صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۶ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

فرهنگ شهرنشینی و چالش های آن

-

 فرهنگ شهرنشینی و چالش های آن

ديروز دومين کنفرانس ملي شهردارهاي کشور در کابل برگزار گرديد. رئيس جمهور غني در اين کنفرانس حکومت را  در عرصه ي ارائه ي خدمات شهري ناکام خوانده و گفت که نظام ناکام حکومت داري شهري مردم را آزار مي دهد.
رئيس جمهور غني گفت که عدم توجه به نکته هاي اساسي در حکومت داري شهري از دلايل اصلي ناکامي در اين زمينه است. در اين کنفرانس شهردار ولايت هرات به رئيس جمهور پيشنهاد کرد که پوليس ويژه ي تحت فرمان شهردارها براي اخذ ماليات از مردم ايجاد شود، اما رئيس جمهور در پاسخ گفت:« اگر شما خدمات نداشته باشيد، مردم چرا پول بدهند؟» رئيس جمهور غني اضافه کرد:« پاسخگويي دو طرفه است، مردم وقتي پول مي دهند که ببيند پول شان براي بهبود زندگي شان استفاده ميشود و اگر ببيند که پول مي رود و نتيجه اش را نمي بينند، به شما پول نمي دهند.»
شهرهاي افغانستان با مشکلات زيادي روبرو است. ساکنان اين شهرها همواره از از عدم ارائه خدمات شهري شاکي بوده اند و از حکومت انتقاد کرده اند که در قسمت توسعه ي خدمات شهري تلاش نمي کند. رئيس جمهور غني نيز در صحبت هايش ناکامي در ارائه خدمات شهري را يکي از دلايل نا رضايتي مردم دانست و نپرداختن ماليات از سوي بعضي از شهروندان را نيز با مسئله عدم ارائه خدمات شهري مرتبط دانست.
به باور رئيس جمهور غني مردم افغانستان فکر نمي کنند که مالک شهرهاي شان هستند، آنها فقط فکر مي کنند که مالک خانه هاي شان هستند. به همين خاطر در راستاي توسعه ي شهري همکاري نمي کنند. عدم عرضه ي خدمات بنيادي شهري، نبود برنامه ريزي شهري، عدم توجه به وضعيت اجتماعي شهرها، ضعف فرهنگ شهرنشيني، نبود امنيت اجتماعي و عدم ايجاد حس مالکيت شهري از چالش ها و مشکلاتي است که به باور رئيس جمهور غني، شهرهاي افغانستان با آنها روبرو است.
روي آوردن به زندگي شهري در افغانستان، بعد از سقوط حکومت طالبان، افزايش بي سابقه يافت. اکثر مردم خانه و زندگي شان را در ولايت ها و ولسوالي ها رها کرده و به شهرها به اميد يک زندگي بهتر روي آوردند. اکثر کساني که از روستاها به شهرها روي آوردند، در حومه هاي شهرها مسکن گزين شدند و تلاش کردند که براي خود شان سرپناه بسازند.
روي آوردن روستانيشنان به شهرها و همچنان بازگشت بسياري از مهاجرين از کشورهاي ديگر به افغانستان، باعث شد که تجارت زمين رونق خوبي بگيرد. روستانشينان و مهاجراني که در حومه هاي شهر مسکن گزينه شده بودند، خانه و زمين نداشتند و در تلاش اين بودند که بتوانند خانه ي از آن خود داشته باشند. تاجران زمين نيز با استفاده از اين وضعيت تلاش کردند که شهرک هاي کوچک، ارزان و غير استندرد بسازند و به مهاجران و کساني که تازه به شهرها روي آورده اند بفروشند.
اکثر اين شهرک ها، بدون در نظر گرفتن معيارهاي شهري ساخته شده اند و اکنون باعث ايجاد بسياري از مشکلات شهرنشيني شده است. چنانچه رئيس جمهور غني نيز در سخنان ديروز خود گفت که 70 درصد شهر کابل بدون برنامه ريزي شهري توسعه يافته است و اين باعث شده است که فرهنگ شهرنيشني گسترش نيابد و حس مالکيت شهري بوجود نيايد.
شهرداري هاي افغانستان هيچ وقت نتوانسته است که ساخت و ساز شهرک هاي غيرمعياري را متوقف سازد و يا اينکه تلاش ورزند تا اين شهرک ها مطابق معيارهاي شهري ساخته شود. ناکامي در مديريت ساخت و ساز شهرک ها، نه تنها باعث شده است که امروز شهرهاي افغانستان با مشکلات زيادي مواجه باشد، بلکه باعث شده است که سرمايه و پول گزافي در يک مسير نادرست مصرف گردد. يکي از دلايلي که شهرداري هاي افغانستان مانع ساخت و ساز شهرک هاي غير معياري نشده است، موجوديت فساد در اين ادرات بوده است. فساد باعث شده است که آنها به مافياي زمين اجازه بدهند که شهرک هاي غير معياري بسازند و يا نقشه هاي غير معياري طرح کنند و به مردم بفروشند.
