حکومت افغانستان در سالهاي اخير تصميم گرفته براي جلوگيري از تبعات منفي موقعيت جيوپولتيکش، اهميت و جايگاه جيواکونومکش را به منطقه و جهان معرفي کند و در اين راستا تلاش هاي وسيعي را به راه انداخته است؛ زيرا تجربه جهان معاصر جهان نشان داده است که روابط اقتصادي پيوندهاي عاطفي و اجتماعي ملت ها را تغيير داده و اين پيوندها بر روابط سياسي کشورها عميقا اثر گذار مي باشد.
موقعيت افغانستان در اتصال کشورهاي مختلف منطقه به يکديگر، حيثيت قلب را دارد ومي تواند بخش بزرگ از جمعيت جهان را از لحاظ انساني و اقتصادي به همديگر پيوند بزند.افغانستان، کشورهاي اسياي جنوبي را که به انرژي فراوان نيازدارند، به کشورهاي سرشار از انرژي آسياي مرکزي وصل مي کند و برعکس،جنوبي ها، بازاري به ارزش صد هاميلياردها دالر براي کشورهاي آسياي مرکزي و شرقي فراهم مي سازد که ارمغان آن، مردمان مرفه،ملت هاي ثروتمند، دولت هاي متقدر و باثبات و منطقه امن و آرام خواهد بود.
اين نقش حياتي شالوده ديپلوماسي منطقه ي افغانستان را در سالهاي اخير تشکيل ميدهد؛ برگزاري شش دور اجلاس ريکا جهت شناساندن و قبولاندن نقش افغانستان براي منطقه و جهان، افتتاح پروژه تاپي، پروژه کاسا1000،بندر چابهار، وصل شدن به خطوط غرب و شرق و... حاصل اين ديپلوماسي مي باشد و ضمنا از استقبال فراوان منطقه ي و جهاني نيز برخوردار مي باشد.
کريدور منطقه؛ آرزوي که ديگر رويا نيست
از لحاظ جغرافيايي افغانستان پل اتصال کشورهاي اسياي جنوبي به اسياي مرکزي و شرق ميانه به حساب مي رود. سالها جنگ و نا امني در افغانستان، کشمکش هاي سياسي ميان دولت هاي منطقوي و مداخلات فرامنطقه ي سبب شده است که ميلياردها انسان در اين نقطه ي از زمين نتوانند از پتانسيل هاي اقتصادي و انساني عظيم خويش بهره ببرند حتي برعکس، هيولاي فقر و نا امني بر فراز بسياري از اين کشورها چنگ بياندازد.
ولي به نظر مي رسد در واپسين سالها، به يمن ابتکار و تلاش هاي افغانستان، به تدريج زمينه همگرايي بخصوص در بخش اقتصادي و امنيتي رو به رشد است در منطقه در حال ظهور مي باشد که برگزاري نشست هاي ريکا در اين کشورها و اجرايي شدن چندين طرح بزرگ اقتصادي با بودجه ميلياردها دالر نمونه هاي آن به حساب مي رود.
تبديل شدن افغانستان به عنوان نقطه ثقل کريدورمنطقه ي دقيقا تا افتتاح پروژه تاپي و کاسا يک هزار، شبيه يک رويا بود و کمتر کسي در منطقه، به عملي شدن آن خوشبين به نظر مي رسيد،ليکن افتتاح اين پروژه بزرگ و اتصال افغانستان و کشورهاي منطقه از طريق خطوط آهن و جاده، افتتاح بندر چابهار، نزديک شدن به بهره برداري از مسير ترانزيتي و ترانسپورتي راه لاجورد نشان داد که گام هاي بلندي به سمت تحقق اين روياها برداشته شده است و تبديل شدن افغانستان به کريدور منطقه ي، ديگر يک رويا نيست.
هم اکنون افغانستان از طريق غرب و شمال و نيز جنوب با جهان وصل شده است و با اکثر کشورهاي منطقه ي از طريق جاده، خط آهن و يا حمل و نقل هواي و دريايي در ارتباط بوده و اين کشورها نيز از طريق راههاي ترانسپورتي و ترانزيتي افغانستان، با يکديگر پيوند يافته اند.
اهميت پروژه هاي منطقوي و جايگاه افغانستان
با وجود سنگ اندازي هاي فراوان منطقه ي عليه افغانستان و افزايش نا امني ها در مسيرهاي ترانزيتي در کشور، ديپلوماسي همگرايي منطقه ي اما تا درحد قابل خوشبينانه ي درحال به ثمر رسيدن است؛ پروژه تاپي و کاسا يک هزار در آينده نزديک صدها ميليون شهروند کشورهاي را که از اين پروژه مستفيد مي شوند، همدل،همدرد و هم درک خواهد ساخت و درهمگرايي ملت هاي منطقه و نزديک ترشدن روابط دولت هاي ذيدخل، تاثير ماندگاري برجا خواهد گذاشت. بدون ترديد، اين پروژه تنها جنبه مصرفي و بار اقتصادي ندارد، بلکه کليد روشنايي و منبع تحولات اجتماعي و فکري در مناطقي خواهد شد که بحران و التهابات حاکم در آنها، ناشي از فقدان رفاه و نبود بسترهاي اوليه زندگي است.
در بعد ديگر؛ افغانستان با وصل شدن به خطوط بين المللي راه آهن کشورهاي آسياي مرکزي، زمينه اشتغال زايي، تجارت و رونق اقتصادي براي ميلياردها انسان اسيايي جنوبي فراهم ساخته است. کشورهاي اسيايي هم اکنون قادر هستند که از طريق افغانستان علاوه بر تبادل فرصت ها و امکانات دو و يا چند جانبه با يکديگر، زمينه داد و ستد با کشورهاي اروپايي، خاور دور و آمريکا را نيز براي خويش فراهم بسازند.
بدون شک، دستاوردهاي افغانستان تنها و منحصر به خود اين کشور نخواهد بود، بلکه اين تلاش ها باگذشت زمان، ميلياردها انسان اين منطقه را با يکديگر و با کشورهاي فرا منطقه ي پيوند خواهد زد، به کاهش تنش هاي منطقه ي کمک کرده، روابط مبتني بر تعامل همگرايانه بربنياد منافع متقابل را تقويت خواهد کرد وبه توسعه، شکوفايي و ترقي اين بخش از جهان کمک کرده و باعث تسريع روند اقتصادي اسيايي خواهد شد.