صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۲۹ حوت ۱۴۰۲

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

تغییر در روابط امریکا- پاکستان و تآثیرات آن بر هند و کشمیر

-

 تغییر در روابط امریکا- پاکستان و تآثیرات آن بر هند و کشمیر

در نخستین روز سال 2018 میلادی، رییس جمهور ترامپ، در پیام تویتری سیاست اش را با متحد دیرین خود پاکستان تغییر داد. یک روز بعد، قصر سفید کمک 255 میلیون دالری کمک های نظامی این کشور به پاکستان را به حالت تعلیق در آورد. همچنان، امریکا کمک سالانه 1.3 میلیارد دالری خویش را به قدرت اتمی جنوب آسیا پاکستان که در طول 17 سال در جنگ افغانستان متحد اش به شمار می رفت را نیز به حالت تعلیق در آورد. این حرکت در عموم برای منطقه جنوب آسیا و بخصوص برای پاکستان متمایز کننده بود، کشوری که با همسایه اش هند روی چندین موضوع به ویژه جایگاه کشمیر دچار کشمکش های زیادی بوده است.
هند و پاکستان از زمانی جدایی شان در سال 1947 و اعلام استقلال از بریتانیا روابط صلح آمیزی نداشتند. جدال ها بر سر منطقه عمدتا مسلمان نشین جامو و کشمیر آغاز گردید، این منطقه به صورت عموم بنام کشمیر یاد می گردد. هردو کشور بر بخش های این منطقه کنترول دارند و توسط خط کنترول به دو بخش تقسیم می شوند. در گذشته این منطقه شاهد گلوله باری میان دو کشور متخاصم بوده است که در نتیجه آن ده ها فرد ملکی کشته و زخمی شده اند. در داخل دره کشمیر نیز خشونت ها افزایش پیدا کرده است. کشور پاکستان از سال 2002 به این سو، 33 میلیارد دالر کمک از امریکا دریافت کرده است و حالا با قطع شدن 2 میلیارد دالر کمک امریکا به پاکستان، روابط این دو کشور به تیرگی گرویده است. هیتر نورت، سخنگوی وزارت خارجه امریکا گفت:» ما این را می پذیریم که تنها کمک های امنیت ملی به پاکستان را به حالت تعلیق در آورده ایم، تا زمانی که پاکستان اقدامات جدی را در مقابل گروه های تروریستی که شامل گروه طالبان و شبکه حقانی می گردد روی دست گیرد.»
بنا به گزارش مرکز توسعه جهانی، ایالات متحده امریکا نزدیک به 67 میلیارد دالر را بین سال های 1951 و 2011 به پاکستان کمک کرده است. زمانی که روابط میان امریکا و پاکستان تیره شود، نتیجه آن روی روابط هند و پاکستان نیز مشهود خواهد بود و این تآثیرات را روی وضعیت کشمیر نیز می توان مشاهده کرد.  دالتون نویسنده کتاب نه جنگ و نه صلح می گوید:» تنش ها در کشمیر تعیین کننده های زیادی بر موضوعات داخلی هند و پاکستان داشته است، چنانچه جریانات در داخل افغانستان به وضوح رقابت میان این دو کشور را نشان می دهد. برای من تشدید حملات بر مواضع هند در افغانستان در آینده برایم جای تعجب نخواهد بود.»
گسترش روابط هند و امریکا و پاکستان در حاشیه
دالتون همچنان خاطر نشان می سازد، امریکا و شمار دیگر از کشور های منطقه در جستجوی» گسترش روابط با هند هستند» رهبران پاکستان از دیر زمانی این موضوع یعنی چرخش سیاست امریکا به سوی هند را زیر نظر دارند، کشوری که در افغانستان منافع دارد و در این کشور جنگ زده سرمایه گذاری کرده است. اخیر جنرال ناصر خان جنجوا، مشاور امنیت ملی پاکستان هشدار داد که جنگ اتمی در جنوب آسیا به گونه واقعی ممکن به نظر می رسد، وی امریکا را متهم کرد» از سیاست های هند در نقطه مورد منازعه کشمیر پیروی می کند.»
