صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

شنبه ۱ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

چالش ها و فرصت های بهسازی دشت برچی

-

چالش ها و فرصت های بهسازی دشت برچی

سيماي کابل با آن که پس از تحمل جنگ هاي درون شهري، اندکي ترميم يافته است، ولي تا هنوز مي توان آثار جنگ وخستگي را در تن اين شهر به وضوح احساس نمود. در شهر کابل زندگي با تمام توان تداوم دارد و اميد به آينده در جان شهر جاريست. از فضاي شهر مي توان خواند که پس از جنگ هاي خونين، از چهره کابل، اندکي غم زدايي گرديده و لبخند به زندگي آغاز شده است.
با اين هم با تمام آرزوها و سرازير شدن کمک هاي بين المللي، تا هنوز آلاينده هاي روزگار تيره، غبار روزهاي دود و آتش هم چنان بر قامت کابل خود نمايي مي کند و از اين لحاظ، کابل غبار زدايي نشده است.
کابل اينک خانه مشترک همه شهروندان افغانستان شده است. با رويکرد به مشکلات و ساختارهاي اجتماعي افغانستان اين امر، قابل شکران است؛ اما اين وضعيت از لحاظ  زيست و زندگي شهري اگر مديريت نشود، زندگي را دشوار مي سازد؛ زيرا هم اکنون، شهر کابل در يک ازدحام نفس گير حبس شده است.
هم اکنون، عدم ارائه خدمات و تسهيلات شهري، براي شهروندان کابل، يک مشکل فراگير وروزمره است که در همه جا احساس مي گردد، با اين که  اين مسئله مشکل عمومي و فراگير است؛ اما بنيادين نيست، مشکل بنيادين، مشکل ساختار و سيستم شهرکابل است که کارشناسان آن را درک کرده و مجريان حکومت عاجز مانده است. کارشناسان  در يافته اند که شهرکابل از لحاظ ساختار، دچار آشفتگي و پريشاني هاي بسيار است. ساختار شهرکابل بر اساس ماسترپلان و برنامه ريزي شهري بنا نيافته است. ساخت و سازهاي غير پلاني پس از جنگ و رشد حاشيه نشيني ها، فضاي شهر کابل را آن چنان نامنظم، غير استاندارد و مضيق ساخته است که در صورت اراده  براي ارائه خدمات، باز هم محدوديت هاي فراوان فرا روي حکومت و مردم قرار دارد. براي مثال در ساختار و وضعيت موجود، اگر در يکي از ساحه هاي حاشيه نشين، آتش سوزي صورت بگيرد، بايد آن قدر بسوزد تا خاموش شود.
با اين هم، مشکلات ساختاري هيچ وقت از حکومت رفع مسئوليت نمي کند. ارائه خدمات شهري و بهسازي تمام شهر کابل، مسئوليت اصلي دولت افغانستان است و  حکومت وحدت ملي و شاروالي کابل  مکلف است که با تمام مشکلات موجود، تسهيلات و اصلاحات لازم شهري را، مخصوصا در نواحي محروم شهر کابل، تطبيق نمايد.
غرب کابل مخصوصا ساحه بزرگ دشت برچي که بيش از يک ميليون شهروند در آن زيست و زندگي دارد، تا کنون به جز تلاش و تقلاي مردم براي زنده ماندن، ديگر هيچ خدماتي از جانب دولت صورت نگرفته است. ارائه خدمات شهري زندگي شهروندان را آسايش مي دهد، اما در دشت برچي، حتي براي زنده ماندن افراد در برابر حوادث آني، از جانب حکومت سهل انگاري وبي تفاوتي هاي فراوان اعمال شده است، براي مثال در دشت برچي با اين همه جمعيت و احتمال بالاي حوادث، تا کنون يک ايستگاه آتش نشاني به صورت خيلي ابتدايي هم، در نظر گرفته نشده است. وضعيت ترافيک در دشت برچي به گونه ي است که بعضي اوقات ساعت ها در يک جاي متوقف و بدون تحرک بايد ماند. با اين وضعيت، درصورت بروز حوادث به جز استفاده از امکانات هوايي ديگر هيچ راهي وجود ندارد، که اين خدمات هيچگاه براي اين بخشي از شهر تدارک ديده نخواهد شد. سال گذشته در آتش سوزي مارکت کوته سنگي، يک نفر در ميان آتش و مرگ غريبانه تقلا کرد و مردم هيچ کاري براي نجاتش نتوانستند، سرانجام در برابر پوسته پوليس و هجوم شهروندان، خودش را از چندين طبقه به دامن مرگ انداخت و در دم جان داد. اين نمونه ها ممکن است که در برچي نيز اتفاق بيفتد ولي تا کنون هيچ تدابيري پيش از واقعه اتخاذ نشده است.
