متن بيانيه استاد سروردانش مـعاون دوم رئيس جـمهور
درهفتمين کنفرانس رکا - ترکمنستان

(عشق آباد-  15 نوامبر 2017= 24 عقرب 1396)
«بسم الله الرحمن الرحيم»
جلالت مآب رشيد ميريدوف معاون شوراي وزيران و وزير امور خارجه ترکمنستان، جلالت مآبان وزرا، نمايندگان کشورها و مؤسسات بين المللي، خانم ها و آقايان! السلام عليکم و رحمت الله و برکاته.
در ابتدا به جهت رويداد غم انگيز زلزله اخير در ايران و عراق، مراتب تسليت و همدردي خويش را با دولت ها و مردمان ايران و عراق و مخصوصا خانواده هاي قربانيان اين حادثه المناک تقديم مي دارم.
مسرت دارم که امروز در هفتمين نشست کنفرانس همکاري هاي اقتصادي منطقه اي راجع به افغانستان (رکا) اشتراک مي کنم. از حکومت ترکمنستان بخاطر ميزباني عالي اين گردهمايي بزرگ بين المللي در شهر زيباي عشق آباد ابراز امتنان مي نمايم. ترکمنستان به عنوان يک کشور دوست و برادر و همسايه نزديک ما، از فعال ترين کشورها در عرصه همکاري هاي اقتصادي منطقه اي و نقطه اتصال منطقه و جهان مي باشد و ميزباني نشست امروز نماد روشني از اين نقش فعال است و روابط ما با ترکمنستان نيز يک نمونه برجسته از دوستي پايدار و همکاري هاي وسيع و روبه رشد در عرصه هاي مختلف است. ترکمنستان با در پيش گرفتن اصل «بي طرفي مثبت» يک مدل خوب سياست خارجي را ارائه کرده و با «همسايگي نيک» براي همه همسايگان يک مدل خوب همسايگي و احترام و دوستي متقابل را نشان داده که همه ما بايد از آن الگو بگيريم. برگزاري موفقانه پنجمين دور «بازي هاي آسيايي داخل سالن و هنر هاي رزمي» در مجتمع با شکوه المپيک عشق آباد در سپتمبر گذشته، هم يک گام بزرگ همگرايي و در حقيقت افتخار آسيا بود که از جانب افغانستان اين رويداد مهم را به دولت ترکمنستان تبريک مي گويم. از جلالت مآب قربان قلي بردي محمدوف رئيس جمهور ترکمنستان به خاطر رهبري متين و با درايت شان و به جهت توجه ويژه به همکاري هاي همه جانبه با افغانستان ابراز سپاس مي نمايم. مطمئنا با تعهد و تلاش مشترک هر دو کشور اين روابط بيش از پيش گسترش خواهد يافت.        
من به نمايندگي از دولت و ملت افغانستان مخصوصا جلالت مآب رئيس جهور اشرف غني، از اشتراک همه هيأت هاي محترم کشورهاي دوست و سازمانهاي همکار رکا در اجلاس هفتم سپاسگذاري مي نمايم. حضور شما در اين نشست نشان دهنده تعهد شما به مسئوليت مشترک در زمينه تقويت هرچه بيشتر همکاري هاي منطقه اي براي مقابله با چالش هاي مشترک و استفاده بهينه از فرصت هاي سياسي و اقتصادي موجود در منطقه مي باشد. همچنين از دولت هاي هندوستان، پاکستان، ترکيه و تاجيکستان که ميزبان اجلاس هاي دوم، سوم، چهارم و پنجم رکا بودند نيز صميمانه تشکر مي کنم.

جلالت مآبان، خانم ها و آقايان!
