اشاره
چهارمین کنفرانس ملی شهری تحت عنوان"پیش بسوی شهرهای پایدار" موسوم به NUC4 روز گذشته 27 عقرب 1396 در ارگ ریاست جمهوری با حضور محمد اشرف غنی احمدزی، افتتاح گردید.
رئیس جمهور در این نشست تاکید کرد: کنفرانس‌ها نباید تشریفاتی بلکه باید دارای بحث سازنده باشند.
وزیر شهرسازی هم گفت: زمانی که پس از 13 سال تاخیر مدیریت جدید وزارت شهرسازی ومسکن موفق به تدویر همایش یاد شده گردید، ضمن سایر تعهدات خویش، وعده سپردیم که کنفرانس های ملی شهری را از یک مجلس تشریفاتی به یک مجمعِ تاثیرگذار و سمت دهنده، برای ارایۀ طرح ها و مفکوره های موثربرای سکتورشهری، مبدل خواهیم ساخت.(صفحه اختصاصی وزیرشهرسازی)
تا پیش از این، 3 کنفرانس ملی شهری برگزار شده است. این کنفرانس برای اولین بار با هدف شناسایی متخصصین در سال 1381 در حوزه شهری کشور راه اندازی شد. که در پایان بجز اعطای بورسیه هایی به اشخاص دست اورد دیگری نداشت.
دومین کنفرانس ملی شهری در تاریخ عقرب سال 1394 برگزار گردید که بخاطر پراکنده بودن تحقیقات ارایه شده در این کنفرانس سکتور شهری نتوانست که چالشهای دریافت شده از دل این کنفرانس را دسته بندی نموده و در دستور کاری شان قرار بدهند.
سومین کنفرانس با شعار شناسایی چالشهای شهری در عقرب 1395 برگزار گردید. که چالش های کنفرانس قبل در یک لیست از چالشهای عمده شهری ارائه گردید. (مرکز تحقیقات و رشد ظرفیت شهری)

چرا شهرپایدار؟
نظریه توسعه پایدار در دهه اخر قرن بیستم، در پی شکست مکاتب برنامه ریزی از جمله مدرنیسم و پسا مدرنیسم، در عدم توانایی به شرایط مطلوب زندگی و آثار مخرب بر محیط زیست جهانی، ملی، منطقه ای و محلی پا به عرصه وجود گذاشت.(زیاری، 80).
بخش عمده ای از گسترش افقی شهر ها به این دلیل رخ می دهد که بافت موجود پاسخگوی نیازها و انتظارات جمعیت موجود در آن نیست. و اجتماع ساکن در جستجوی محیط پاسخگوتر و مناسب تر محیط انسان، ساخت جدیدی را در بستر جدید بنیان است. بافت های تاریخی و نواحی مرکزی شهرها، پاسخگوی نیاز جدید شهروندان آن نبوده، و از جمعیت اصلی تهی می شود. بافتی که از لحاظ زیست محیطی و اکولوژیکی پایدار بوده، اما پایداری اجتماعی و اقتصادی را از دست داده است. توسعه افقی و بی رویه شهرها را در اراضی طبیعی و کشاورزی را به همراه آورنده زنگ خطر و برانگیزاننده مکتب پایداری بود. (عزیزی،85).
به دنبال صنعتی شدن کشورهای اروپایی که با هدف رفع نیازهای زندگی انسانها ایجاد شده بود، مدرنیسم با رویکرد مادی گرایانه، حریصانه و سودجویانه خود  جهان را با مشکل بزرگ تری روبرو گردانید. که آن را بحران زیست محیطی می نامند.
پس از هویدا گشتن  اثرات مخرب صنعتی شدن بر محیط زیست، جنبش های زیست محیطی گوناگون در جهان شکل گرفت. بعدها دانشمندان از رشته های مختلف برآن شدند الگوی توسعه ای را پیدا کنند که در  طول زمان تداوم، بقاء و شرایط مطلوب آن را کاهش نمی یابد.
به طور خلاصه پایداری ریشه خود را در میان پایداری اکولوژیکی پیدا می کند. این نظریه بر روی این نکته که طبیعت، محدودیت ها و فرصت های معین به زندگی انسان ارائه می دهد، تاکید دارد. در نتیجه پایداری توسعه ای را می پذیرد که بهترین استفاده از منابع، هیچ گونه صدمه ای به آن نزد. (مجتهد زاده، 78).