در تازه ترين اقدامات، با تلاش هاي صورت گرفته از جانب شخصيت هاي سياسي و مردمي، حکومت وحدت ملي متقاعد شده است که براي چگونگي کنترل وضعيت آشفته شهري کابل مخصوصا در دشت برچي کاري بکند.
البته بايد اذعان کرد که جدا از مشکلات ساختاري و مهندسي شهري، مشکلات عمدة هم در بخش قوانين نيز وجود داشت که براي پاليسي سازي هاي کلان شهري، يک مانع جدي به حساب مي آمد که حکومت وحدت ملي براي برداشته شدن اين مانع  و ايجاد سهولت در روند بهسازي، برخي موانع و کاستي هاي تقنيني را با توشيح قانون استملاک و قانون تنظيم امور زمينداري برطرف کرده است که با نهايي شدن  قانون شاروالي و شهرسازي، اين کاستي ها به کلي حل خواهد شد.
منصفانه اينست که در اراده کلان بهسازي و ايجاد سهولت براي خدمات رساني شهري بيش از هر جايي به مناطق هميشه محروم کابل بايد اولويت و جديت بخشيده مي شد که منطقه دشت برچي کابل سال هاست که از يک نوع محروميت مضاعف رنج برده است و ديگر اين شهروندان مطيع به قانون و همکار با حکومت، سزاوار اين همه محروميت نبايد باشد.
به همين ضرورت از سال گذشته تا کنون يک بار در ارگ و دوبار در دفتر معاون دوم رييس جمهور با حضور شاروال کابل، وزارت خانه ي ذي ربط و نمايندگان مردم، جلساتي مشترک اتخاذ گرديد.
در جلسه ماه پاياني سال پار، شاروال کابل براي بررسي و مطالعات تخنيکي جهت تعيين پلان عملياتي بهسازي دشت برچي مهلت زماني گرفت و اين مهلت نيز به سر آمد.
در دومين جلسه مشترک که بعد از ظهر اول جوزاي 1396 به منظور ارائه پلان بهسازي دشت برچي با حضور وزارت خانه هاي مرتبط، وکلاي شوراي ملي، علما و متنفذين غرب کابل در دفتر سرور دانش معاون رييس جمهور برگزار شد، شاروال کابل از پلان نهايي بهسازي دشت برچي و اقدامات عملي شاروالي  کابل ، به مردم گزارش ارائه کرد.
براساس داده هاي مطالعات تخنيکي و سند تهيه شده استراتژيک که مبنايي پلان هاي عملياتي شاروالي را در طرح بهسازي دشت برچي تشکيل مي دهد، سه موضوع؛ چالش ها، فرصت ها و برنامه هاي عملياتي شاروالي کابل عطف توجه کارشناسان را به خود جلب مي کند.
تيم تخنيکي و مطالعات فني شاروالي کابل، مسايلي چون؛ مسئله پروسه استملاک زمين، وجود ساحات خود سر و غير پلاني، کمبود زير بناي ترانسپورتي و ازدحام ترافيک، مديريت نا مناسب دست فروشان و اصناف، عدم دسترسي به خدمات بهداشتي و نظافت شهري، عدم دسترسي به آب آشاميدني صحي، انکشاف نامنظم سرک هاي فرعي، برق محدود شهري، عدم موجوديت تسهيلات اجتماعي مانند مکاتب، شفاخانه و فضاي سبز، نبود شبکه هاي فاضلاب و مديريت آب هاي سطحي، محدويت هاي مصئونيت از حوادث مانند آتش سوزي و سيلاب را از جمله  چالش ها و مشکلات اوليه و اساسي دشت برچي شناسايي کرده است که تا کنون تقريبا هيچ کاري براي رفع اين مشکلات فراگير صورت نگرفته است.
