صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

حکومت و چالش‎هاي فراروي نيروهاي امنيتي

-

حکومت و چالش‎هاي فراروي نيروهاي امنيتي

بازرس ويژه آمريکا براي بازسازي افغانستان در گزارش تازه خود به کنگره و وزارت دفاع ايالات متحده آمريکا سخن از چالش هاي فراروي توسعه توانايي نيروهاي امنيتي و دفاعي افغانستان به ميان آورده است. او در گزارش خود به کنگره و وزارت دفاع آورده است که نيروهاي امنيتي افغانستان با چهار چالش عمده مواجه است که اين چالش ها سد فراروي توسعه توانايي نيروهاي امنيتي و دفاعي افغانستان است. محدوديت دسترسي به نظارت اين نيروها براي ارزيابي مؤثريت و نيازهاي آن ها يکي از چالش ها دانسته شده است. او افزوده است که در گزارش هاي نهادهاي دولتي افغانستان از قابليت نيروهاي امنيتي واحد هاي کوچک ارتش هيچ ارتباطي وجود نداشته است. او نبود آمار دقيق در مورد تعداد اردو و پليس ملي را از چالش هاي ديگر خوانده است. او عقب گرد در سطوح قابليت واحد هاي ارتش و پليس افغانستان را سومين چالش فراروي توسعه توانايي نيروهاي امنيتي افغانستان خوانده است. فقدان شفافيت در مصرف کمک ها از چالش هاي ديگر مي باشد که اداره ويژه بازرش آمريکا براي افغانستان به آن اشاره نموده است.
چشم انداز آينده افغانستان تا حدودي زيادي بستگي به توانايي و ظرفيت نيروهاي امنيتي افغانستان دارد. در وضعيتي که افغانستان با چندين گروه تروريستي و دهشت افکن همانند القاعده، داعش، گروه طالبان، شبکه حقاني و ... مي جنگد ضعف و کارکرد ضعيف نيروهاي امنيتي به خاطر عدم توانايي مي تواند چشم انداز تاريک و مبهم براي دموکراسي، ثبات سياسي و عمر حکومت ترسيم نمايد. با توجه به اينکه آينده دموکراسي، ثبات سياسي و عمر حکومت به کارکرد و توانايي نيروهاي امنيتي افغانستان بستگي دارد لازم است که حکومت اقدامات مهم و اساسي روي دست گيرد.
اول؛ وضعيت کنوني نيروهاي امنيتي افغانستان تا حدودي زيادي ناشي از فقدان اراده سياسي نخبگان حاکم است. در سال هاي گذشته اراده سياسي براي جنگ با دشمن وجود نداشته است. در بسي موارد، نيروهاي امنيتي در ميان آتش گير مانده است و حق آتش گشودن نداشته است. اين مسئله منجر به ضربه روحي به نيروهاي امنيتي کشور شده است. شايد با قاطعيت بتوان گفت که ترک وظيفه از سوي نيروهاي امنيتي افغانستان با همين مسئله ارتباط دارد. در واقع، در سال هاي گذشته، نهادهاي امنيتي افغانستان از طرف جلب و جذب داشته است و از طرف ديگر، افراد زيادي که آموزش ديده بودند و روي شان هزينه شده بود، وظيفه خود را ترک نمودند. اين مسئله هم منجر به هدر رفتن کمک ها شد و هم منجر به ضعف نهاد هاي امنيتي افغانستان. زيرا، براي سال هاي متمادي حکومت روي افرادي هزينه نمود که آن ها به دلايل وظيفه خود را ترک نمودند.
يکي از عوامل ترک وظيفه فقدان سياست مشخص حکومت در قبال گروه طالبان بود. در دوره رياست جمهوري حامد کرزي، بسياري از دشمنان مردم افغانستان از زندان ها رها شدند و دوباره عليه نيروهاي امنيتي افغانستان تفنگ به دوش گرفتند. گزارش هاي زيادي وجود دارد که بيش از 80 درصد زندانيان رها شده دوباره به ميدان جنگ رفته اند و در برابر نيروهاي امنيتي افغانستان جنگيده اند. در دوره پسا کرزي اما، اگر چه سياست تساهل گرايانه همانند سابق دنبال مي شد اما، دشمنان مردم از زندان ها رها نشدند. در هشت ثور، رئيس جمهور سياست حکومت در مواجه با گروه طالبان را اعلان نمود. براساس سياست جديد حکومت نيروهاي امنيتي صلاحيت آتش گشودن عليه گروه طالبان را دارد. اين تنها اميدواري ممکن براي بهبود وضعيت روحي ارتش و پليس ملي افغانستان است.
