سواد آموزي در جوامع بشري براي همه افراد بشر به عنوان يک ضرورت مطلق مطرح است، بدون هيچ گونه قيد زماني و مکاني و يا محدوديت‌هاي ديگر، خصوصا در افغانستان که ميزان بي سوادي بالا تر از شصت فيصد تخمين زده شده است  و يکي از مشکلات عمده در مسير رشد و توسعه اجتماعي و فردي محسوب گرديده و نتايج اسفباري را در عرصه‌هاي  مختلف در پي داشته است. در صورت که به باور همه دانشمندان و صاحب نظران، کاهش بي سوادي و محو آن تأثير مستقيم در توسعه اقتصادي و اجتماعي داشته و باعث کارآفريني و مشارکت درعرصه هاي سياسي و اجتماعي مي گردد بنا بر اين نيايد نقش سواد و دانش مفيد بشري و انساني را در ترقي و تکامل شخصيت انسانها و پيشرفت جوامع بشري، ناديده گرفت. لذا مي توان ادعا نمود که سواد و دانش، باعث مسوليت پذيري افراد گرديده و سبب مي شود تا افراد بتوانند شرايط اجتماعي خويش را تحليل و بررسي نموده و خود را با واقعيتهاي عيني جامعه تطبيق دهند و در تصميم گيري هاي اجتماعي مشاركت فعال داشته باشند، البته بايد توجه داشت که منظور از سواد تنها خواندن، نوشتن و حساب كردن نيست بلکه بي سواد به كساني اطلاق مي گردد كه نميتوانند ياد بگيرند و بازآموزي كنند. همچنين نمي توانند موضوعات علمي زمان شان را درك نمايند و از حقايقي آگاهي داشته باشند. درک آسان موضوعات  مختلف منتشره  در جرايد و امثال آن، نتيجه بهره مندي از سواد و دانش بشري است. سواد اعم است از خواندن، نوشتن حساب کردن و فهميدن و همچنين سواد تكنولوژيك و توانايي استفاده از دستگاه هايي مانند كامپيوتر و مانند آن که  از ضروريات زندگي افراد بشر در تمام جوامع محسوب مي گردد و به کمک استفاده از اين ابزازها است که مي توانند نيازمندي‌هاي ضروري خويش را مرتفع سازند و همچنين سواد ديجيتالي را نيز شامل است به اين معني که افراد بايد توانايي استفاده از منابع كامپيوتري را داشته باشند. امروزه اينترنت به عنوان يك ابزار و وسيله اي تحقيقي گسترده در جهان مطرح شده است و به عنوان يك رسانه جمعي بسيار مهم و مؤثر در زندگي اجتماعي افراد شمرده مي شود و بدون ترديد استفاده از آن باعث افزايش آگاهي و معلومات افراد خواهد شد. کساني‌که از چنين توانايي‌هاي محروم مي باشند در حقيقت از سواد آن برخوردار نبوده و از آثار مهم و مثبت آن بي بهره هستند.
دست يابي به اين امر مهم نيازمند اقدام جدي و عملي است از طرف حکومت در جهت فراهم نمودن زمينه سواد آموزي به هدف از ميان بردن و خوشکاندن ريشه‌هاي بي سوادي در جامعه به گونه اي که همه افراد اعم از زن و مرد به صورت اجباري و رايگان سواد بياموزند و تحصيل نمايند. توجه به  آموزش و پرورش افراد در سنين پايين خصوصا اطفال تا دوره ليسانس به صورت رايگان مي تواند منجر به ريشه کن نمودن بي سوادي در کشور گردد.
در حال حاضر تأکيد و توقع مردم بر اين است که حکومت و دولت مردان؛ سوادآموزي را در اولويت کاري خويش قرار دهند و نسبت به اين مسئله مهم توجه خاص داشته باشند. بدون شک  تا به مساله سواد آموزي توجه ويژه صورت نگيرد  و براي برداشتن موانع سواد آموزي و تهديدات آن، گام هاي جدي و عملي برداشته نشود، دست يابي به صلح، ثبات، احترام به ارزشهاي حقوق بشري، رفاه و آسايش، زندگي بهتر و..... امکان پذير نخواهد بود و در نتيجه  محروميت، فقر، جهل، تعصب، دشمني، کينه و نفرت نسبت به همديگر، روز به روز افزايش يافته و دامنگير هميشگي  جامعه ما خواهد بود.
متاسفانه واقعيت‌هاي عيني در کشور، حاکي از وضعيت اسفبارو غير قابل انکار در ارتباط با بي سوادي است، چنانکه طبق آمار رسمي سازمان ملل متحد 66 درصد مردم افغانستان از سواد محروم اند و 34 درصد با سواد اند که بيشتر آنها تنها توانايي خواندن و نوشتن را دارند. همچنين 90 درصد زنان و 63 درصد مردان در روستاها و قريه جات  بي سواد اند. با توجه به اين آمارافغانستان بدترين وضعيت را سپري نموده  و مدام درآتش سوزناک و خشين بي سوادي دست و پاه مي زند. لذا بي توجهي و سهل انگاري مسولان و نهادهاي مربوطه قابل توجيه نبوده و به معناي  ناديده گرفتن انسانيت، حقوق و ارزشهاي بشري افراد در اين جامعه مي باشد.  
در همين راستا حکومت با درک اين ضرورت، برنامه ملي سواد آموزي و محو بي سوادي را به صورت جدي روي دست  گرفته و مصمم است تا گامهاي عملي را جهت تحقق اين هدف مهم بردارد به همين منظور کميته ملي سواد آموزي تحت رهبري جلالتمآب محترم معاون دوم رياست جمهوري اسلامي افغانستان جناب استاد سرور دانش، مسوده طرح  بسيج ملي سواد آموزي در کشور را مورد بررسي همه جانبه قرارداده و در ماه اسد 1396 نهايي گرديد و مهمترين هدف از اين طرح، فراهم نمودن زمينه سواد آموزي براي همه اي شهروندان مي باشد و در اين طرح آموزش و سواد  به عنوان يک حق مهم از حقوق اساسي افراد مورد تأکيد قرار گرفته است و راه توسعه فرصت‌ها، انکشاف عمومي بشري و مشارکت در امور اجتماعي در گيرو کسب سواد و بهره مند شدن از علم و دانش، دانسته شده است. همچنين در اين طرح، همه نهادهاي دولتي و خصوصي در انجام اين مسؤليت بزرگ دخيل گرديده اند و بايد سهم و نقش فعال داشته باشند. بنا براين گسترش سواد آموزي با رعايت اصول و معيارهاي سواد آموزي از اهداف اين طرح شمرده شده است.و براي تحقق آن، از همه اي بخش‌هاي  دولتي و خصوصي حمايت  مي گردد و از مشارکت مؤثر شرکت‌هاي خصوصي در عرضه خدمات از طريق برنامه بسيج ملي سواد آموزي، تشويق و اسقبال مي شود. تطبيق اين برنامه مهم ملي سواد آموزي، گام مثبت ديگري است از جانب حکومت وحدت ملي.