نشست بروکسل تا به زودي آغاز خواهد شد. حکومت افغانستان از چندين ماه به اين سو، تلاش ورزيده است تا در اين نشست با آمادگي لازم شرکت نمايد و طرح ها و برنامه هاي خود را در عرصه هاي مختلف ارائه نمايد تا بتواند کشورهاي کمک کننده به افغانستان را متقاعد نمايد تا به کمک هايش را ادامه دهد. در واقع، تلاش حکومت افغانستان براي جلب کمک ها نشانگر آن است که حکومت بعد از گذشت يک و نيم دهه تا هنوز قادر نيست بدون حمايت و کمک هاي جامعه جهاني نيروهاي امنيتي خود را حفظ نمايد، با فساد و قاچاق مواد مخدر مبارزه نمايد، اقتصاد کشور را از سقوط نجات دهد، نابساماني ‎هاي سياسي و اجتماعي را مديريت نمايد. چند نکته در ارتباط با نشست بروکسل و تعهد افغانستان در قبال کمک هاي جامعه جهاني لازم و ضروري است.
اول؛ حکومت افغانستان در نشست هاي مختلف با کشورهاي کمک کننده متعهد به انجام اصلاحات و مبارزه با فساد اداري و قاچاق مواد مخدر شده است. اما دستاورد حکومت ملموس نبوده است. نه سطح فساد کاهش يافته است و نه کشت و قاچاق مواد مخدر کاهش يافته است و اصلاحات جدي و بنيادي در نهادهاي حکومت رونما شده است. در زمان رئيس جمهور کرزي نشست توکيو، واشنگتن و لندن برگزار شد و در هر سه نشست رئيس جمهور کرزي متعهد به انجام اصلاحات، مبارزه با فساد و قاچاق و کشت مواد مخدر شد. با اين حال، براساس گزارش سيگار شخص رئيس جمهور کرزي و تعدادي زيادي از وزيران کابينه او در امر حسابدهي مالي کمک ننموده است. براساس گزارش سيگار حامد کرزي دو حساب بانکي در بانک هاي آلماني دارد اما، حاضر نشده است ذخاير مالي خود را گزارش دهد. در گزارش هاي ديگر سيگار تعدادي از وزيران او اختلاس ميلياردي نموده است اما، پرونده هيچ از آن ‎ها چه در زمان حکومت حامد کرزي و چه در حکومت کنوني بررسي نشده است.
تعداد زيادي از وزيران کابينه رئيس جمهور غني نيز تا هنوز فرم که از سوي اداره مبارزه با فساد اداري با همکاري سيگار تنظيم گرديده است و براي آن ‎ها فرستاده شده است را خالي پري ننموده است. از اين جهت، ضرورت جدي دارد که نسبت به تعهد حکومت در قبال مبارزه با فساد با شک و ترديد نگريست. اگر چه در دوره حکومت رئيس جمهور غني تعدادي زيادي از مقامات حکومتي در مورد دريافت رشوه دستگير شده ‎اند اما، پرونده افراد و مقامات بلند پايه حکومتي همچنان بسته مانده است.
مبارزه با قاچاق و کشت مواد مخدر نيز پيشرفت آنچناني صورت نگرفته است. افغانستان همچنان بيشترين مواد مخدر را در سطح دنيا توليد مي کند. گروه هاي شورشي بيشترين سود را از آن مي برد. گروه هاي شورشي 40 درصد نيازمندي خود را از کشت و قاچاق مواد مخدر تأمين مي کند. در واقع، کشت و قاچاق مواد مخدر در بي ثبات و ناامن ساختن کشور استفاده مي شود. با اين حال، پيشرفت قابل توجه در مبارزه با اين پديده صورت نگرفته است.
حکومت در انجام اصلاحات نيز آن چنان موفق نبوده است. فرمان تقنيني رئيس جمهور در مورد قانون انتخابات از سوي مجلس نمايندگان رد شد. با به بن بست مواجه شدن فرمان تقنيني سرنوشت انتخابات نيز چندان روشن نيست. مجلس نمايندگان در فقدان مشروعيت قانوني به سر مي برد. بنابراين، لازم و ضروري است که کشورهاي از حکومت افغانستان تعهد جدي بگيرد و از چند گاهي خواهان پاسخگويي حکومت در قبال تعهداتش شود. در صورت که کشورهاي جامعه جهاني خواهان پاسخگويي حکومت افغانستان نگردد کمک هاي شان همانند گذشته هدر خواهد رفت.
