کابل» پيشنهاد صلحي را با مخالفان مسلح حکومت ارايه کرده است که داراي نکات برجسته و تازه اي است. نکاتي که در طرح دولت افغانستان براي صلح پيشنهاد شده است، براي اولين بار است که به صورت رسمي مطرح مي شود و اين مساله براي همه تحليل گران مسايل افغانستان جالب به نظر مي رسد. متن پيشنهاد صلح دولت افغانستان به شرح زير است:
چهارچوب کنفرانس کابل
9 حوت 1396 مطابق 28 فبروري 2018
اجماع روي صلح
همة جوانب جامعة افغاني، در مشوره با دولت و شوراي عالي صلح، بر خواست تأمين صلح به اجماع رسيده اند. زنان در اين گفتمان عمومي فعالانه اشتراک داشته اند تا از حقوق حقة شان که در قانون اساسي تضمين شده است، حفاظت نمايند. نمايندگان علما، جامعة مدني، بزرگان قومي، سرمايه گذاران، دهاقين و کار گران، کارشناسان، احزاب سياسي، محصلين و استادان، و ساير گروه ها بر ضرورت صلح از ديدگاه هاي متمايز تأکيد داشته اند.
افغانها صلح را يک ضرورت ميپندارند که اين نياز برخاسته از آسيب ها ي حدود چهار دهه جنگ و بدختي و بخصوص جنگ تعريف نا شده ايکه در چند سال اخير بر مردم اين کشور تحميل شده است. اعمال وحشيانة تروريستي که بتاريخ 10 جوزا 1396 و 7 دلو 1396 در شهر کابل انجام شد بخشي از سلسله خشونت هايي است که در مقابل مردم ما صورت مي گيرد. پاسخ حکومت وحدت ملي به اين اجماع و نيازمندي عبارت است از؛ ايجاد يک ديدگاه براي صلح و طرح يک روند و برنامه براي تحقق آن. ديدگاه ما مطابق اوامر الهي مي باشد چنانچه الله متعال در قرآن ميفرمايد: «و )هرگز) نيکي و بدي يکسان نيست، هميشه به نيکوترين شيوه پاسخ ده، پس ناگاه )مي بيني) همان کس که ميان تو و او دشمني است، گويي دوست صميمي است.» قرآن کريم سورة فصلت آية 34 . ما اهداف مشترک ملي را از طريق يک روند صلح تعيين خواهيم کرد تا بتواند تفرقه و منازعات داخلي اين اواخر را پايان دهد و منجر شود به ساختن يک دولت موثر، جامعة همه شمول، اقتصاد پويا و يک فرهنگ تحمل پذير مبتني بر باور ها و ارزش هاي دين مبين اسلام.
تحقق اين ديدگاه به مهر ورزي، باورمندي و شجاعت در توافق با طالبان نياز دارد. ما بايد شفقت لازم را در درک ديدگاه جنگجويان داشته باشيم. ما بايد باورمندي به اطاعت از اوامر الهي را داشته باشيم و نقاط مشترک خويش را بحيث افغان و مسلمان جستجو کنيم. ما بايد شجاعت شنيدن نارضايتي ها را داشته باشيم، عوامل ريشه اي و دلايل جنگ را ارزيابي کنيم، و همچنان به پيشنهادات مختلفه براي آشتي و مصالحه گوش دهيم. کانفرانس پروسة کابل اجماع ما روي يک صلح عادلانه و پايدار را به يک روند عملي تبديل خواهد نمود که باعث دستيابي به يک نتيجة معتبر خواهد شد.
شرايط کنوني
در اين اواخر نشانه هايي در جريان جنگ ظهور کرده که احتمال صلح را بلند برده است. نخست اينکه افغانها از اثرات وسيع کمي و کيفي اين جنگ تعريف ناشده در زندگي روزمرة شان به ستوه آمده اند. به اين ترتيب، ما نياز به اصلاحات همه جانبه در رويارويي با مشکلات ميراثي خويش همچون منازعات، جرم و جنايت و فساد اداري را احساس ميکنيم. روند مصالحة بين الافغاني با حزب اسلامي به مثابة يک مثال موفقانه بوده و بيانگر چگونگي امکان پذيري آشتي است. دوم اينکه انتخابات پارلماني سال 1397 و رياست جمهوري سال 1398 براي کسب اعتماد مردم افغانستان نسبت به پروسه هاي دموکراتيک به مثابة گامي براي تداوم مشروعيت دولت مهم پنداشته ميشود. سوم اينکه در سطح بين المللي تأکيد بر اين است که جنگ بايد از راه سياسي با طالبان پايان يابد. نکتة چهارم اينکه در سطح منطقوي، ما با موفقيت به همسايگان خويش مزيت هاي اقتصادي و صلح آميز يک افغانستان باثبات را ابراز داشته ايم. پنجم اينکه، جهان اسلام در يک گفتمان جدي براي مقابله با تعبير هاي سوء از متون ديني براي توجيه اين جنگ تعريف نا شده، در حال رسيدن به اجماع اند. طالبان از اين تغيير شرايط آگاهي دارند و به نظر ميرسد که در مورد پيامد هاي اعمال خشونت آميز بر آينده خويش نگران بوده و در ميان خويش به گفتمان مي پردازند.