اولين نکته اي را که مي خواهم بر آن تأکيد کنم اين است که ما در اين منطقه مخصوصا در آسياي ميانه و ماحول آن، يک حوزه فرهنگي مشترک را تشکيل مي دهيم. ما فرهنگ، تاريخ، زبان و تمدن مشترک داريم. در تاريخ کهن اين منطقه شهر هاي مرو، نيشابور، بخارا، سمرقند، خيوه، خراسان، بلخ، غزنه، غور، کابل، هرات، قندهار و مانند آن تاج هاي زرين و گوهرهاي گرانبهاي فرهنگ و تاريخ ما بوده اند و هستند. افغانستان در اين ميان خود را جزء انفکاک ناپذير تاريخ و تمدن آسياي ميانه مي داند و به آن افتخار مي کند. افغانستان امروز، نيز جغرافياي مشترک همه اقوام کهن اين منطقه است به شمول اقوام پشتون، تاجيک، هزاره، اوزبيک، ترکمن، بلوچ، قرغيز، قزلباش و ساير اقوام ترک تبار، تاجيک تبار و هندوتبار و همچنين ما در افغانستان مرکز احترام به همه زبان هاي مردم منطقه هستيم به شمول زبان هاي پشتو، فارسي، اوزبيکي، ترکمني، بلوچي، پاميري و زبان هاي ديگر. زبان هاي ده کشور عضو ايکو زبان هاي زنده مردم افغانستان است. اين حوزه فرهنگي مشترک، اساس و بنياد همه همبستگي ها و همگرايي هاي ما را تشکيل مي دهد که بايد آن را پاس بداريم و بيش از هر چيز ديگر به آن توجه کنيم.
يکي از اولويت هاي مهم حکومت افغانستان در چند سال گذشته تقويت همکاري هاي اقتصادي منطقه اي بوده است و ما در اين زمينه متعهد به ايفاي نقش فعال به عنوان کانون تجارت و ترانزيت در سطوح منطقه اي و قاره اي مي باشيم. چارچوب رکا از بدو تأسيس در سال 2005 توانسته است يک بستر مناسب براي گفتگو و همکاري در عرصه هاي مختلف انرژي، ترانسپورت، تجارت، ترانزيت، مخابرات و ارتباطات، تقويت سکتور خصوصي و اعزام کارگران ايجاد نمايد. حضور بيش از 60 کشور و سازمان منطقه اي و بين المللي در نشست امروز و تعدد برنامه ها و نشست هاي مختلف در دو روز اين کنفرانس، خود گواه رشد قابل ملاحظه فعاليت ها و تلاش ها در چارچوب رکا مي باشد.
خوشبـــختانه از ششمين نشست رکا در سپتامبر 2015 در کابل به اين سو، شـــاهد پيشرفت هاي خوب و اميدوار کننده در زمينه اجراي پروژه هاي داراي اولويت در سطح منطقه بوده ايم. امضاي موافقتنامه راه لاجورد به عنوان يک موافقتنامه بسيار مهم و تأثير گذار در زمينه ترانسپورت و ترانزيت در حاشيه نشست امروز، يک نمونه بارز، از نتيجه تلاش هاي مشترک ما در سطح منطقه است. اجراي اين موافقتنامه مهم بدون شک به ايجاد شبکه منظم و منسجم ترانزيتي و ترانسپورتي در حوزه اوراسيا و از افغانستان و ترکمنستان و حوزه درياي خزر تا اروپا کمک خواهد نمود و مردم منطقه و فراتر از آن از تأثيرات عظيم اقتصادي آن بهره مند خواهند شد. در جريان امسال پروژه هاي انتقال گاز تاپي، کاسا يکهزار، لين انتقال برق 500 کيلوولت بين ترکمنستان، افغانستان و پاکستان و پروژه خط آهن بين ترکمنستان، افغانستان و تاجيکستان به عنوان نمادهاي مهم همکاري هاي منطقه اي، شاهد پيشرفت هاي خوبي بوده است و خوشبختانه کارهاي عملي کاسا يکهزار در بخش افغانستان در خلال چند هفته آينده شروع خواهد شد. افتتاح خط آهن اتامراد-آقينه به تاريخ 28 نوامبر 2016= 8 قوس 1395 و تکميل قريب الوقوع قطعه سوم خط آهن خواف-هرات از ديگر پيشرفت هاي ملموس در زمينه خطوط آهن منطقه اي است. امضاي موافقتنامه چابهار و انتقال اولين محموله گندم از اين مسير از هندوستان به افغانستان، زمينه استفاده مؤثرتر از کريدور چابهار را مساعد خواهد ساخت. ورود محموله هاي کالاهاي چين از طريق اوزبکستان به بندر حيرتان افغانستان يک گام بزرگ ديگر بود. همچنين ما با کشور دوست آذربايجان نيز مثال هاي موفق همکاري را آغاز کرده ايم و بالاخره گسترش همکاري هاي ديجيتالي از جمله در چارچوب راه ابريشم ديجيتال، نويد بخش اتصال هرچه بيشتر منطقه و گسترش روابط مردم با مردم در سطح منطقه مي باشد.
