صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۲۹ حوت ۱۴۰۲

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

نگاهی به بخش زراعت در سه سال اخیر

-

نگاهی به بخش زراعت در سه سال اخیر

31 درصد از عواید ملی ما را زراعت شکل میدهد و نزدیک به هشتاد درصد از شهروندان در این سکتور مصروف هستند. متأسفانه در سال 1394 به دلیل کاهش میزان بارندگیها و پایین آمدن 14.2 درصدی میزان تولید غلات، رشد اقتصادی افغانستان نیز کاهش یافت. طبق آمار نمایندگی بانک جهانی در افغانستان، در طول همان سال، مجموع محصولات زراعتی، 5.7 درصد تقلیل یافت. در سال 1395 نیز روند کاهش محصولات، ادامه داشت.
با وجود کاهش میزان بارندگی، برنامههای حکومت اما در بخشهای خاص، باعث رشد چشمگیر محصولات زراعتی در کشور گردیده است. رشد 71 درصدی تولید زعفران در سال 1395، افزایش تولید عسل، رشد و گسترش محصولات لبنیاتی، افزایش تولید گوشت مرغ، افزایش کشت محصولات سبزخانهیی، افزایش چشمگیر کشت و برداشت دانه سویابین و... نشانههایی از مؤثر بودن برنامهریزیهای حکومت، مشارکت سکتور خصوصی و مردم افغانستان می باشد.
در ذیل به چند نمونه از دستاوردهای افغانستان طی سه سال اخیر در بخش زراعت اشاره شده است:

1. تولید و تآمین گوشت مرغ و ماهی:
ارقام و اعداد ارائهشده از سوی وزارت زراعت، نشان میدهد که بازار ۱۷۲ هزار تنی گوشت مرغ و ماهی با حمایت حکومت، به تدریج تحت کنترول محصولات داخلی درمیآید.
افزایش قابل ملاحظه ایجاد فارم‌‌های مرغداری و پرورش ماهی، سبب افزایش اشتغال و تجارت در این بخش شده است.
در سال 1395، 84.2 هزار تن گوشت مرغ به علاوه 2 هزار تن گوشت ماهی در داخل افغانستان تولید و 35.4 تن گوشت مرغ و 237 تن گوشت ماهی به افغانستان وارد شده است. نظر به ارقام ارائهشده، بیش از نیم گوشت مرغ و ماهی مورد نیاز در بازارهای کشور، در داخل تولید و فراهم گردیده است و این موفقیت، باعث ایجاد اشتغال برای نزدیک به 24 هزار تن در 7900 فارم مرغداری و بیش از یکهزار تن در 300 فارم پرورش ماهی گردیده است.
مطالعات نشان میدهد که صنعت مرغداری در کشور، برای حداقل 50 هزار تن و پرورش ماهی برای بیش از 10 هزار تن، ظرفیت ایجاد اشتغال را دارد. حکومت وحدت ملی به شدت در تلاش است که با حمایت از دستاندرکاران این بخشها، افغانستان در این زمینه به خودکفایی برسد. حمایتهای ذیل برای کسانی که در این دو بخش سرمایهگذاری کردهاند و یا علاقه به سرمایهگذاری دارند، صورت میگیرد:
1- تدوین پالیسی مشخص برای تولید مرغ و انکشاف این صنعت در افغانستان؛
2- ایجاد سیستمهای قرضههای کوچک و بزرگِ بدون سود به منظور سرمایهگذاری؛
3- ایجاد منابع تمویلکننده جیره متوازن، ستاک مادری و چوچهمرغهای یکروزه؛
4- ایجاد منابع تولید و تکثیر چوچهماهی و قرار دادن آن به دسترس فارمداران ماهی؛
5- توجه جدی به منابع آبی و استفاده اعظمی از آن برای تولید گوشت ماهی؛
6- ایجاد مراکز تحقیقاتی ماهی.