پيشنهاد صلح ما، براي طالبان
حکومت وحدت ملي به دنبال يک صلح واقعي و پايدار با طالبان آشتي‌پذير است. ما به تساوي مشترک تمامي افغان‌ها و حق زندگي صلح‌آميز و با وقار، به شمول طالباني که از خشونت دست بردارند، بارودمند هستيم. ما اين پيشنهاد را بدون پيش‌شرطي، به منظور دست يابي به موافقتنامه صلح که شامل موارد ذيل باشد، ارائه مي‌نماييم:
1- تأمين حقوق و مکلفيت‌هاي تمامي اتباع (به ويژه زنان) مطابق قانون اساسي؛
2- پذيرفتن قانون اساسي ويا تعديل آن مطابق احکام قانون اساسي؛
3- پيش‌برد فعاليت‌هاي نيرو هاي دفاعي و امنيتي و خدمات ملکي در مطابقت با قانون؛ و
4- اجازه ندادن براي هيچ گروه مسلحي که با شبکه‌هاي تروريستي فراملي، سازمان‍هاي تبهکار فراملي و نهاد هاي دولتي ويا غير دولتي که به دنبال نفوذ در افغانستان مي باشند.
ما گام هاي ذيل را به منظور آشتي و مصالحه پيشنهاد مي‌نماييم:
1- يک روند سياسي: آتش‌بس، شناخت به عنوان حزب سياسي، ترتيبات اعتماد سازي انتقالي و انتخابات فراگير، معتبر، آزاد و عادلانه؛
2- يک چارچوب قانوني: بازنگري قانون اساسي، عدالت و حل شکايات، تطبيق قوانين و فرامين، رهايي زندانيان و حذف نام آنان از لست تحريم‌ها؛
3- سازمان‌دهي مجدد نهاد هاي دولت: حاکميت قانون و اصلاحات، توسعه و انکشاف متوازن، استقرار مجدد مهاجرين و بي‌جا شدگان داخلي؛
4- امنيت: تأمين امنيت براي تمامي اتباع و همچنان کساني که خواهان آشتي بوده و مجدداً به دولت مدغم مي گردند؛
5- توسعه و انکشاف اقتصادي/اجتماعي: رشد فراگير و پايدار، دسترسي مساويانه به زمين و دارايي هاي عامه، مبارزه با فساد، برنامه هاي ملي اشتغال‌زايي، ادغام مجدد مهاجرين و جنگجويان سابق؛
6- حمايت و مشارکت جامعه بين‌المللي: حمايت مالي ديپلوماتيک، حذف تحريم ها و وضعيت جنگجويان خارجي؛
7- روش‌هاي تطبيقي، تعيين اهداف عاجل، کوتاه مدت و ميان مدت و نظارت و تأييد ميکانيزم‌ها و ترتيبات.
از طالبان توقوع مي رود تا، نظريات خويش را در مورد روند صلح، که هدف آن کشانيدن آنها به مثابه يک سازمان به گفتگو هاي صلح مي باشد، ارائه نمايند. دولت افغانستان در مورد اينکه کي به صلح رو مي‌آورد، پيش‌داوري نمي نمايد، چون اين روند خود منتج به شناسايي کساني که صلح را رد مي نمايند و آشتي‌پذير نيستند، مي‌گردد.
حکومت وحدت ملي به گشايش دفتر طالبان، صدور پاسپورت و آزادي سفر به آنها، کمک در از ميان برداشتن تحريم‌ها، دسترسي آنها به رسانه ها و انتقال خانواده هاي آنها موافقت خواهد نمود. شوراي عالي صلح که توسط يک تيم مسلکي حکومت حمايت مي گردد، تيمي را به منظور مذاکرات معرفي خواهد نمود؛ تيمي که زنان و اعضاي جامعة مدني نيز در آن عضويت خواهند داشت. محل برگزاري ترجيحاٌ کابل بوده ولي گزينه هاي ديگر مي تواند منجمله کشورهاي اسلامي غير دخيل در اين جنگ، يکي از دفاتر ملل متحد ويا کشور ثالث باشد.
پيشنهادات براي حمايت بين‌المللي
افغانستان از سال 2001 بدينسو مورد حمايت سخاوتمندانه بين‌المللي قرار گرفته است که ما از آن قدرداني مي نماييم.