اين همه تلاش و دستاورد بدون شک رؤياي احياي شکوه راه ابريشم تاريخي يعني پروژه بزرگ مشترک همه ما را به واقعيت مبدل خواهد ساخت. اما اين پيشرفت ها نبايد ما را از حجم عظيم مشکلات و چالش ها غافل سازد. منطقه ما هنوز هم يکي از کم انسجام يافته ترين مناطق در سطح جهان مي باشد و وجود چالش هاي امنيتي، خلاءهاي زيربنايي و موانع تجارتي و ترانزيتي نيز از مشکلات اساسي است. منطقه ما بيش از هر زمان ديگري نياز به تقويت اتصال و گسترش تجارت دارد و در اين زمينه بايد سرمايه گذاري روي زيربناها از جمله زيربناهاي ترانسپورتي افزايش يابد و اقدامات جدي جهت رفع موانع تجارتي و ترانزيتي اتخاذ شود و به نيازها و چالش هاي خاص کشورهاي محاط به خشکه به اساس اسناد و توافقات بين المللي، بايد توجه ويژه صورت گيرد. 
اشتغال زايي بايد  به عنوان يک عنصر عمده در پروژه ها و برنامه هاي منطقه اي در نظر گرفته شود و مردم افغانستان و منطقه بايد تأثيرات ملموس اجراي پروژه ها بر وضعيت معيشت و اشتغال خود را مشاهده نمايند و در اين صورت خود مردم بزرگترين حامي و ضامن اجرا و تکميل پروژه هاي منطقه اي خواهند بود. همچنين هماهنگي بين فعاليت ها و تلاش هاي منطقه اي درچارچوب سازمان ها و چارچوب هاي همکاري منطقه اي بايد بهبود يابد و بدون ترديد چارچوب رکا مي تواند نقش برازنده اي در اين زمينه ايفا نمايد. رشد سکتور خصوصي و تقويت همکاري ها بين اتاق هاي تجارت و صنايع و ايجاد اتاق تجارت و صنايع منطقه اي و مخصوصا توانمندسازي اقتصادي بانوان بايد مورد توجه جدي قرار گيرد. خوشحالم که شاهد برگزاري اولين نشست ويژه بانوان تجارت پيشه در چارچوب رکا مي باشيم.
تعهد افغانستان به عنوان چهارراه اتصال آسياي مرکزي و جنوبي و خاورميانه و مرکز همگرايي هاي منطقه اي، براي سهم گيري فعال در راستاي تحقق ديدگاه مشترک منطقه اي که همانا تأمين «ثبات و رفاه» پايدار مي باشد، يک تعهد قوي و خلل ناپذير است و نقش محوري افغانستان در چارچوب رکا و همچنين پروسه قلب آسيا، گواه اين مدعاست. مطمئنا با يک رويکرد منسجم منطقه اي و حمايت بين المللي و به اساس اصل مسئوليت مشترک، مي توانيم بر چالش هاي موجود فائق آييم و زمينه استفاده مؤثر از فرصت هاي عظيم اقتصادي در اين منطقه وسيع را فراهم نماييم. در اين رابطه بايد تأکيد کنم که علاوه بر کشورهاي آسيايي، کشور بزرگ روسيه نيز به عنوان يک همسايه بزرگ همه ما، نقش بسيار اساسي در توسعه اقتصادي و همگرايي منطقه اي ايفا مي کند.