يکي ديگر از مشکلات شهرهاي افغانستان، توسعه ي نامتوازن شهرها است. توسعه ي نامتوازن شهرها، باعث شده است که نظم شهري بهم بخورد و شهر، زيبايي و يکرنگي خود را از دست بدهد. بطور نمونه اگر به شهر کابل نگاه بيندازيم، بعضي قسمت هاي شهر کابل از کمترين خدمات شهري برخوردار هستند. در شهر کابل، خدماتي همانند کاناليزاسيون سازي، سرک سازي، آب رساني و برق، هيچگاه به صورت متوازن انجام نشده است و اين سياست نادرست شهرداري کابل، باعث شده است که نظم شهري در کابل بهم بخورد و بعضي قسمت هاي از شهر کابل، از توسعه باز بماند و در نتيجه شهر کابل از نظم و زيبايي يکسان برخوردار نباشد.
ارائه ي خدمات شهري يکسان و توسعه ي متوازن شهر، يکي از ضرورت هاي اساسي ايجاد نظم شهري است. بدون توسعه ي متوازن و ارائه ي خدمات شهري يکسان، نظم شهري بوجود نمي آيد و هيچ گاه فرهنگ شهرنشيني رشد نخواهد کرد. حکومت افغانستان براي توسعه ي شهرها و رشد فرهنگ شهرنشيني، بايد توسعه ي متوازن شهرها را بصورت جدي در برنامه هايش بگنجاند، تا موفق به ايجاد نظم ديسپلين شهري گردد.
آوردن اصلاحات در شهرداري ها و مبارزه با فساد در اين ادارات، از نيازهاي جدي حکومت افغانستان براي گسترش فرهنگ شهرنشيني و توسعه ي منظم و برنامه ريزي شده ي شهرها است. مديريت ناسالم اين ادارات باعث شده است که توسعه ي شهري بصورت درست صورت نگيرد و براي ساخت و سازها و ايجاد شهرک هاي خصوصي، برنامه و طرح معياري و استندرد وجود نداشته باشد و اين ساخت و سازها، همچنان بصورت خودسر و غيرمعياري در بخش هاي مختلف از کشور، ادامه داشته باشد.
سخنان رئيس جمهور غني در کنفرانس ملي شهردارها و اعتراف به ناکامي حکومت افغانستان در عرضه ي خدمات شهري،  يکي از دلايل مديريت ضعيف شهرداري هاي افغانستان است. سخنان رئيس جمهور در اين کنفرانس اميدوار کننده و دقيق بود و بسياري از مشکلات شهري افغانستان بيان شد، اما رئيس جمهور براي گسترش فرهنگ شهرنشيني و توسعه ي قانونمند شهرهاي افغانستان، بايد تلاش ورزد تا در اين زمينه، مطابق قانون اساسي کشور عمل کند و انتخابات شهردارها را برگزار نمايد و از انتصاب آنها پرهيز کند. رئيس جمهور در سخنان خود گفته است که با 21 شهردار مصاحبه رو در رو داشته است و در مورد انتخابات شهرداري ها سکوت کرده است؛ چيزي که در قانون اساسي کشور تصريح شده است.
در سالهاي گذشته انتصاب شهردار ها همواره بر اساس تعلقات سياسي انجام شده است و اين باعث شده است که شهردارها به مردم پاسخ گو نباشند، بلکه به کساني که آنها را منصوب کرده اند پاسخ بگويند. اين کار خود زمينه را براي فساد مهيا ساخته است و نقش مردم را در توسعه ي فرهنگ شهرنيشني و همچنان حس مالکيت شهري، کمرنگ کرده است. برگزاري انتخابات شهرداري، حد اقل ترين نتيجه اش اين است که مردم را در قبال شهرها و محل زندگي شان حساس مي کند و حس مالکيت شهري را نيز براي آنها بوجود مي آورد؛ چيزي که طبق گفته هاي رئيس جمهور، در حال حاضر وجود ندارد و باعث شده است که روند توسعه شهرها و گسترش فرهنگ شهرنشيني با مشکلات زيادي مواجه گردد.
حکومت افغانستان براي توسعه ي شهرهاي کشور، علاوه بر اينکه بايد تلاش ورزد تا شهرداري ها از مديريت سالم و قانونمند برخوردار گردد و توسعه به صورت متوازن انجام شود، بايد تلاش نمايد تا فرهنگ شهرنشيني را نيز تبليغ کند؛ چيزي به ندرت از سوي رسانه ها و شهرداري هاي افغانستان انجام شده است. تبليغ فرهنگ شهرنشيني و آگاهي دهي در اين زمينه، مي تواند به رشد نظم و فرهنگ شهرنيشني کمک بکند.

دیدگاه شما