ديروز، در کابل پايتخت انفجاري مهيب رخ داد که جان تعدادي از شهروندان کشور را گرفت. گروه طالبان مسئوليت اين حمله را به عهده گرفتند. ارگ رياست جمهوري نيز با انتشار اعلاميه ‎اي اين حمله را محکوم نمودند. ارگ رياست جمهوري حمله ديروز را نشانه ‎اي شکست دشمن از جنگ رو در رو با نيروهاي امنيتي افغانستان خوانده است. حمله ديروز اما، اولين رويداد امنيتي در پايتخت کشور نيست. چندي پيش، اين گروه با حملات راکتي پارلمان کشور را نيز مورد هدف قرار دادند. اکنون اين سوال مطرح است که مسئول کيست؟ کيها بايد به شهروندان افغانستان پاسخ دهد؟ به اين سوال ‎ها با بررسي چند مسئله در زير پاسخ مي دهم.
وزارت امور داخله چندي پيش اعلان نموده است که فرماندهان پليس در صورت غفلت وظيفه ‎اي مورد تنبيه قرار مي گيرد. شوراي امنيت ملي نيز از اين فرمان وزارت امور داخله حمايت نموده بود. اين مسئله مورد خوشبيني مردم نيز شده بود. باور بسياري ها بر اين بود که وضعيت امنيتي بهبود يابد و فرماندهان پليس به خاطر تنبيه شدن مسئوليت خود را درست انجام مي دهد. اما چند روز بعد از اظهارات وزارت امور داخله گروه طالبان بر ساختمان جديد پارلمان کشور حمله راکتي نمودند. از حمله راکتي طالبان بر ساختمان پارلمان بسياري ‎ها منتظر تنبيه فرماندهان منطقه مربوطه از سوي وزارت امور داخله بودند اما، تا امروز فردي تنبيه نشد. قبل از اين، بارها مقامات بلندپايه حکومت افغانستان بسياري از رخداد ‎هاي امنيتي را ناشي از غفلت وظيفوي فرماندهان پليس دانسته بود. اما، کمتر شاهد تنبيه آن مقامات مسئول بوده ‎ايم. تنها در روزهاي نخست کاري اشرف غني، رئيس جمهور شاهد کارهاي نمايشي بوديم که مقامات امنيتي را به خاطر سهل ‎انگاري و يا غفلت وظيفه ‎اي از کار برکنار نمودند اما، با گذشت زمان کارهاي نمايشي او نيز خاتمه يافت. اکنون چشم ها به وزارت امور داخله دوخته شده است که با فرماندهان مسئول در محل رويداد چه رويکردي را در پيش مي گيرد.
واکنش ارگ رياست جمهوري در قبال رويداد ديروز نيز حيرت انگيز بود. ارگ رياست جمهوري همانند گذشته اين حمله را محکوم کرده بود و گفته بود که حمله انتحاري گروه طالبان نشان شکست آن ‎ها در جنگ رو در رو است. سوال اين است که آيا نيروهاي امنيتي افغانستان با يک ارتش مجهز و قدرتمند طرف است که مي گويد دشمن در جنگ رو در رو شکست خورده است؟ اين نشان ضعف حکومت نيست که يک گروه شورشي در چند قدمي ارگ رياست جمهوري و وزارت دفاع شان حمله را سازماندهي مي کند و جان بسياري از شهروندان کشور را مي گيرد؟ حمله ديروز گروه طالبان بدون شک، نشانه ‎اي شکست و يا ضعف آن ‎ها نيست. بلکه نشانه ‎اي ضعف حکومت افغانستان و به خصوص وزارت امور داخله در گرفتن امنيت پايتخت کشور است.
گروه طالبان در حالي دست به حملات فجيع و کشنده مي زنند که ارگ رياست جمهوري اصرار بر گفتگو و مصالحه با اين گروه را دارد. از آغاز حکومت وحدت ملي تا کنون تنها سياست مصالحه و گفتگو با گروه طالبان مطرح بود. سقوط شهر کندز و جنگ هلمند و بغلان منجر به فشار شهروندان بر حکومت شد. در پي آن، دگرگوني اندک و ظاهري در رويکرد حکومت در قبال گروه طالبان اتفاق افتاد. قبل از اين اگر حکومت افغانستان و نيروهاي امنيتي حالت دفاعي داشت اکنون حالت تهاجمي به خود گرفته است. اين يک دگرگوني در رويکرد حکومت در قبال گروه طالبان است. با وجود آنکه حمله بهاري حکومت افغانستان به نام شفق آغاز شده است اما، تا کنون مناطق زيادي از کشور در کنترل گروه طالبان مي باشد. هلمند همانند گذشته در آتش جنگ مي سوزد. بغلان يکبار ديگر تبديل به پناهگاه گروه طالبان شده است. ولايت هاي جنوب مثل هميشه پرورشگاه اعضاي جديد براي گروه طالبان است.