از آن جايي که تعهدات موجوده از طريق ميکانيزم‌هاي به خوبي تعريف‌شده تنظيم مي‌گردد، حمايت بين‌المللي در مورد صلح و ثبات را در ساحات ذيل پيشنهاد مي نماييم:
1- حمايت همآهنگ‌شده بين المللي ديپلوماتيک براي پيشنهاد صلح به طالبان؛
2- يک ابتکار منطقه‌يي که تلاشهاي گوناگون کشورها يا سازمان هاي منطقوي را با پروسة کابل همآهنگ نموده و از پيشنهاد صلح با طالبان حمايت کند؛

3- گفتگوهاي جِدِّي به رهبري جهان اسلام جهتِ مقابله با استفاده از برداشت و تفسير از متون ديني براي توجيه نمودن جنگهاي تعريف ناشده؛
4- تلاش هاي هماهنگ شده و همه‌گاني براي قناعت دادنِ پاکستان در رابطه با فوائد و مزاياي يک افغانستان با ثبات براي راه اندازي گفتگوهاي همه جانبه دولت با دولت و حمايت از پيشنهاد صلح با طالبان؛
5- پشتيباني از تطبيق موافقتنامة صلح، بويژه ادغام مجدد مهاجرين وجنگجويان سابقه؛
6- حمايت از هرگونه ابتکاري در راستاي تأمين صلح در افغانستان از طريقِ پشتيباني از ترانزيت، تجارت وسرمايه گذاري، اصلاحات و استراتيژي مبارزه عليه فسادِ اداري دولت و حمايت از انتخابات پارلماني 1397 و رياست جمهوري 1398.
ما باور کامل داريم که يک پاکستان باثبات که از طريق افغانستان با آسياي ميانه متصل است، به سودِ منافع ملي ما ميباشد. ما پيشنهادِ راه اندازي گفتگوهاي همه جانبه با پاکستان، به شمولِ بازگشتِ مهاجرين افغان از آنکشور در يک چهارچوب زماني 18 تا 24 ماه، يکبارِ ديگر ارائه ميکنيم. پيشرفت کار پروژه « تاپي» مثال و الگويِ خوبي از يک تحول و انکشافِ مثبت در منطقه است، الگويي که نشان ميدهد مناطقِ مختلف چگونه عناصر کليدي توسعه و پيشرفت را تشکيل ميدهند. ما آماده هستيم تا مذاکرات دولت با دولت را با پاکستان بر مبناي برنامة کاري افغانستان- پاکستان براي همبستگي (APAPS ) يا بر اساس يک سند مشابه تنظيم و سازماندهي نمائيم.
نتيجه‌گيري
برقراري و تأمين صلح، فرآيندي است که از آرزومندي آغاز گرديده و به سوي امکان پذيري و مورد اعتبار و قابل قبول بودن، به پيش ميرود. منتظر اعلاميه هايي مبني بر پيگيري و تقديم پيشنهادات براي همآهنگي بهتر با پروسة کابل برهبري افغان ها هستيم. همانطوري که رسيدن به يک اجماع همگاني براي دست يابي به صلح يک امر مشکل به نظر ميرسد، به همين ترتيب، تأمين وبرقراري صلح مستلزم توجه و بذل مساعي خستگي ناپذير ميباشد.
استفاده از تجارب بدست آمده از موافقتنامه هاي قبلي صلح به معناي تمرکز روي تطبيق و جامة عمل پوشانيدن به توافقات صلح از طريق تأمين صلح و انجام اصلاحات و شناسايي و مديريت خطرات قبل از مورد تهديد قرار گرفتن پروسة صلح ميباشد. بنابراين، شفافيت اساسِ ارتباط و گفتگوهاي مؤثر را تشکيل ميدهد. با درنظرداشت ضرورت، تيمهاي کوچک بايست موافقتنامه هاي صلح را مورد بحث و مذاکره قرار دهند. هرچند، تصويب و تأييد توافقات صلح نيازمند يک فرآيند شفاف و ترسيم شده اي از مشورتها ميان طرفهاي مختلف ذينفع در جامعة افغاني است. زنان، که از ضايع شدن حقوق و دست آوردهاي خويش هراس دارند، بايد در پروسة صلح دخيل و از تحولات مربوط به آن، آگاه باشند.
تطبيق و عملي ساختن، هستة برقراري صلح را تشکيل ميدهد. مسايل مهم ديگر شامل نکاتِ آتي شده ميتواند: ادغام مجدد مهاجرين و جنگجويان سابقه، حمايت هاي منطقوي و امنيت، اصلاحاتِ توسعة اقتصادي و اجتماعي. شفافيت و مؤثريت، باز هم کليد و اساسِ اعتماد سازي و نگهداشتِ آن با استفاده از فرآيندِ گفتگو و مشورتها ميباشد.
با مسئوليت پذيري در قبال مشکلات، درکِ نقاط قوت و باور داشتن به چشم انداز و آيندة کشور خويش منحيثِ يک پُلِ زميني و چهار راه آسيايي، ما توانسته ايم تا پيشنهاد واقعي و صادقانة صلح را براي طالبان ارائه نموده و نداي صلح خواهانة خود را براي راه اندازي مذاکرات با پاکستان يکبار ديگر بلند نمائيم. ما به فرمانِ الله تبارک وتعالي باور واعتماد کامل داريم که گفته است: « واگر تمايل به صلح نشان دهند، تو نيز از در صلح درآي و بر خدا توکّل کن ، که او شنوا و داناست». (قرآنکريم سورة مبارکة انفال، آية 61).
ومن الله التوفيق