براساس داده هاي سند مطالعات تخنيکي شاروالي کابل، عواملي چون؛ علاقه مندي جدي مردم در هماهنگي با دولت، انگيزه مردم براي اجراي شدن طرح بهسازي دشت برچي، امنيت نسبي زندگي مشترک اجتماعي، علاقه مندي مردم به مدنيت، تحصيل و فرهنگي شهرنشيني، پوهنتون و مراکز آموزشي خصوصي را از جمله نقطه هاي قوت و فرصت هاي خوب براي طرح بهسازي، ارائه خدمات شهري و ماندگاري خدمات بنيادين ذکر کرده است.
بر اساس مطالعات وشناسايي همين چالش ها و فرصت ها شاروالي کابل پلان عملياتي بهسازي دشت برچي را در دو تقسيم اوقات  کوتاه مدت و بلند مدت عيار ساخته است.
برنامه هاي کوتاه مدت که شاروالي خود را مصمم مي داند که در سال جاري بايد به اتمام برسد عبارتند از:
1. ريفرم و تقويت ناحيه 13 دشت برچي
2.  اتمام جاده اتصالي ميان جاده اصلي کمپني و جاده شهيد مزاري در دشت برچي
3. آغاز پروسه مديريت زباله هاي شهري
4. پروژه بهسازي گذر پل خشک و گذر داش هاي جبارخان که کارش آغاز شده است.
5. آغاز سروي و طراحي ايجاد فضاي سبز
6. آغاز پروسه سيستم آدرس دهي
7. آغاز پروسه نصب ايستگاه ها و علايم در جاده ها
برنامه هاي عملياتي بلند مدت که تا سال 2019 بايد به اتمام برسد عبارتند از:
1. ايجاد بهسازي خدمات شهري: مديريت زباله هاي شهري، ريفرم ناحيه مربوطه و ايجاد سيستم آدرسي در هر ناحيه شامل اين گزينه مي باشد.
2. بهسازي ساحات: تبديل ساحات غير پلاني به پلاني و پلان هاي زون بندي ناحيه از جمله برنامه هاي اين کته گوري هستند.
3. ايجاد و بهبود زير بناي عمومي: اين گزينه شبکه هاي آب رساني و فاضلاب، ايجاد و بهبود مکاتب، کودکستان ها، شفاخانه ها  و مراکز صحي و فضاي سبز را شامل مي شود.
4. زير بناي ترانسپورتي: پلان بهسازي گذرهاي ناحيه، جاده هاي اصلي و ترانسپورت عمومي از اولويت هاي اين گزينه است.
5. مديريت ترافيک شهري: مديريت پارکينگ، علامت گذاري جاده ها و تنوير جاده ها اين اولويت را شامل مي شود.
برنامه ريزي تخنيکي پلان بهسازي دشت برچي را کارشناسان امور بايد نقد و بررسي کند، اما آن چه که در مرحله اول به اذهان عمومي خطور مي کند، مسئله تأمين بودجة اطميناني براي تطبيق برنامه هاي بهسازي دشت برچي است. آن چه که باعث متقاعد ساختن اذهان مي شود اينست که عبدالله حبيب زي، شاروال کابل در هنگام ارائه گزارش پلان بهسازي دشت برچي در حضور نمايندگان مردم تأکيد کرد که مصمم است بر اساس پلان تهيه شده تا سال 2019 پلان بهسازي دشت برچي را تطبيق نمايد. شاروال کابل به نمايندگان مردم به صراحت بيان کرد که براي برنامه هاي سال جاري از لحاظ بودجه هيچ مشکلي وجود ندارد و حدودا هفتاد درصد بودجه  برنامه هاي سال آينده نيز موجود است که متباقي از طريق تعامل با وزارت ماليه نيز تأمين خواهد شد. شاروال کابل گفت که بانک جهاني به مبلغ 120 ميليون دالر تا سال 2019 براي تمويل  تطبيق ماسترپلان شهرکابل تعهد کرده است.
مردم و شهروندان دشت برچي برنامه ريزي حکومت و شاروالي کابل را براي بهسازي بنيادين دشت برچي مي ستايد و از آن حمايت مي کنند. اما آنچه که باشندگان دشت برچي را بيشتر آزار مي دهند، مسئله ازدحام و ترافيک، مديريت زباله ها و ارائه خدمات بهداشتي مي باشند که بايد به صورت فوري يک راه حل عملي سنجيده شود. به نظر مي رسد که در پلان کوتاه مدت شاروالي کابل، براي اين دو معضل روز مره، تدابيري اساسي ومؤثر، سنجيده نشده است.

دیدگاه شما