صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

گفتگو با گروه طالبان؛ ضایع کردن وقت و هدر دادن بودجه

-

گفتگو با گروه طالبان؛ ضایع کردن وقت و هدر دادن بودجه

ذبيح الله مجاهد، سخنگوي گروه طالبان با انتشار اعلاميه اي گفته است تا زماني که نيروهاي خارجي از افغانستان خارج نشود، گفتگوي صلح معناي ندارد و تلاش در اين راستا وقت ضايع کردن است. اين اعلاميه گروه طالبان زماني منتشر شده است که حملات نيروهاي امنيتي افغانستان عليه اين گروه افزايش يافته است و رويکرد حکومت افغانستان تا حدودي نسبت به اين گروه تغيير نموده است. با اين حال، حلقات در درون حکومت همچنان چشم اميد گفتگوي صلح است. شخص رئيس جمهور نيز، نسبت به گروه طالبان گاه دوگانه دارد و گروه طالبان را به خوب و بد تقسيم مي کند. چند نکته در باب گفتگوي صلح با گروه طالبان وجود دارد.
سخن ذبيح الله مجاهد در اينکه تلاش حکومت براي کشاندن گروه طالبان به ميز مذاکره وقت ضايع کردن است دقيق است. تجربه چند سال گذشته نيز ثابت کرده است که تلاش حکومت افغانستان نه تنها وقت ضايع کردن بلکه هدر دادن بودجه هنگفت نيز هست. تلاش ها به منظور کشاندن گروه طالبان به ميز مذاکره به صورت رسمي از سال 1389 آغاز شد. در اين سال، شوراي عالي صلح رسما شروع به کار کرد. کارويژه بنيادي و اساسي شوراي عالي صلح ايجاد رابطه با گروه طالبان و تشويق آن ها به گفتگو و مذاکره بود. مسئوليت گفتگو با گروه طالبان و ديگر گروه هاي مخالف مسلح دولت نيز از جمله کاروِيژه هاي اين شورا بود. شوراي عالي صلح اما، موفق به گفتگو و مذاکره با گروه طالبان و ديگر گروه هاي مخالف مسلح دولت نشد. تنها يکبار، به صورت رو در رو با گروه طالبان نشست که با انتشار خبر مرگ ملاعمر، رهبر گروه طالبان گفتگوي صلح دوباره قطع شد و به بن بست مواجه شد.
شوراي عالي صلح تنها مجراي ارتباطي شان دفتر سياسي گروه طالبان در قطر بود. با اين حال، بعد ها مشخص شد که دفتر سياسي گروه طالبان در قطر وزنه سنگين در سطح رهبري گروه  طالبان ندارد. طيب آغا، رئيس دفتر سياسي گروه طالبان در قطر بود. زماني که خبر مرگ ملا عمر، رهبر و مؤسس اوليه گروه طالبان منتشر شد و ملا منصور به عنوان جانشين او انتخاب شد. طيب آغا استعفا داد. او از مرگ ملا عمر اطلاع نداشت. از حتي در انتخاب رهبر جديد گروه طالبان نيز دعوت نشده بود. اين نشان مي دهد که دفتر سياسي گروه طالبان در قطر اهميت چنداني براي گروه طالبان نداشته است و افرادي که در اين دفتر از سوي گروه طالبان وظيفه اجرا مي کند نفوذ قابل توجه در سطح رهبري گروه طالبان ندارد و در تصميم هاي مهم گروه طالبان نقش ندارد. بنابراين، مي توان گفت که شوراي عالي صلح به افراد و نهادي گروه طالبان چشم اميد بسته بود که وزنه به حساب نمي آمد. از اين جهت، مي توان گفت که شوراي عالي صلح بي جهت وقت خود را صرف متقاعد کردن اعضاي دفتر سياسي گروه طالبان در قطر مي نمود.