2. کشت و تجارت زعفران:
در سالهای اخیر، علاقهمندی دهاقین به کشت زعفران، در سراسر کشور افزایش یافته و در حال حاضر کشت و تجارت زعفران یکی از اقلام برجسته صادراتی و تجارتی افغانستان را تشکیل میدهد. طبق آمارهای ارائهشده از سوی وزارت زراعت، در حال حاضر در سراسر کشور 2800 هکتار زمین زیر کشت زعفران قرار دارد و در سال گذشته، 6500 تن زعفران در افغانستان تولید شده است.
مقایسه سالهای گذشته با یکدیگر نشان میدهد که برنامههای حکومت و حمایتهای گسترده آن از دهاقین، تاجران و پیدا کردن بازارها برای زعفران کشور، موفقیتهای جدی به دنبال داشته است. برای مثال، میزان زمینهای تحت کشت زعفران در آغاز حکومت وحدت ملی (سال 1393)، 730 هکتار بود و تولید زعفران نیز 2700 کیلوگرام؛ اما میزان تولید و کشت این محصول در مقایسه با سالهای قبل، افزایش چندبرابری را نشان میدهد.
طبق برنامههای کمیته ملی زعفران، قرار است که میزان زمین تحت کشت زعفران، طی پنج سال آینده به 4 هزار هکتار و سقف تولید محصول آن به 14 تن برسد و این برنامه، طی ده سال آینده به 70 تا 100 تن در سال افزایش پیدا کند.
ایجاد لابراتورهای تضمین و کنترول کیفیت، آموزش دهاقین، علمی کردن پروسه تولید، بستهبندی و تجارت آن از طریق همکاری با پوهنتونهای داخلی و بینالمللی، ایجاد و گسترش بازارهای زعفران کشور در منطقه و جهان و... قسمتی از حمایت و همکاری حکومت در این بخش است.

3. تولید و تجارت عسل:
عسل علاوه بر تأثیر قابل ملاحظه بر بهبود وضعیت صحی و کاهش امراض، یکی از صنایع مهم در ایجاد اشتغال و گسترش تجارت است. ارقام سالهای گذشته نشان میدهد که واردات عسل در کشور به تدریج کاهش یافته و تولید و تجارت آن، بهویژه طی سه سال اخیر، رشد چشمگیری داشته است.
طبق اعلام منابع مسؤول، در سال گذشته، افغانستان موفق شد که 2.14 میلیون کیلوگرام عسل تولید کند که این میزان بیش از 60 درصد تجارت بازار عسل در کشور را قبضه کرده است. نزدیک به 7 هزار تن در فارمهای زنبورداری مصروف کار هستند که نزدیک به هفتصد تن آنان، از قشر زنان میباشد.
در این بخش حمایتهای ذیل به منظور رشد و توسعه این صنعت از سوی حکومت صورت گرفته است:
1- تدوین پالیسی و استراتیژی زنبورداری؛
2- حمایت و انکشاف اتحادیه ملی زنبورداری؛
3- ایجاد لابراتوار کنترول کیفیت عسل؛
4- تلاش برای معیاری شدن تولیدات و صنعت زنبورداری؛
5- معرفی سایر تولیدات و خدمات زنبورداری (تولید گرده، زهر زنبور، پراپولی، رویال جیلی، تربیه ملکه و گردهافشانی).

4. کشت و استفاده از سویابین:
سویابین یکی از محصولات استراتیژیک زراعتی برای تأمین و تقویت صحت مصرفکنندگان است. تلاش برای ترویج کشت سویابین به این دلیل انجام شده که مقدار زیادی از پروتئین، روغن اومیگا و اسید آمینه که برای بهبود صحت افراد نیاز است، در سویابین موجود است.
کشت این گیاه در یک و نیم دهه اخیر در افغانستان رایج شد و در سالهای اخیر، رشد قابل ملاحظهای داشته است. نهادهای مسؤول حکومتی به همکاری مؤسسات بینالمللی از جمله WFP ، در توسعه و گسترش کشت و افزایش برداشت محصول سویابین، موفقیتهای چشمگیری داشتهاند. هماکنون، در 33 ولایت کشور، سویابین کشت میگردد و در سال 1395 بیش از 6 هزار تن سویابین برداشت شده و قرار است که این مقدار طی سه سال آینده، به بیش از 50 هزار تن برسد.
طبق آمارهای ارائهشده معتبر در سال 2016، بیش از 17400 خانواده در کشت سویابین مصروف کار بودهاند و این میزان در سال 2017 افزایش خواهد یافت. در حال حاضر، 9 کارخانه پروسس سویابین در ولایتهای کابل، هرات، ننگرهار، کاپیسا، تخار، کندز و پروان فعال است که در این کارخانهها، بیسکویت، آرد سویابین، بریانی، توفو (پنیر) و شیر استریلیزهشده سویابین تولید می‌‌گردد. همچنین کارخانههای جدید که در ولایت هرات و مزارشریف ساخته شده، روغن، آرد و پروتئین سویابین تولید میکنند.

