صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

سازمان ملل و مسئله صلح در افغانستان

-

سازمان ملل و مسئله صلح در افغانستان

نماينده ي ويژه ي سرمنشي سازمان ملل متحد براي افغانستان در نشست شوراي امنيت سازمان ملل متحد گفته است که:« گفتگوهاي صلح بدون هيچ پيشرطي براي آينده ي افغانستان ضروري است.» آقاي تاداميچي ياماموتو در اين نشست همچنان از جامعه جهاني و همه ي افغان ها به شمول گروه طالبان، خواست تا از يک پروسه ي صلح براي پايان دادن به درد و رنج  تمام مردم افغانستان، حمايت کنند.
نماينده ي خاص ملل متحد براي افغانستان در اين نشست گفت: « وارد شدن به پروسه ي صلح جرات مي خواهد، با جنگ پايان ناپذيري که افغانستان را ويران کرده است، اين موضوع پذيرفتن شکست نيست، بلکه شناسايي واقعيت است.» نماينده ملل متحد از گروه هاي درگير در افغانستان خواسته است تا منافع مشترک شان را شناسايي بکنند، او همچنان از گروه طالبان خواست تا بدون هيچ پيش شرطي وارد گفتگوهاي صلح با دولت افغانستان شود.
آوردن صلح در افغانستان همچنان که يکي از مسئوليت هاي دولت افغانستان است، يکي از ماموريت هاي سازمان ملل متحد نيز به شمار مي رود. اما هم دولت افغانستان و هم سازمان ملل متحد، در اين زمينه ناکام بوده اند و با تشديد نا امني ها و تنش هاي سياسي درون حکومتي، صلح به يک رويايي دست نيافتني براي مردم افغانستان تبديل شده است.
در طول يک و نيم دهه گذشته سازمان ملل متحد نقش کليدي در روند توسعه و بازسازي افغانستان داشته است، اين نهاد معتبر بين المللي در اين سالها نقش هماهنگ کننده کمک هاي بين المللي در افغانستان را داشته است و توانسته است به خوبي توجه کشورهاي کمک کننده را به افغانستان جلب کند و بر اثر اين تلاش ها، دولت افغانستان از سال 2002 تا کنون، 108 ميليارد دالر کمک از سوي کشورهاي جهان دريافت کرده است.
اما در کنار تلاش براي هماهنگي و جلب کمک ها براي افغانستان، يکي از دغدغه هاي اصلي سازمان ملل متحد در افغانستان، آوردن صلح و پايان جنگ بوده است؛ کاري که تا کنون نتوانسته است به سر انجام برساند و با وجود اينکه بارها طرف هاي درگير در جنگ افغانستان را به صلح فراخوانده است، اما هنوز پاسخي دريافت نکرده است. مخالفان دولت افغانستان همچنان که دعوت دولت افغانستان را بي پاسخ گذاشته است، دعوت نمايندگي سازمان ملل متحد در افغانستان را نيز، لبيک نگفته و به نظر نمي رسد که به دعوت تازه ي نماينده ي ويژه سرمنشي سازمان ملل متحد براي افغانستان، نيز توجهي نشان دهند.
در واقع سازمان ملل تلاشهايش براي تامين صلح در افغانستان را از دهه ي هشتاد ميلادي آغاز کرد، بعد از آن، در هر دوره ي از جنگ در افغانستان، سازمان ملل تلاش کرده است که طرف هاي جنگ، از راه گفتگو مشکلات شان را حل بکنند و جنگ و استفاده از اسلحه را کنار بگذارند. تلاش هاي سازمان ملل بعد از حمله ي يازده سپتامبر، وارد مرحله ي جديدي شد. سازمان ملل در نقش ميانجي ميان گروه ها و احزاب سياسي افغانستان عمل کرد و کنفرانس بن را در مورد افغانستان برگزار کرد و سرنوشت و مسيرسياسي کنوني افغانستان در اين کنفرانس رقم خورد. پس از کنفرانس بن سازمان ملل کمک هاي فراواني در شکل گيري حکومت افغانستان کرده است و همچنان همواره تلاش کرده است تا مخالفان دولت را به صلح ترغيب بکند، اما تلاش هايش براي صلح همچنان به نتيجه نرسيده است و نتوانسته است گروه هاي مخالف دولت افغانستان را وادار بسازد که از جنگ دست بردارند و به پروسه ي صلح بپيوندند.
