واکنش کارآفرینان معمولی در مقابل اصطلاح طرح تجاری نوعا با بی میلی و اکراه همراه است و از آن به عنوان یک "شر لازم" که در هنگام راه اندازی کسب و کار یا یافتن منابع مالی بدان نیاز می شود یاد می کنند. هرچند پروسه مستندسازی برنامه شما شاید چندان لذت بخش نباشد ولی نتایج به دست آمده می تواند جذاب باشند؛ زیرا مطالعات متعدد نشان داده است که ارتباط مستقیمی بین طرح نوشته شده تجاری و موفقیت شرکت برقرار است. تهیه طرح کسب و کار مجبورتان می کند چندین عادت خوب را در خود ایجاد کنید که نفس همین مساله نسبت به آن چه تاکنون گفته شد از اهمیت یکسانی برخوردار است.
1- هدف گذاری
طرح تجاری تان، شما را مجبور می کند به تعیین اهدافتان بپردازید. شما باید پیشبینی کنید که فروشی تان در این فصل، این سال و پنج سال آتی به چه میزان خواهد بود. خلق اهداف اولین قدمی است که در راستای دستیابی به آن ها بر می دارید. و وقتی که شما آن ها را در طرح تجاری تان خلق می کنید، مجبور می شوید که از آن ها حمایت کنید. به خصوص اینکه باید توضیحاتی را راجع به چگونگی دستیابی به اهداف مذکور نیز ارائه کنید. به عنوان مثال چه کسی را باید استخدام کنید؟ چه نوع ارتقای بازاریابی را باید به اجرا بگذارید؟ گرچه شما احتمالا کلیه استراتژی های ترسیم شده در طرح تان را دنبال نخواهید کرد، ولی به سنجش گزینه های مختلف می پردازید و بهترین مسیر ممکن را برای پیمایش تعیین خواهید نمود. در مقایسه با کارآفرینانی که اموراتشان را به شکل روزمره پیش می برند، بدون شک تعیین هدف منتج به نتایج بهتری می گردد. عادت به تعیین اهداف سالانه، فصلی و ماهانه سبب می شود کسب و کارتان رشد و پیشرفت کند.
2- تمرکز
بزرگترین عیب بیشتر کارآفرینان این است که فاقد تمرکز اند. آن ها مسیری را تا نقطه ای طی می کنند، به ایده جدیدی بر می خورند و بعد پیمودن مسیر جدید را از سر می گیرند. به ندرت می توان عملکرد مزبور را استراتژی دستیابی به موفقیت خواند. در عوض، چنین رفتاری معمولا منجر به "ساخت پل های نیمه کاره" می گردد. مهمتر آنکه ، 100 پل نیم ساخته هیچ ارزشی ندارد، در صورتی که "یک پل تکمیل شده" تمام آن چیزی است که کسب و کار شما برای موفقیت بدان نیاز دارد. طرح تجاریتان شما را وادار می کند تمرکز کنید. چنین امری به شکل خاص تر در قسمت نشان گذاری و مرحله بندی رخ می دهد. در این قسمت، شما باید مراحل اجرای طرح را به شکل ماهانه برای سه ماه آتی و به شکل فصلی برای چهار فصل آینده نشان گذاری و مستند کنید.
وقتی از پیاده کردن مراحل فوق بر روی کاغذ فارغ شدید، شما می توانید راجع به کلیه نظرات جدیدی که درباره طی موثر مراحل مختلف طرحتان ارائه می شود، قضاوت کنید. اگر پیروی از نظرات مزبور به شما کمک می کنند پس آن ها را جدی بگیرید، در غیر این صورت آن ها را از نظر دور نگه دارید تا تمرکزتان را به هم نزنند.