5. تولید و تآمین لبنیات:
بازار لبنیات، از بازارهایِ دارای ظرفیت نزدیک به 30 میلیون جمعیت کشور است و افزون بر آن، به دلیل طعم خوب محصولات افغانستان، از فرصت عالی برای صادرات نیز برخوردار است.
افزایش و رشد سرمایهگذاری در بخش تولید لبنیات نشان میدهد، کسانی که در این سکتور سرمایهگذاری کردهاند، شاهد گسترش بازار بوده و سرمایهگذاران بیشتری هر ساله، وارد سرمایهگذاری در این عرصه میشوند. حکومت به همکاری سازمانهای جهانی تلاش کرده که از طریق حمایت از سرمایهگذاران این بخش، به رشد و رونق اقتصادی کمک کند و زمینه ایجاد اشتغال بیشتری را فراهم سازد.
تقویت این سکتور طبق برنامه ملی، میتواند برای بیش از 200 هزار تن، شغل مستقیم ایجاد نماید و روزانه از خارج شدن مبلغی در حدود 529 هزار دالر از کشور جلوگیری نماید.
در حال حاضر، نزدیک به 64 درصد نیاز بازارهای داخلی در شهرها و 90 درصد از نیازمندیهای بازار به لبنیات، در قُرا و قصبات از لبنیات تولید داخلی تأمین میشود و متباقی آن از 22 کشور دیگر وارد میگردد. حکومت در نظر دارد که با تشویق و حمایت سرمایهگذاران، به تدریج واردات این محصول را به صفر برساند.

 6. افزایش محصولات سبزخانه ی:
محصولات سبزخانه ی نیز در سه سال اخیر مخصوصا سال گذشته و جاری رشد چشم گیری داشته است؛درسال 1395، 7400 سبزخانه در کشور فعال بوده است که در آنها سبزیجات مصرفی بازار داخلی کشت و تولید شده است. طبق ارقام رسمی، در 29 ولایت افغانستان در سال گذشته، 138208311 کیلوگرام محصول سبزخانه ی برداشت شده است. گسترش سبزخانه ها علاوه براینکه نیازمندیهای مردم را تامین کرده و باعث کاهش واردات سبزیجات از خارج کشور گردیده است، زمینه ایجاد اشتغال را نیز برای حدود 8000 هزار نفر فراهم کرده است که بیشتر آنان(6298) زنان تشکیل میدهد.
درحال حاضر از طریق پروژۀ" ان ایچ ال پی" در 22 ولایت و 66 ولسوالی افغانستان- که روبه گسترش می باشد- می توان در هر فصل سال سبزیجات مورد نیاز را تامین کرد و هر سبزخانه ایجاد شده توسط این پروژه، ماهیانه بین 10 تا 15 هزار افغانی عاید دارد.

نتیجهگیری:
نگاهی به ارقام و اعداد ارائهشده در بخشهای زیربنایی و اقتصادی نشان میدهد که با وجود جنگ و ناامنی، افغانستان به سمت شکوفایی اقتصادی در حرکت است؛ بنا به دلایل مختلف، رشد اقتصادی در بعضی از موارد، آهسته و کند میباشد؛ اما در برخی از موارد نیز سرعت قابل ملاحظهای دارد. موفقیتهای افغانستان در ایجاد دهلیزهای ترانزیتی و تجارتی زمینی و هوایی نیز سبب تحرک دوباره تجارت شده و نیز محصولات زراعتی کشور در حال دست یافتن به بازارهای داخلی و خارجی خود است.
هرچند در حال حاضر، افغانستان در ابعاد مختلف، روزهای سختی را سپری  میکند؛ اما در آینده نزدیک برنامهها و پروژههای مختلف به بار نشسته و شاهد شکوفایی و بهرهبرداری آنها خواهیم بود.
البته در بخشهای زراعتی، محصولات دیگری از جمله محصولات سبزخانهیی نیز در سالهای اخیر، بهویژه در سال 1395 افزایش قابل ملاحظهای به میان آمده است که برای جلوگیری از اطاله مطلب، در نوشتههای جداگانه به آنها اشاره خواهد شد.
مراجع دریافت معلومات:
1- وزارت انرژی و آب
2- وزارت زراعت و مالداری
3- وزارت تجارت و صنایع
4- کمیته ملی زعفران
5- بانک جهانی

دیدگاه شما