در جغرافیای فعلی در منطقه، مبارزه قدرت در ساحه جنوب آسیا می باشد. جنجوا در اسلام آباد ادعا کرد که سیاست امریکا « برضد نفوذ چین در جنوب آسیا می باشد، واشنگتن در پی توطئه برضد دهلیز اقتصادی چین-پاکستان با هند می باشد.»  دهلیز اقتصادی چین- پاکستان شامل 60 میلیارد دالر سرمایه گذاری می شود که از بخش کشمیر تحت کنترول پاکستان می گذرد، هند به دلیل ادعاهای بر منطقه مورد منازعه دارد با این پروژه مخالف است. دهروا جیشنکر، همکار در انیستیتوت سیاست خارجی در دهلی جدید می گوید که روی موضوعات مختلف ملاحظه دارد که نسبت به دهه 1990 میلادی در رابطه به پاکستان تغییر کرده است، زمانی که این کشور نقش واسطه را بازی می کرد. به گفته جیشنکر:»وخیم شدن روابط میان امریکا و پاکستان بخصوص نا امیدی واشنگتن  از مبارزه پاکستان برضد گروه های هراس افگن و حمایت این کشور از گروه های شورشی، فرصت هایی را برای هند مسیر نموده است.»
وی می گوید، چین سرمایه گذاری بزرگی را در دهلیز اقتصادی چین- پاکستان انجام داده است. بدین ترتیب، سرمایه گذاری چین در پاکستان به مراتب بزرگتر از سرمایه گذاری این کشور در هند می باشد. جیشنکر به این عقیده است که « بزرگترین تآثیر این موضوع از نگاه روانی است. زیرا همین اکنون شماری زیادی در پاکستان به این باور اند که آنها یک نوع حمایت دیگر از سوی پکن دریافت کرده اند، که سبب شده اسلام آباد، در روابط خود با واشنگتن و دهلی جدید به گونه دیگری ببیند. این که دلایل محکمی برای این اعتماد وجود دارد، هنوز دیده می شود.» امروزه، سیاست های هند در حال نزدیک شدن به امریکا است و پاکستان در حال رفتن به حاشیه می باشد. خرم دستگیر وزیر دفاع پاکستان در گفتگوی اخیر خود با فایننشیل تایمز گفت، اسلام آباد در حال گسترش روابط اش با روسیه، چین و همچنان اروپا می باشد که وی آنرا تغییر در « پیمایش دوباره منطقه ای سیاست امنیتی و خارجی پاکستان دانست.» چنانچه دستگیر آنرا « انتخاب تآسفبار» دانسته که امریکا در جستجوی هند می باشد.
شماری از آگاهان به این باور اند که این می تواند به سود سیاست خارجی پاکستان باشد. عارف کمال، یک دیپلومات اسبق پاکستان در گفتگوی با دیپلومات گفته است:» بخش عمده ای از کمک امریکا به پاکستان در قلمرو نظامی «فراملی» بوده است. «دوران ترامپ، قطع کمک ها برای هر دو طرف ناخوشایند است. با این حال، اگر وضعیت همچنان ادامه یابد، تنها می تواند به عنوان یک «برتری در حوادث» برای اسلام آباد باشد و تنوع منابع برای اسلام آباد را تسریع کند.» گسترش چنین وضعیت تنها تنش ها میان هند و پاکستان را بیشتر می کند و سبب افزایش خشونت ها می گردد. چنانچه دالتون گفته است، در گذشته امریکا به عنوان یک عنصر مهم برای کاهش تنش ها محسوب می گردید» اما تغیرات در روابط امریکا و پاکستان به اعتماد نسبت به اسلام آباد صدمه وارد کرده است.»