حکومت در حالي اصرار بر گفتگوي صلح دارد که هيچ تمايل در طرف مقابل براي گفتگو و مصالحه ديده نمي شود. گروه طالبان پيش شرط ‎هاي را مطرح نموده است که منجر به بن بست شده است. در عين حال، آن ‎ها حملات بهاري خود را تحت عنوان حملات عمري آغاز نموده است. اين نشان مي دهد که اين گروه به گفتگوي صلح تمايل ندارد و نمي خواهد از مجراي گفتگو و مصالحه در چارچوب قدرت سهيم شود بلکه آن ‎ها خواهان تشکيل دوباره امارت اسلامي از طريق جنگ و شکست حکومت افغانستان مي باشد. به ديگر سخن، رويايي که گروه طالبان در سر مي پروراند با رويايي مقامات کابل همخواني ندارد. آن ‎ها نمي خواهد در حکومت دموکراتيک سهيم شود بلکه آن ‎ها خواهان برچيدن دامنه حکومت دموکراتيک و آوردن يک نظام اسلامي با درک و فهم بنيادگرايانه است.
مسئله اما، تنها به کابل محدود نمي شود. همان طور که در آغاز اين نوشتار بيان داشتم در بسياري از ولايات کشور جنگ ادامه دارد. ولسوالي هاي هلمند همچنان در دست گروه طالبان مي باشد. دندغوري که چندي پيش از وجود گروه طالبان پاکسازي شده بود يکبار ديگر مورد حمله اين گروه قرار گرفته است. جنگ شديد گروه طالبان در ولايت هلمند و بغلان نشان مي دهد که آن ‎ها برنامه هاي استراتژيک دارد. گروه طالبان درآمد زيادي از ولايت هلمند به دست مي آورد. اين ولايت مرکز خريد و فروش مواد مخدر است. آن ‎ها نزديک به 40 درصد مخارج خود را از عايدات ناشي از مواد مخدر به دست مي آورد. به همين خاطر، تصاحب و کنترل هلمند و يا بخش ‎هاي از آن حائز اهميت مي باشد. بغلان دروازه ورودي به شمال کشور است. گروه طالبان براي سال ‎هاي متمادي نتوانسته است در شمال کشور نفوذ نمايد. تصاحب بغلان و يا بخش از مناطق آن مي تواند امکان نفوذ در ولايات شمال را امکان پذير سازد. کندز نيز اهميت استراتژيک براي گروه طالبان دارد. زيرا، اين ولايت هم به کابل نزديک است و هم فرصت نفوذ گروه طالبان را به شمال کشور فراهم مي کند. به همين خاطر، اين گروه به صورت شديد در کندز مي جنگد. همه اين موارد نشان مي دهد که گروه طالبان بيش از آن که برنامه و پلاني براي گفتگو و مصالحه داشته باشد بيشتر برنامه و پلان براي جنگ دارد. آنچه دردآور است جانب مقابل گروه طالبان يعني حکومت افغانستان است که از موضع ضعف به دنبال آوردن گروه طالبان به ميز مذاکره است. نفس کارهاي حکومت افغانستان در مواجه و برخورد با گروه طالبان نشانگر ضعف آن است.
در پايان اين نوشتار يکبار ديگر بايد متذکر شد ارگ رياست جمهوري و وزارت امور داخله مسئول حمله ديروز است. ارگ رياست جمهوري به خاطر برخورد تساهل ‎گرايانه با گروه طالبان مسئول است و ورازت امور داخله به خاطر ضعف در تأمين امنيت پايتخت و شهروندان کشور مسئول است. اين بار اول نيست که يک حمله خونين در پايتخت کشور اتفاق مي افتد. اما هر بار، ارگ رياست جمهوري تنها حمله گروه طالبان را محکوم نموده است. هيچ گاه حملات گروه طالبان منجر به دگرگوني در برخورد و سياست ارگ در قبال گروه طالبان نشده است. از اين جهت، مي توان مسئوليت اصلي به عهده ارگ نشينان و وزارت امور داخله است.