با وجود ناکام بودن چند دهه تلاش سازمان ملل متحد براي ختم جنگ در افغانستان، هنوز نقش سازمان ملل متحد در آوردن صلح و ثبات در افغانستان حياتي و سرنوشت ساز است. سازمان ملل متحد اگر با جديت و صادقانه براي تامين صلح در افغانستان تلاش کند، ابزارهاي لازم و قانوني براي فشار وارد کردن به مخالفان مسلح حکومت افغانستان و حاميان آنها را در اختيار دارد و مي تواند با استفاده از آن ابزارها، مخالفان را وادار بسازد تا با دولت افغانستان وارد گفتگو شود.
از سوي ديگر، سازمان ملل متحد مي تواند به عنوان ميانجي در گفتگوهاي صلح عمل کند و براي نزديک کردن ديدگاه طرف هاي درگير در جنگ افغانستان، تلاش ورزد. سازمان ملل متحد مي تواند با اعتماد ترين ميانجي براي طرف هاي جنگ افغانستان باشد، با ميانجيگري اين نهاد بين المللي، هريک از طرف هاي درگير در پروسه صلح به گفتگوهاي صلح اعتماد کرده و بدين ترتيب بدبيني ها و رقابت هاي منفي در اين پروسه خاتمه مي يابد.
در حال حاضر يکي از اصلي ترين مشکلات تامين صلح در افغانستان، رقابت هاي منفي کشورهاي بيروني و بدبيني آنها نسبت به همديگر مي باشد. بسياري از آنها، صلح در افغانستان را با منافع شان سازگار نمي دانند و به همين خاطر براي تخريب پروسه ي صلح دولت افغانستان تلاش مي کنند. به عبارت ديگر هنوز اين ايده به وجود نيامده است که صلح در افغانستان مي تواند به نفع تمام کشورهاي همسايه و کشورهاي منطقه باشد و از نفوذ و گسترش تروريسم در آن کشورها جلوگيري بکند. سازمان ملل متحد مي تواند در بوجود آمدن چنين گفتماني و طرح چنين ايده ي نقش مهم و اساسي بازي بکند و به عنوان يک نهاد قابل اعتماد براي همه، حمايت همگاني را براي پيش برد پروسه ي صلح افغانستان بدست بياورد.
همچنان، نقش سازمان ملل متحد در پروسه ي صلح و نظارت اين نهاد بر گفتگوهاي صلح، مي تواند نگراني ها در مورد دست آوردهاي يک و نيم دهه گذشته را کاهش دهد. نگراني بسياري از مردم افغانستان اين است که مصالحه با گروه هاي تروريستي و تندرو، باعث از بين رفتن ارزش هاي مدني و حقوق بشري نگردد. چنانچه بسياري از شهروندان افغانستان در اين اواخر از مصالحه ي دولت افغانستان با حزب اسلامي انتقاد کردند و نگراني هاي شان را در مورد زير پا گذاشتن حقوق قربانيان جنگ و از بين رفتن ارزشهاي مدني و حقوق بشري، ابراز کردند. در صورتيکه سازمان ملل متحد در روند صلح در افغانستان سهم فعال بگيرد، نگراني هاي مردم کاهش خواهد يافت، زيرا در يک و نيم دهه گذشته اين نهاد از حاميان اصلي ارزش هاي نوين در افغانستان بوده است و همواره بر حفظ ارزشهاي مدني و احترام به حقوق بشري شهروندان افغانستان و قربانيان چندين دهه جنگ، تاکيد کرده است.
آنچه که اکنون براي مردم افغانستان و آينده ي سياسي کشور اهميت دارد اين است که روند مردم سالاري تداوم يابد و جنگ به پايان برسد. در کنار دولت افغانستان، سازمان ملل متحد مي تواند در تداوم روند مردم سالاري و ختم جنگ، نقش موثر داشته باشد. اما سازمان ملل متحد بايد تنها به دعوت و ترغيب مخالفان مسلح دولت به گفتگو و مذاکره اکتفا نکند. اين نهاد با اعتبار بين المللي که دارد، بايد نقش سياسي فعال تري براي آوردن صلح در افغانستان به عهده بگيرد و همچنانکه براي جلب کمک هاي بين المللي به افغانستان تلاش کرده است، براي بدست آوردن حمايت هاي بين المللي از پروسه ي صلح نيز تلاش ورزد و براي نزديک کردن ديدگاه هاي متفاوت و مختلف، کوشش کند.
سازمان ملل متحد بايد ختم جنگ و آوردن صلح در افغانستان را به يکي از اولويت هايش تبديل کند. اولويت دادن به مسئله ي صلح  و پايان دادن جنگ در افغانستان، مي تواند مسير سياسي افغانستان را با ثبات تر بسازد و اميدواري ها را براي پايان يافتن رنج هاي طولاني مردم افغانستان بيشتر بسازد.

دیدگاه شما