دوستان گرامي، خانم ها و آقايان!
همانطور که اشاره کردم هدف اصلي همه همکاري ها رسيدن به دو مقصد اساسي در منطقه است که عبارتند از: 1- امنيت و ثبات پايدار در منطقه 2- کاهش فقر و تأمين رفاه مردمان منطقه. ما در صورتي مي توانيم به اين دو مقصد اساسي دست پيدا کنيم که به چند اصل مهم ذيل باور داشته باشيم و پاليسي هاي خود را مطابق اين اصول تنظيم کنيم:
1. اصل اول اين است که بدانيم منطقه ما داراي يک سرنوشت مشترک است. ما در اين منطقه هم تهديدات و خطرات مشترک داريم و هم ظرفيت ها و فرصت هاي مشترک. امروز جنگ، تروريزم، افراط گرايي، قاچاق مواد مخدر، فقر و بي‌کاري، تهديدات مشترک همه ما هستند و به همين جهت بايد هر يکي از ما، هر کشور همسايه و منطقه را شريک رفاه و شريک ثبات و امنيت خود تلقي کنيم.
2. اصل دوم اين است که بايد بدانيم قاره آسيا به شمول چين، جاپان، هندوستان، آسياي ميانه و آسياي جنوبي قطب جديد اقتصادي جهان خواهد بود. ولي اين آرزو در صورتي تبديل به يک حقيقت خواهد شد که اولا همه کشورهاي منطقه درک کنند که هر کشوري هم شريک و ذي نفع اين قطب جديد خواهد بود و هم مي تواند در توانمندي اين قطب نقش فعال داشته باشد.
3. اصل سوم اين است که ما بايد پاليسي هاي ملي خود را هم بر مبناي يک سياست «اقتصاد محور» تنظيم کنيم و نه تنها «امنيت محور». هر چند اين دو پديده يعني اقتصاد و امنيت، ارتباط متقابل با همديگر دارند ولي مهم اين است که امنيت ملي خود را تنها محور همه چيز تلقي نکنيم، بلکه اقتصاد جمعي منطقه و ثبات عمومي منطقه را هم عنصر اصلي دخيل و مؤثر در تأمين امنيت ملي خود بدانيم و بر اين اساس هريکي از ما بايد سياست برد- برد را در پيش بگيريم و منافع جمعي منطقه اي خود را يک عنصر تعيين کننده در نظر گرفته و منافع ملي خود را جدا از منافع جمعي تفسير نکنيم. 
اگر ما اين سه اصل را محور سياستگذاري هاي خود قرار دهيم، همه رؤياهاي ما واقعا به يک حقيقت تبديل خواهد شد و همگرايي منطقه اي ما هم به صورت کامل جامه عمل خواهد پوشيد. رهبري حکومت وحدت ملي در افغانستان به اين سه اصل ايمان و باور تزلزل ناپذير دارد و امروز رکا هم تنها يک کنفرانسي براي افغانستان نيست، بلکه يک چارچوب همکاري اقتصادي براي همه منطقه و دوستان اين منطقه است.