توسعه پایدار شهری در  کشورهای مختلف، به ویژه کشورهای درحال توسعه، از اهمیت بسیاری برخوردار است. زیرا کشورهای در حال توسعه نسبت به سایر کشورها در مقابل حوادث و تغییرات اقلیمی آسیب پذیرتر و حساس ترند. و به دلیل فقر مالی برای  فایق آمدن بر این مخاطرات با مشکلات زیادی روبرو هستند. از این رو برنامه های توسعه پایدار بایستی در اولویت برنامه حکومت ملی و محلی این کشورها قرار دارد. همه ما انسان ها در یک جهان زندگی می کنیم، بنابراین کشورهای صنعتی بنا به منافع مشترک و هم بنا به جبران نمودن تجربه تلخ دوران استعمارگر،  وظیفه انسانی واخلاقی شان است که کشورهای فقیر را در این زمینه کمک نمایند.

شهرپایدار چیست؟
در حال حاضر توسعه پایدار به عنوان یک پارادایم در دانش شهرسازی مطرح است. نظریه توسعه پایدار شهری بخش عمده اي از ادبيات شهرسازي سالهاي اخیر را به خود اختصاص داده است. که در بسیاری از سیاست ها و راهبردهای مدیران شهری در اقصی نقاط جهان تاثیر گذار بود. اگر چه افغانستان هم مانند سایر کشورها از اثرات نامطلوب توسعه افسارگسیخته در امان نمانده، و بسیاری از مشکلات امروز شهرهای ما ناشی از آن است. ولی این نظریه در افغانستان  هنوز تببین نشده و ناشناخته باقی مانده است. ما در شهرهایی زندگی می کنیم که دچار آلودگی هواست، حمل و نقل عمومی ندارد، در شهری که نابرابری و بی عدالتی بیداد می کند و فساد مدیریتی هر روز ابعاد گسترده تری پیدا می کند. بنابراین امروز پرداختن به پایداری شهرها امری ضروری است.
شهرپایدار شهری است که  با ظرفیت سازی و بکارگیری سیاست های کارآمد در سه بخش اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی از عهده ی مشکلات امروز و اختلالات آینده بر می آید. این شهر به طور اتوماتیک با شرایط در حال تغییر تطابق پیدا می کند و تداوم حیات را از طریق تکامل مداوم و حفظ پایداری بدست می آورد.
بواسطه ی تغییرات اقلیمی و جهانی شدن، و در پی آن تغییرات اجتماعی و اقتصادی آن ساختار شهرها دچار دگرگونی های عمده ای شده اند. بنابراین کالبد شهرها نیازمند نوعی دگرگونی در جهت همراهی و سازگاری با جایگاه اقتصادی، اجتماعی و محیط زیست است.
کوین لینچ شهرساز آمریکایی و نویسنده کتاب تئوری شکل خوب شهر، در پاسخ به سوال چه چیزهایی یک شهر خوب را می سازد؟ اینگونه پاسخ می دهد:
"شهرخوب شهری است که در آن تداوم اکولوژی پیچیده ضمن تحقق تغییر پیش رونده حاصل گردد. تاریخ به ما می گوید: شکل ها و ساختارهای خوب شهر، یعنی آن ها که فعالیت های شهری را تقویت کرده و ارتقاء می بخشند، رفاه و سعادت شهروندان را بهبود بخشیده و رابطه ای متعادل بین محیط محلی و جهانی خود برقرار نموده است. عموما حفاظت شده و عمری طولانی دارند. شکل و ساختار خوب شهر دارای عملکرد مطلوبی بوده، و تاریخ، خاطرات جمعی، ارزش ها، اعتقادات و غرور شهر و شهروندان را بیان می کند." (کوین لینچ، 76).
پیش بسوی شهرهای پایدار
تا کنون تعاریف متعددی از سوی اندیشمندان و موسسات بین اللملی در خصوص تعریف پایداری شهر ارائه شده است. ولی یکی از مستندترین معیارهای یک شهر پایدار از سوی کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه عنوان شده است:
1- افزایش فرصت های اقتصادی و اجتماعی ، به گونه ای که همه ی ساکنان را تحت پوشش قرار دهد
2- صرفه جویی در مصرف انرژی شهر.
3- استفاده بهینه از مصرف آب، زمین و سایر منابعی که مورد نیاز چنین رشد شهری است.
4- کمینه کردن میزان تولید زباله و فاضلاب و بیشینه کردن بازیافت زباله.
5- ایجاد سیستم های مدیریت قدرتمند با کارآیی کافی جهت نیل به اهداف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی
6- سوق دادن فناوری مورد استفاده در شهر به سمت اهداف
7- تقویت توان مناطق مختلف شهری، در راستای جلوگیری یا پاسخ گویی به تهدیدات و اهداف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی که در نتیجه ی عوامل انسانی و یا طبیعی به وجود می آیند. هم چنین انعطاف پذیری در روبرویی با اختلالات غیر منتظره در سیستم شهر. در این ارتباط شهر پایدار شهری است که در آن بهبود در عدالت اجتماعی ، تنوع و امکان زندگی با کیفیت مطلوب تحقق یابد. (عزیزی. 80).