دوم؛ اقدام ديگر توجه به قربانيان و بازماندگان نيروهاي امنيتي افغانستان است. سربازان ارتش و پليس ملي کشور در يک و نيم دهه گذشته قرباني داده اند. بسياري ها جان خود را از دست دادند و بسياري ديگر معلول شدند. اما، بعد از آن حکومت کمتر توجهي به قربانيان و بازماندگان ارتش و پليس ملي داشته است. سربازان کشور که کشته شده اند و نان آور خانواده خود بوده ‎‎اند اکنون خانواده هاي آن ها در وضعيت بد زندگي مي کند و يا سربازان که يکي از اعضاي بدن خود را از دست داده اند و اکنون معلول است در وضعيت خوبي قرار ندارد. آن ها فراموش شدگان است. برخورد اين گونه با قربانيان و سربازان انگيزه پيوستن به ارتش و پليس ملي را از بسياري از شهروندان کشور مي گيرد. در عين حال، منجر به کشتن انگيزه بسياري از جوانان و سربازان کشور براي خدمت به وطن نيز مي شود. به همين خاطر، فرار از وظيفه در ميان ارتش و پليس ملي کشور زياد است. يکي از راه ها توجه به بازماندگان و قربانيان جنگ است.
سوم؛ نيروهاي امنيتي افغانستان از سوي جامعه جهاني و به خصوص ايالات متحده آمريکا تمويل و تجهيز مي شود. با اين حال، نيروهاي امنيتي افغانستان تجهيزات لازم برخوردار نيست. در واقع، نيروهاي امنيتي افغانستان با تجهيزات اندک در برابر دشمن مي جنگد. کوهستاني بودن کشور جنگ را دشوار نموده است. جنگ با دشمن نيازمند تجهيزات پيشرفته است. جنگ در مناطق کوهستاني نيازمند نيروي هوايي توانمند است. متاسفانه نيروهاي امنيتي ما در اين بخش دچار مشکل جدي بوده است. در شرايط سخت و دشوار نيروهاي بين المللي مستقر در افغانستان به حمايت نيروهاي امنيتي افغانستان شتافته است. اين بيانگر آن است که نيروهاي امنيتي افغانستان تجهيزات و حمايت نيروي هوايي را ندارد تا در برابر دشمن بدون حمايت و پيشتيباني نيروهاي بين المللي بجنگد. بنابراين، حفظ و تقويت نيروهاي امنيتي نيازمند تجهيز نمودن آن ها است.
چهارم؛ نظارت و ارزيابي در تمام نهاد هاي حکومتي ضعيف است. در فقدان و نظارت و ارزيابي است که کمک ها به صورت موثر به مصرف نمي رسد و فساد گسترده صورت مي گيرد و کارکرد نيروهاي امنيتي کشور به صورت دقيق مورد ارزيابي قرار نمي گيرد. هدر رفتن کمک ها و وجود فساد گسترده ناشي از ضعف در نظارت و ارزيابي است. پيشرفت در استفاده از کمک ها، بهبود کارکرد نيروهاي امنيتي، کاهش فساد نيازمند بالا بردن ظرفيت نهاد ها در نظارت و ارزيابي و گزارش دهي است.
حکومت وحدت ملي تا هنوز توجه جدي به نيروهاي امنيتي افغانستان نداشته است. دليل آن وجود سرپرستان در نهاد هاي حکومتي است. وزارت دفاع از آغاز شکل گيري حکومت تا کنون با سرپرست اداره مي شود. رياست عمومي امنيت ملي نيز با يک سرپرست اداره مي شود. اين نشان مي دهد که حکومت با سهل انگاري با نيروهاي امنيتي و نهاد هاي امنيتي کشور برخورد مي کند. با وجود اعتراض هاي چندين باره نمايندگان مردم و کاربران شبکه هاي اجتماعي اما، حکومت کمترين توجهي به خواست هاي نمايندگان و مردم در ارتباط با معرفي نامزد وزير وزارت دفاع و رئيس عمومي امنيت ملي داشته است.
در پايان يک بار ديگر بايد متذکر شوم که ثبات سياسي، حفظ دموکراسي و دوام عمر حکومت در وضعيت کنوني بستگي تام و تمام به نيروهاي امنيتي و کارکرد آن ها دارد. وجود چالش ها فراروي نيروهاي امنيتي نشان چشم انداز تاريک براي مردم و حکومت افغانستان است. به عبارت ديگر، وجود مشکلات و چالش هاي جدي بيانگر عمر کوتاه حکومت است. اميدوارم که نخبگان سياسي توجه جدي به مشکلات و چالش هاي فراروي نيروهاي امنيتي کشور نمايد و تا کارکرد آن ها بهبود يافته و ظرفيت و توانايي رزمي آن ها افزايش يابد و خواب دشمن را به هم بزند.

دیدگاه شما