در دوره حکومت حامد کرزي، رئيس جمهور پيشين افغانستان، شوراي عالي صلح بودجه هنگفت دريافت مي کرد. اين بودجه ميان اعضاي گروه طالبان توزيع مي شد. در واقع، توزيع بودجه به منظور تشويق اعضاي گروه طالبان به پيوستن به حکومت افغانستان صورت مي گرفت. اينکه اين شورا چه مقدار بودجه در اين سال ها مصرف کرده است مشخص نيست. با اين حال، بودجه که اين شورا به مصرف رسانده است بدون شک به هدر رفته است. گزارش هاي منتشر شد که نشان مي داد که شوراي عالي صلح به افرادي پول داده است که بارها اعلان نموده است که از گروه طالبان جدا شده است و با گرفتن پول دوباره به صفوف گروه طالبان پيوسته است. يک قومندان محلي گروه طالبان چندين بار اين کار را تکرار کرده بود با اين حال، شوراي عالي صلح همچنان در توزيع بودجه و پول نسبت به اين افراد و شک و ترديد به خود راه نمي داد. از اين جهت، مي توان گفت که سخن ذبيح الله مجاهد، سخنگوي گروه طالبان تا حدودي درست و دقيق است. حکومت افغانستان نه تنها وقت خود را ضايع نموده است بلکه بودجه هنگفت را نيز هدر داده است.
با روي کار آمدن رئيس جمهور غني اما، وضعيت نسبتا تغيير نمود. رئيس جمهور غني در کنار، تلاش هاي داخلي به منظور تشويق گروه طالبان به گفتگو و مذاکره از امکانات بيروني نيز استفاده نمود. در سفر هاي که به پاکستان، چين و ايالات متحده آمريکا داشت آن ها را متقاعد نمود تا گفتگوي چهار جانبه صلح را به منظور تشويق و کشاندن گروه طالبان به ميز مذاکره ايجاد نمايد. او موفق به اين کار شد. اما، ظاهرا، گفتگوي چهار جانبه نتيجه اي در بر نداشته است. چهار دور گفتگوي چهار جانبه صلح در سطح مقامات بلند رتبه کشورها برگزار شد اما دور پنچم در سطح مقامات پايين رتبه داير شد. گفتگوي چهار جانبه صلح براي مدتي شوراي عالي صلح را به حاشيه کشانده بود. توجه اساسي حکومت متوجه گفتگوي چهار جانبه صلح بود. در قالب اين گفتگو ها پاکستان وعده داده بود که گروه طالبان را به ميز صلح مي کشاند با اين حال، اين کشور موفق به اين کار نشد و يا از انجام اين کار ابا ورزيد.
انفجار ها و افزايش حملات گروه طالبان باعث شد که گفتگوي چهار جانبه صلح نيز به بن بست برسد و حکومت افغانستان از آن قطع اميد کند. در ششم ثور سال جاري رويکرد خود را نسبت به گروه طالبان تغيير دهد و به نيروهاي امنيتي دستور سرکوب اين گروه را بدهد. اما، رويکرد حکومت نسبت به گروه طالبان از بنياد تغيير نمود. رئيس جمهور برخي از گروه طالبان دشمن افغانستان خواند. اين به معني تفکيک گروه طالبان به خوب و بد است. اين تفکيک گويايي اين مسئله است که رئيس جمهور و برخي حلقات در درون حکومت همچنان چشم اميدي به گفتگوي صلح دارد.
در عين حال، ديدگاه آمريکا و پاکستان نيز نسبت به گفتگوي صلح تغيير نموده است. باراک اوباما، به نيروهاي آمريکايي در افغانستان صلاحيت همراهي و حملات بر مواضع گروه طالبان را داده است. سرتاج عزيز، مشاور روابط خارجي نخست وزير پاکستان نيز گفته است که پاکستان بيش از اين نمي تواند روي آوردن گروه طالبان به پاي ميز مذاکره پافشاري کند. بنابراين، تغيير بنيادي در رويکرد کشورها نسبت به گروه طالبان به وجود آمده است.
تجربه چنين سال گذشته نشان مي دهد که حکومت افغانستان جز ضايع کردن وقت و هدر دادن بودجه کاري از پيش نبرده است. حتي تساهل و مداراي حکومت منجر به تقويت گروه طالبان شده است. به گونه اي که اکنون اين گروه به عنوان يک تهديد جدي براي بقاي حکومت تبديل شده است. بنابراين، حکومت و شخص رئيس جمهور بايد از تفکيک گروه طالبان به خوب و بد دست بر دارد و بگذارد که نيروهاي امنيتي افغانستان با تمام قوا اين گروه را را سرکوب و منکوب نمايد. تفکيک گروه طالبان به خوب و بد يک نوع ايجاد مانع فراروي نيروهاي امنيتي در سرکوب کردن گروه طالبان است.

دیدگاه شما