تآثیرات در سر منطقه مورد منازعه کشمیر
بحران کنونی میان هند و پاکستان بر سر منطقه کشمیر باقی است. این تنش ها باشندگان این منطقه را مجبور ساخته است تا در یک منطقه به شدت نظامی که با خشونت ها مواجه است زندگی کنند. در گذشته سیاست امریکا نسبت به منطقه کشمیر این بود که هردو کشور هند و پاکستان به شکل متقابل باید این موضوع را حل کنند.  تنها راه برای حل این بحران گتفگوی دو جانبه در طی سال ها بود. جنگ طولانی میان دو طرف در منطقه کشمیر هزینه سنگینی را برجای گذاشته و باعث شده هزاران تن زندگی خویش را از دست بدهند. به صورت تقریبی در حدود 70 هزار فرد ملکی در طی 29 سال گذشته جان خویش را از دست داده اند. از سال 2016 قیام های عمومی نیز گسترش یافته و پسران جوان در حال پیوستن به گروه های شورشی و حتی حمله بالای نیروهای هندی می باشد.
خشونت ها در حدی رسیده است که ماه گذشته امریکا به شهروندان این کشور در قسمت سفر به منطقه جامو و کشمیر هشدار داد. در ماه اگست سال 2017 میلادی، نرندرا مودی، نخست وزیر هند گفت که « نه تفنگ و نه گلوله» در قسمت دست یابی به موفقیت کمک نمی کند، اما به جای آن» راه حل از طریق گفتگوها امکان پذیر می باشد». اما در ماه جاری پس از حمله بر پایگاه عساکر هندی در جامو، وزیر دفاع هند نیرمالاسیتهارامان به خبرنگاران گفت که « پاکستان پاسخ این حمله را دریافت خواهد کرد» وضعیت جاری در منطقه جامو و کشمیر و در امتداد خط کنترول کشمیر به گفته آقای جیشنکر یک موضوع مستقل از آنچه در سطح عموم منطقه جریان دارد و شامل امریکا و چین و سایر کشورها می باشد است. به گفته وی» منازعات در جامو و کشمیر، ادامه بن بست در افغانستان، نقش جدید چین و سیاست های داخلی هردو کشور پاکستان و هند در آینده در قسمت تعامل پاکستان و هند کمک نخواهد کرد.»
کشمیر در مرکز
گسترش روابط میان چین و پاکستان معادله قدرت میان هند و پاکستان را متعادل کرده است، اما فعالیت های روابط میان امریکا و هند در منطقه از نزدیک زیر نظر می باشد. چنانچه نگرانی های اقتصادی همیشه سبب تغییر در سیاست های خارجی کشورها شده است، حال باید منتظر بود و مشاهد کرد که چگونه، هند، پاکستان، امریکا و چین به افزایش خشونت ها در کشمیر و تاثیرات منطقه ای آن برخورد خواهند کرد. به باور دالتون، عوامل تعیین کننده در خشونت ها در داخل و اطراف منطقه کشمیر بیشتر مربوط به سیاست داخلی هند و پاکستان نسبت به نقش قدرت های خارجی در منطقه است. «اگر یک جنگ دیگر به وجود آید، چه کسی ممکن است میان هند و پاکستان میانجی گری کند؟ روشن نیست که امریکا دیگر می تواند این نقش را بازی کند.»
اینکه ایالات متحده امریکا در آینده چه نقش را در پروسه صلح میان پاکستان و هند بازی خواهد کرد سوالی است که هنوز پاسخی برای آن وجود ندارد. در عین حال، دو کشور همچنان در برابر یکدیگر هشدار می دهند و بدون هیچ گونه گفتگوی سازنده در مورد کشمیر - منطقه ای که در معرض منازعه است و نیازمند توجه و آرامش است موجود نمی باشد.

منبع: دیپلومات

 

دیدگاه شما