صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۲۹ حوت ۱۴۰۲

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

فراتر از تاپی

-

 فراتر از تاپی

پروژه تاپی در روز جمعه چهارم حوت توسط مقامات 4 کشور ترکمنستان و افغانستان و پاکستان و هند افتتاح شد. این پروژه که تاثیر مثبتی بر روندهای سیاسی، اقتصادی، امنیتی و فرهنگی افغانستان و کشورهای منطقه دارد، می تواند نقطه عطفی برای آینده افغانستان باشد و به عنوان الگویی در سایر پروژه های افغانستان به کار گرفته شود.
پروژه تاپی با سرمایه گذاری حدود 22 میلیارد دالری که حداقل سالیانه 400 میلیون دالر عایدی برای افغانستان دارد و همچنین بخشی از گاز افغانستان را تامین می کند( ده سال اول 500 میلیون مترمکعب، ده سال دوم یک میلیارد مترمکعب و ده سال سوم یک و نیم میلیارد مترمکعب) که تاثیر خوبی بر رشد اقتصادی افغانستان خواهد داشت و زمینه اشتغال حداقل ده هزار نفر را به صورت مستقیم و هزاران نفر به صورت غیرمستقیم فراهم می کند.
همچنین تامین امنیت این خط لوله از طرف افغانستان و سایر کشورها صورت می¬گیرد که منجر به امنیت بیشتر و کاهش هزینه های جنگ در مناطق عبوری این خط لوله می¬شود.
این پروژه علاوه بر مزیت های اقتصادی و امنیتی و دیگر مزیت های آشکار درس های مهمی برای ما دارد.
از مهم ترین ویژگی های این پروژه در اولویت قرار گرفتن منافع مشترک و منافع ملی کشورهای درگیر این پروژه است. ما شاهد هستیم که به رغم اختلافات عمیق هند-پاکستان و پاکستان-افغانستان و افغانستان-طالبان بر اساس منافع مشترک و منافع ملی این کشورها و گروه ها در کنار یکدیگر قرار گرفتند و از این پروژه حمایت کردند و اکنون به مرحله اجرایی رساندند.
واقعیت در جهان امروز این است که همگرایی کشورها مخصوصا کشورهای یک منطقه و همسایه می تواند سبب رشد و توسعه اقتصادی تمامی کشورها شود.
ما شاهد هستیم که در قرن نوزدهم در آمریکا جنگ شدیدی بین جنوبی ها و شمالی ها در جریان بوده است اما به این نتیجه رسیدند که با اصول و اهداف مشترک می توانند منافع بیشتری کسب کنند و ایالات متحده آمریکا را شکل دادند. در اروپا شاهد هستیم که بیش از 40 میلیون نفر در طول جنگ های جهانی اول و دوم کشته می شوند تا اروپا متوجه شود همگرایی کشورها و اروپای واحد منافع بیشتری نصیب همه کشورهای اروپایی می کند و اتحادیه اروپا را شکل دادند.
مثال های دیگری از توافق های منطقه ای و جهانی نیز وجود دارد که از جمله پیمان شانگهای و کشورهای بریک و... می توان نام برد. اما در حالی که هر روز جهان به سمت همگرایی پیش می رود افغانستان درگیر این است که تذکره برقی چه چیزهایی نوشته شود یا نشود؟ در حالی که منافع مشترک سبب می شود که کشورها به سمت اتحادیه ها و پیمان های مشترک پیش بروند کشور ما هر روز اختلافات قومی، قبیله ای و مذهبی و گروهی و جناحی و حزبی، بیشتر می شود. اما پروژه تاپی می تواند درسی برای همه ما باشد که به سمت همگرایی حرکت کنیم، چه در سطح داخلی و چه در سطح خارجی همگرایی و منافع مشترک را سرلوحه برنامه ها قرار دهیم.
درس بعدی تاپی این است که این حجم از سرمایه گذاری در افغانستان یک پالس مثبت برای دیگر سرمایه گذاران را مخابره می کند و سبب کاهش ریسک اعتباری سرمایه گذاری افغانستان در سطح منطقه و جهان می شود. یکی از مهم ترین نکات برای تصمیم گیری سرمایه گذار، رتبه ریسک اعتباری سرمایه گذاری است که توسط موسسات معتبر اعتبارسنجی می شود که امتیاز بین صفر تا 8 برای کشورها می دهند که متاسفانه افغانستان با امتیاز 7 در رده های پایین قرار دارد که به این معنا است که ریسک سرمایه گذاری در افغانستان زیاد است و به همین دلیل سرمایه گذاران رغبت به سرمایه گذاری در افغانستان نمی کنند. اما اجرای موفق تاپی سبب می شود که این ریسک کاهش یابد و رتبه افغانستان ارتقا یابد.
سالها جنگ و درگیری باعث شده است که امنیت مهم ترین مساله افغانستان باشد و اقتصاد در اولویت اول قرار نگیرد. اما رشد جمعیت افغانستان و بیکاری جوانان و افزایش مهاجرت و آوارگی بخشی از مردم باید اقتصاد را در اولویت و اهمیت بیشتری قرار دهد تا زمینه برای اشتغال و رشد اقتصادی فراهم آورد. در وضعیت فعلی ما سرمایه گذاران افغانستانی در خارج افغانستان داریم که حاضر به سرمایه گذاری در بخش های مختلف اقتصادی افغانستان هستند، اما سرمایه گذاری های کلان نیاز به مبارزه با فساد و ارتقای ظرفیت بوروکراسی اداری افغانستان دارد که دولت باید زمینه را فراهم آورد و همان طور که برای اجرای پروژه تاپی فرش قرمز زیر پای سرمایه گذاران و دیگر دولت ها پهن نمود، برای سایر سرمایه گذاران نیز شرایط لازم را فراهم آورد.
درس دیگری که می توان از تاپی گرفت این است که شور و شعف مردم افغانستان به خصوص مناطقی که این خط لوله از آنها گذر می کند، سبب نزدیکی مردم و حکومت می شود. اندیشمندان توسعه معتقد هستند که برای قرار گرفتن در مسیر توسعه بایست مردم توسعه خواه و دولت توسعه گرا در یک زمان در کنار هم قرار بگیرند تا توسعه تحقق یابد. افغانستان همیشه به عنوان کشوری که مردم توسعه خواه پایین و دولت توسعه گرای ضعیفی دارد یاد می شود که هم اکنون با اجرای این دست پروژه ها، سبب ارتقای توسعه خواهی مردم و توسعه گرایی دولت افغانستان می شود که همراهی بیشتر مردم و حکومت باز هم می تواند تکرار شود و افغانستان در مسیر توسعه گام های بلندتری را بردارد. این پروژه باعث شده حتی طالبان نیز همراهی خود را با آن اعلام کند چرا که اولین بار در دوره طالبان این پروژه مطرح شده بود و نیز افزوده در صورت لزوم امنیت آن را تامین می کند.
اما بزرگترین درس اجرای این پروژه به نظر نگارنده تزریق امید و آینده بهتر در جامعه افغانستان است. متاسفانه سالها جنگ و درگیری و انتحاری و از دست دادن عزیزان، مردم افغانستان را از جنگ خسته کرده و تعدادی از آنها را مجبور ساخته تا وطن خود را ترک گفته و آواره کشورهای دیگر شوند و سایر مردم دچار یاس و ناامیدی شوند، اما اجرای پروژه هایی از قبیل تاپی می تواند امید و آینده بهتر را برای مردم افغانستان نوید دهد.  

دیدگاه شما