به همين جهت مسأله ثبات و امنيت پايدار و صلح در افغانستان بايد به عنوان يک مسأله مهم منطقه اي و بين المللي و عامل اصلي تأمين صلح و ثبات در منطقه تلقي شود. ما بسيار خرسند هستيم که جامعه بين المللي حقانيت موقف افغانستان را درک کرده و در مبارزه با تروريزم، پشتيبان ما هستند و از اين جهت از همه کشورهاي منطقه و جهان مخصوصا ايالات متحده آمريکا، کشورهاي عضو اتحاديه اروپا، اعضاي ناتو، روسيه و کشورهاي آسيا و منطقه صميمانه سپاسگذاري مي کنم. افغانستان با توجه به موقعيت مهم استراتژيکي و ژئو پوليتيکي اش، هم مي تواند براي کشورهاي منطقه يک فرصت و يک ظرفيت باشد و هم مي تواند يک تهديد و عامل بحران و بي ثباتي. ما به عنوان حکومت افغانستان هرگز نمي خواهيم و هيچگاه نخواسته ايم که عامل بحران و تهديد باشيم و هيچگاه نخواهيم خواست که از مرزهاي ما کشورهاي دور و نزديک ما مورد تهديد قرار بگيرند. اما انتظار داريم که همه کشورهاي منطقه و همسايه با افغانستان نيز با همين ديد بنگرند و در مبارزه با تروريزم بدون تفکيک بين تروريست خوب و بد، ما را در تأمين صلح و امنيت کمک کنند. افراط گرايي و تروريزم نه تنها افغانستان بلکه در حقيقت همه کشورهاي منطقه را هدف گرفته است. ما امروز در خط مقدم نبرد با تروريزم و در مقابل نزديک به سي گروه تروريستي مبارزه مي کنيم و بدون تفکيک بين گروه هاي تروريستي، در حقيقت از منافع و مصالح همه کشورهاي منطقه و جهان دفاع مي کنيم و هر روز مردم ما و به طور خاص نيروهاي دفاعي و امنيتي ما در اين راه قرباني مي دهند.
ما در کنار دفاع از استقلال و تماميت ارضي و حاکميت ملي خود و مقاومت در برابر تروريزم، راه حل سياسي و اصل گفتگو و مذاکره را تنها راه منطقي پايان جنگ و ناامني در منطقه مي دانيم و به همين جهت افغانستان در اين راه پيشقدم بوده و گام هاي صادقانه و شجاعانه اي نيز برداشته و از هر نوع ميکانيزم مذاکره مستقيم و غير مستقيم و دوجانبه و چند جانبه استقبال کرده و سهم فعال گرفته و در برخي از موارد موفق هم بوده است و از همين طريق برخي از گروه هاي مخالف مسلح دولت هم اکنون دست از جنگ کشيده و با حضور در کابل از طرق مسالمت آميز سياسي فعاليت خود را آغاز کرده است. اين دروازه به روي همه گروه هاي ديگر مثل طالبان هم باز است. آنچه در اين مسير مي تواند ما را در رسيدن به صلح و امنيت کمک کند، همکاري صادقانه همه کشورهاي منطقه است در جهت جلوگيري از رسيدن کمک ها به گروه هاي تروريستي و عدم حمايت از لانه ها و مراکز تجهيز و آموزش آنان و وادار ساختن آنان به حضور در ميز مذاکره سياسي و تنها در اين حالت است که راه براي تأمين ثبات پايدار در منطقه باز خواهد شد و گرنه تا در افغانستان جنگ و ناامني حاکم باشد، همکاري هاي اقتصادي به منظور تأمين رفاه و پيشرفت اقتصادي در منطقه هم با چالش مواجه خواهد شد.
ما اميدواريم که با تأمين امنيت و صلح در افغانستان و منطقه، در ماه ها و سال هاي پيش رو شاهد حمايت بيشتر منطقه اي و بين المللي از چارچوب رکا و همچنين شاهد تلاش ها و دستاوردهاي بيشتر در عرصه همکاري هاي اقتصادي منطقه اي باشيم.
در پايان يک‌بار ديگر از ميزباني خوب و مهمان‌نوازي دولت دوست ترکمنستان و از حضور گرم و فعال و مؤثر همه شما در اين اجلاس سپاسگذاري مي کنم.
با تشکر از توجه شما