دوم؛ نکته دوم و بنيادي پيوند کمک هاي جامعه جهاني و پروژه هاي که از سوي اين کشورها تمويل شده اند و ارتباط آن با گروه هاي شورشي است. کشورهاي کمک کننده به افغانستان و حکومت افغانستان بيشتر پروژه هاي انکشافي را در مناطق ناامن سوق داده ‎اند. در واقع، جامعه جهاني و حکومت افغانستان با اين خاطر کمک ها را به مناطق ناامن سوق داده اند تا انجام پروژه هاي انکشافي مردم از حکومت حمايت کند و از پيوستن به گروه هاي شورشي ابا ورزد. در عين حال، گروه هاي شورشي با ديدن پروژه هاي انکشافي دست از جنگ و خشونت بکشد و به حکومت بپيوندد. اما گزارش سيگار مي رساند که گروه هاي شورشي از پروژه هاي انکشافي سود جسته است. پروژه هاي انکشافي اين باور را در ميان مردم به وجود آورده است: بدون حمايت گروه طالبان انجام پروژه هاي انکشافي ممکن نبود.
جامعه جهاني و حکومت افغانستان ضرورت جدي دارد تا رويکرد خود را در اين مورد تغيير دهد. بسياري از مناطق امن کشور از انجام پروژه هاي انکشافي محروم نگه داشته شده اند. اين مسئله شکاف جدي ميان حکومت و مردم به وجود آورده است. نمونه عيني آن تظاهرات جنبش روشنايي است. در صورت که بازنگري جدي در ارتباط با چگونگي به مصرف رسيدن کمک هاي جامعه جهاني صورت نگيرد احتمال آن مي رود که در نهايت، فاصله مردم از حکومت بيشتر شود و در نهايت، مردم که اکنون حامي حکومت است عليه حکومت بياستد.
سوم؛ مسئله اساسي و بنيادي اين است که افغانستان از منابع طبيعي سرشار برخوردار است که استخراج آن مي تواند منجر به خارج شدن افغانستان از وابستگي گردد. جدا از منابع در بخش هاي ديگر نيز ظرفيت هاي زيادي وجود دارد که مي تواند افغانستان را از وابستگي برهاند. رئيس جمهور غني در عرصه ايجاد سد و توليد انرژي تا حدودي کارهاي بنيادي و اساسي نموده است اما، در عرصه استخراج معادن کشور و کوتاه کردن دست مافيا کاري درخور انجام نداده است. از اين جهت، ضروري و جدي است که جامعه جهاني از حکومت افغانستان بخواهد که در اين عرصه نيز برنامه هاي را ارائه نمايد تا در آينده افغانستان بتواند روي پاي خود بياستد.
چهارم؛ نکته پاياني اينکه کمک هاي جامعه جهاني زماني موثر خواهد بود و منجر به دگرگوني در افغانستان خواهد شد که کشورهاي کمک کننده نسبت به سياست کشورهاي همسايه افغانستان در قبال اين کشور جدي باشد. تا زماني که رويکرد کشورهاي همسايه افغانستان تغيير نکند افغانستان به ثبات نخواهد رسيد و کمک هاي جامعه جهاني نيز تحول بنيادي را به بار نخواهد آورد. زيرا، از يک سو که حکومت با کمک هاي جامعه جهاني پروژه هاي انکشافي را اجرا مي کند از سوي ديگر گروه هاي شورشي که از سوي کشورهاي همسايه افغانستان تمويل و تجهيز و آموزش مي بيند آن را ويران مي کند. لازم است که کشورهاي کمک کننده به افغانستان اين نکته را جدي بگيرد و نگذارد که کمک هاي شان هدر برود.
در پايان اين نوشتار يکبار ديگر بايد متذکر شوم که جامعه جهاني نيازمند توجه جدي به تعهدات حکومت افغانستان و پاسخگو کردن حکومت، طرح ها و برنامه ها به منظور خودکفايي و رهايي از وابستگي و ارتباط کمک هاي جامعه جهاني با قدرتمند شدن گروه هاي شورشي و سياست هاي کشورهاي همسايه در قبال افغانستان مي باشد. در غير آن کمک هاي شان همانند سال هاي گذشته هدر خواهد رفت.