افراط گرایی دینی و مذهبی پدیده ای است که از تقابل و روریارویی اندیشه های مذهبی و اعتقادات کلامی و فقهی به واقعیت های عینی و اجتماعی تبدیل می ‎شود. گذشته از آن که این پدیده را کدام تفکر از نحله ‎های فکری، مذهبی و کلامی اسلامی موجب شده است و کدام یک در مقام دفاع از ارزش ‎های خویش برآمده است، به این نکته باید پرداخته شود که با چه شیوه‏ها و راه ‎کارهایی با این پدیده هراسناک دینی مبارزه نموده و چه گونه صلح و امنیت شهروند مسلمان را تامین نماییم.
بدون تردید یکی از پدیده های دهشت آفرین که در سطوح اجتماعی شهروندان شیعی ما رسوخ کرده است، افراط گرایی عاشورایی است که براساس آن آسایش، امنیت، حقوق و آزادی ‎های بسیار از شهروندان دیگر کشور ماآسیب و لطمه جدی می ‎بیند. در ایام عاشورا آموزه ‎های تخریبی و وفاق برانداز دینی از سوی برخی از حلقات مذهبی دامن زده می ‎شود و برخلاف سنت و سیره امامان معصوم، نفرت پراگنی و شایعه سازی ‎های تاریخی به ذهن و ضمیر مردم  ما تزریق می ‎شود. در این روزها موارد یافت می ‎شود که به برخی صحابی اهانت روا داشته می‌شود و هواداران و پیروان مذاهب دیگر، مورد بی مهری و احیانا اهانت قرار می ‎گیرد. در این روزها، نمادها و پرچم‏های ویژه ای به صورت جهت دار در سطح شهر گشتانده می ‎شود و به صورت هدایت شده ذهن و ضمیر بسیار از شهروندان را به آزردگی می ‎کشاند. در روزهای عاشورا و دهه محرم دسته های از افراد ناآگاه و احیانا پیروان عاشق نواده رسول الله، جهت ارتکاب عمل ناشایست قمه زنی و قداره کشی به سرک‏ها و جاده ‎های شهر کشانده می ‎شود. قمه کشی که نه تنها با مذاق شهروندان غیر شیعی ماتناسب و هم آوایی ایجاد نمی ‎تواند که در سطوح بین المللی نیز با واکنش ‎های تند و غیر قابل انتظار مواجه می ‎شود.
بنابراین، افراط گرایی عاشورایی پدیده ای عینی است که در فرهنگ شهروندان شیعی ما موقعیتی برای خویش باز نموده است و برهمین اساس ضرورت مبارزه با آن جدی بوده و مسئولیت مبلغان دینی را بیش از پیش سنگین و سنگین تر می ‎نماید. به نظر می ‎رسد که مبلغان دینی در درجه اول، روشنفکران و عالمان غیر دینی در مرحله دوم و قاطبه شهروندان شیعی در مرحله سوم مسئولیت دارند تا عاشورا را با ظرفیت ها و پتانسیل‌های که در خود دارد به نماد وفاق، همدلی و هم گرایی دینی و مذهبی تبدیل نموده، افراط گرایی و نفرت پراگنی را از موقعیت ‎های خود یافته شان فرو بیاندازد.
عاشورا و نهضت بزرگ امام حسین ظرفیت ‎های وسیع و گسترده ای دارد که می ‎تواند به عنوان نماد برجسته ای برای هم دلی و همگرایی شهروندان کشور عمل نماید. محبوبیت امام حسین جز از فرهنگ ریشه دار دینی است که تمامی نحله ها، مذاهب و مشرب های فکری و مذهبی اسلامی به آن ارادت داشته و نواده رسول است که دوستی با اهلبیت و خانواده آن، از مرجحات ذهنی مسلمانان جهان بوده و به آن معتقد و باورمند می ‎باشد. بنابراین، نباید چنین ظرفیتی به آسانی قربانی جهل و برتری طلبی ‎های غیر دینی گردیده و وسیله نفاق، خشونت، افراطی‌گری و نا امنی جامعه و کشور شود.