3- کشف قابلیت های منحصر به فرد
من به کارآفرینان می گویم طرح های تجاری شان را با دو پیام کوتاه شروع کنند. اولین پیام، تعریف روشنی است که از کسب وکارتان ارائه می دهید. به این معنا که دقیقا دنبال انجام چه کاری هستید؟ این مهم است، زیرا اگر خوانندگان نتوانند به درک روشنی از نوع کسب و کاری که شما در آن فعالیت می کنید برسند، آنوقت است که خواندن طرحتان را رها می کنند. پیام کلیدی بعدی این است که بگویید چرا شما منحصرا واجد شرایط موفقیت هستید. جواب این سوال می تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال، چون تیم مدیریت شما دارای تجارب خارق العاده ای اند. یا این که شما دارایی فکری ای را موفقانه به ثبت رسانده اید. یا اینکه شما روابط ویژه ای با مشتریان یا شریکان ایجاد کرده اید که رقبای شما از آن محروم اند. یا این که رویه های بازار دستخوش تغییر شده اند و در حال حاضر، به اتخاذ رویکرد جدیدی ضرورت احساس می شود و فقط شرکت شما قادر به انجام آن است.
اگر شرکت شما منحصرا واجد شرایط موفقیت نباشد، آن گاه در اولین لحظات ظهور نشانه های موفقیت، شاهد حضور موج عظیمی از رقبا خواهید بود و هیچ چیزی نمی تواند مانع هجوم مشتریان به سمت آن ها گردد. از این رو در تهیه طرح تجاری تان نه تنها باید به این بیاندیشید که چرا شما در حال حاضر منحصرا صلاحیت های مزبور را دارایید، بلکه در آینده برای حفظ چنین موقعیتی قادر به انجام چه نوع اقداماتی می باشید؟! به عنوان مثال، آیا لازم است به دنبال حفاظت از حقوق مالکیت فکری خود باشید؟ آیا استخدام فلان شخص می تواند به شما کمک کند تا به سودهای غیر متعارف دست یابید؟ این عادت مهمی است که باید شکل بگیرد. همیشه باید به این فکر کنید که چرا شرکت شما خاص است و چگونه می توان آن را خاص تر ساخت، به خصوص اگر رقبا در تلاش اند شما را فتح کنند.
4- دیگران را در پیوستن به خود تهییج کنید
یک طرح تجاری عالی نه تنها اهداف، مراحل اجرا، برنامه های عملیاتی و صلاحیت های ویژه شما را مستند می کند، بلکه خواننده را به هیجان می آورد. مقایسه ای که می خواهم در اینجا انجام بدهم بین بروشور یک ماشین و دفترچه راهنمایی است که به مالک آن داده می شود. در حالی که دفترچه راهنمای مالک حاوی تمام جزئیات لازم درباره خصوصیات ماشین است، خواندن آن خسته کننده به نظر می رسد و چیزی نیست که بتوان آن را از روی لذت و سرگرمی انجام داد. برعکس، بروشور ماشین عکس های جذابی دارد و بهترین خصوصیات موجود در ماشین را تصویر می کند. از آن جایی که طرح تجاری شما نیازمند ذکر جزئیات است، بیشتر باید شبیه بروشور باشد تا دفترچه راهنمای مالک. به این معنا که خواننده را دچار هیجان کند. با ارائه آمار و ارقام خسته کننده صنعت هرگز نمی توان در خواننده هیجان ایجاد کرد، بلکه با ارائه آمار و ارقامی که ثابت می کند چرا شرکت شما می تواند موفق شود، وی را علاقمند می سازید. شما با نشان دادن صلاحیت ها و شرایط ویژه تیم مدیریتی تان و این که موفقیت های گذشته چگونه شانس دستیابی به موفقیت های آینده را بالا می برد، در آن ها هیجان ایجاد می کنید.
درست در وقتی که طرح تجاری تان در دیگران ایجاد علاقه می کند، شما می توانید با استفاده از این فرصت اقدام به جمع آوری منابع مالی کنید و مشتریان، شرکاء، هیات رهبری و هر آن چه را که بدان نیاز دارید، به دست آورید. این عادت نیک دیگری است که باید در شما شکل بگیرد. شما باید پیوسته نظر دیگران را نسبت به کسب و کارتان جلب کنید، زیرا چنین رویکردی راه رشد بلندمدت را به روی شما هموار می کند. در نتیجه، دفعه بعدی که کار بر روی طرح تجاری تان را آغاز کردید، بدانید که در خلال چنین امری، شما در حال ایجاد عادت های اساسی هستید که سبب می شوند کسب و کارتان قوی تر و سودآورتر شود.