نهضت حسینی جنبه برجسته حقوق بشری نیز دارد که می‌توان از چنین ظرفیتی به سود آموزه‌های انسان گرایانه متون دینی استفاده کرد. نهضت عاشورا سرشار از رویه‌های عمیقا انسانی است که در مواجهه و برخورد اصحاب کربلا با خانواده، فرزندان، هم سنگران، مردم و دشمنان شان بروز و ظهور یافته است. بدون شک تبیین، توصیف، انتشار و گسترش چنین رویه‌های انسان گرایانه و حقوق بشری سرداران کربلا می‌تواند الگوی موفق از جامعه کوچک و معنوی کربلا ارایه نموده و برغنای رفتاری جامعه مسلمان بیفزاید. تبیین این جنبه از رویه ‎های انسانی و حقوق مدارانه نهضت کربلا، هم بر عظمت حرکت ضد استبدادی قیام کربلا تاکید می ‎کند و هم نیاز جامعه درگیر جنگ و خشونت مسلمانان می ‎باشد. نیاز به آموزه ‎ها و رویه های حقوق بشر مدارانه رهبران جامعه اسلامی بیش از هر عصر و زمان دیگر، در جوامع اسلامی دیده می ‎شود. جوامع که خون گروه گروه انسان ها با استناد به آموزه ‎ها و رویه ‎های دینی اتفاق می‌افتد و مظاهر تمدنی جامعه بشری با استناد به متون و گزاره ‎های دینی ویران می‏شود، نیازمندی و تشنگی شدیدی را نسبت به آموزه ها و رویه ‎های انسانی و صلح مدارانه دارد که این امر در سیره و رویه عملی امام حسین و یاران او کاملا متجلی می‌باشد.
مبلغان مذهبی، عالمان و روشنفکران دینی بیش از هر قشر و طبقه اجتماعی مسئولیت دارد که عرصه‌ها و فرصت ‎های فرهنگی، تبلیغاتی، رسانه ای و اجتماعی را با تبیین و توصیف محسّنات آموزه ‎های عاشورایی و استعلا بخشی به محورهای همدلانه با اقشار و گروه ‎های مذهبی دیگر، فرصت حضور گروه ‎های افراطی و خشونت گرای عاشورایی را سلب و محدود نموده و زمینه هم فکری و هم‌دلی ملی را بیش از پیش فراهم نماید. عالمان دینی نباید اجازه دهد که تکیه ‎خانه های حسینی مرجع رسانه ای گروه ‎ها و افراد کم سواد گردیده و مرجع نشر و پخش اهانت به مقدسات مذاهب دیگر و یا احیانا همسران پیامبر و صحابی آن بزرگوار گردد. متولیان امور دینی نباید اجازه دهد که عده ای بخاطر عقاید برتری جویانه خویش بذر بدبینی و کدورت میان پیروان مذاهب اسلامی را افشانده و مقاصد ضد انسانی خویش را از لابه لای آن به پیش ببرد.
برای این منظور ضرورت است که متولیان امور دینی، روشنفکران و علمای اسلامی جلسات مستمر توجیهی دایر نموده و استراتژی ‎ تبلیغاتی شان را براساس اصول و اساسات دینی تدوین و در اختیار مبلغان سرار کشور قرار دهد و آنان را ملزم نماید تا برا ساس همین پلان و برنامه مدون، تبلیغات و توصیفات عاشورایی شان را به پیش ببرد. درهمین راستا ضرورت است تا کنگره ‎های توجیهی با حضور علما دینی و سایر اقشار اجتماعی دایر گردیده و اصول و چارچوبه های تبلیغ و پیام رسانی عاشورایی را تدوین نماید. بدیهی است که جمع بندی مباحثات چنین کنگره ‎ها می ‎تواند به عنوان استراتژی تبلیغی ایام عاشورا در اختیار سایر مبلغان دینی قرار گرفته و از آنان خواسته شود که در این چارچوب عمل نماید.
در موارد دیگر چون پرچم کشی ‎های شهری، قمه زنی و قداره کشی ‎های دسته جمعی، لازم است که پیش از همه روشن گری های دینی انجام پذیرفته و در مراحل سخت افزاری از مراجع امنیتی خواسته شود تا اجازه ورود این گروه هار ا به سطح شهر ممنوع قرار دهد.