صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۶ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

چشم انداز مبهم صلح و گرم شدن سنگرهاي جنگ!

-

چشم انداز مبهم صلح و گرم شدن سنگرهاي جنگ!

پس از اميدواري هاي فراوان درباره پيشرفت روند صلح، بويژه پس از نشست هاي چند جانبه، گويا بار ديگر در روز هاي اخير چشم انداز صلح در هاله اي از ابهام و ترديد قرار گرفته است. اين ترديد نسبت به دست يابي به صلح و ابهام در چگونگي آن از هنگامي شدت يافت که پاکستان برخلاف اظهارات قبلي خود نتوانست که رهبران طالبان را در نشست تعيين شده چهار جانبه صلح حاضر نمايد. حتا تهديد هاي به ظاهر جدي پاکستان مبني بر اخراج خانواده هاي رهبران طالبان غايب در پروسه صلح نيز نتوانست که پاي رهبران و نمايندگان طالبان را به ميز مذاکره بکشاند. در اين ميان فقط گفته مي شود که حزب اسلامي حکمتيار اظهار آمادگي نموده اند که براي تحقق صلح و پايان بخشيدن به جنگ با دولت بگفتگو بنشينند. در راستاي همين اعلام آمادگي بازهم گفته مي شود که هيئتي از سوي رهبري حزب اسلامي در کابل بسر مي برد تا روند گفتگو و مذاکره را پيش ببرد. هرچند در همين مورد هم، با و جود اعلام خوش بيني ها و نشر گزارش هاي مثبت، تا هنوز موضع دقيق و رسمي حزب اسلامي اعلام نگرديده است. به معناي ديگر نتيجه نهايي گفتگو هاي حزب اسلامي و حکومت نيز تا هنوز مشخص نيست و هر آنچه نقل گرديده است اظهارات غير رسمي مي باشد. بنابراين در همين عرصه نيز ابهام و ترديد سايه خود را بر ميز مذاکره و گفتگو انداخته است.
در اين خصوص، يعني گفتگوي نمايندگان حزب اسلامي و حکومت ديدگاه هاي مختلف نيز وجود دارد. اگر چه نمايندگان حزب اسلامي و حکومت نسبت به اين نتيجه خوش بين بوده و پيامد هاي مثبتي را برايش باورمند هستند. اما منتقدان نيز در اين باره ديد گاه هاي ارايه داشته اند. بعضي از کارشناسان بدين باور هستند گرچه هر حرکتي که از جانب گروه هاي مختلف درگير براي از ميان بردن جنگ صورت بگيرد، ارزنده است و مي تواند در راستاي کاهش خشونت هاي خونبار کنوني مؤثر واقع شود. حزب اسلامي حکمتيار نيز هرچند در رويارويي مسلحانه با دولت کابل قرار نداشت، ولي نقش اين گروه در جنگ و صلح افغانستان غيرقابل انکار است. در همين حال برخي از کارشناسان معتقدند با توجه و بررسي سطح قدرت نظامي و سياسي حزب اسلامي، پيوستن يا نپيوستن اين گروه به مذاکرات صلح، نمي تواند تأثير مهم و تعيين کننده در روند تحقق صلح سراسر و دايمي داشته باشد. آگاهان نظامي و سياسي بر اين عقيده اند که اين اقدام حزب اسلامي متعلق به حکمتيار به هدف دست آوردهاي سياسي و سهيم شدن در ساختارهاي سياسي است. به معناي ديگر حزب اسلامي اکنون به اين نتيجه رسيده است که از اهميت زيادي در جريان معادلات افغانستان برخوردار نيست و به همين دليل هر از چندگاهي تلاش دارد با مطرح کردن مباحث سياسي روز از جمله انتقادات شديد از گروه طالبان، نزديک شدن به عربستان و داعش و در نهايت اعلام آمادگي براي پيوستن به مذاکرات صلح خود را در گردونه مسايل روز کشور مطرح ساخته و آن را حفظ کرده و در واقع اين مسايل نوعي تلاش براي ادامه بقا مي باشد.
اين در حالي است که گروه طالبان در شرايط کنوني چنين به نظر مي رسد که طالبان پس از فروپاشي اوليه و بحران داخلي که حتا منجر به جنگ هاي داخلي خونين گرديد ، اينک در پي آن هستند که خود را جمع نموده و دوباره خود را سازمان دهي مي نمايند. حتا گفته مي شود که نيروهاي نظامي خود را براي يک نبرد تعيين کننده و جدي در حال آماده باش قرار داده اند. راه دوباره طالبان در منطقه دند غوري ولايت بغلان و نيز تداوم جنگ هاي خونين در ولايت هاي جنوبي و شرقي هم چنان با شدت جريان دارد. در همين حال مقامات داخلي کشور و نيز مقام هاي نظامي امريکا از طالبان به عنوان يک تهديد ياد مي کنند. تاکيد مقام هاي داخلي بر توانمندي نظامي که بخشي از آن بر مسئله مقابله با طالبان ارتباط مي گيرد و اظهارات لوي درستيز اردوي امريکا در طرح جديدي که قرار است به رييس جمهور اين کشور ارائه کند، طالبان افغان را هنوز به عنوان يک تهديد مي داند. در طي روز هاي اخير رسانه ها و مقام هاي داخلي و خارجي بگونه اي صريح يا ضمني اظهار داشته اند که در بهارِ پيشِ روي و سال روان وضعيت امنيتي در سراسر کشور بويژه در ولايتهاي شمالِ کشور بغرنج خواهد شد و نيز بازي هايي جريان دارد که ادامة جنگ را تا سال هاي آينده در اين کشور تضمين مي کنـد.
نکته اساسي و قابل اين است که در چنين وضعيتي متاسفانه حکومت نه جنگ با طالبان را به نحوِ مطلوب و منسجم و هدفمند به پيش ميبرد و نه روند صلح را بصورت جدي دنبال مي نمايد. حکومت بايستي از ميان گزينه هاي ياد شده بايد يکي را انتخاب نمايد و اتنخاب هرگزينه بايستي با دقت و  مسئوليت پذيري همراه باشد. چنانچه هم در گذشته و هم اکنون هرکس و مجموعه اي از صلح سخن مي گويد حتا مخالفانِ مسلحِ حکومت. اما هر کسي از نگاهِ خود صلح را تعريف مي کند، بدون آن که يک نگرش ملي و جامع در باره آن وجود داشته باشد. تعاريفِي که از صلح ارايه مي شود گاه آن چنان متناقض و ناسازگار است که يکي با ديگري غيرقابلِ جمع مي نمايند. پيش شرط هاي صلح نيز به همان ميزان متفاوت و غيرقابل جمع مي باشند. در يک ديدگاه طالبان تهديد جدي براي کشور و نظام سياسي تلقي مي گردد که بايد با فشار نظامي و يا سياسي به ميز مذاکره کشانده شود و يا سرکوب گردد؛ در همان حال از آدرس شوراي صلح جنگ با طالبان جايز شمرده نمي شود. هرچند حکومت وحدت ملي نسبت به دوره کرزي سعي  دارد که نسبت به مسايل کشور از جمله موضوع صلح و جنگ با طالبان ديدگاه منسجم و واحدي داشته باشد. اما حکومت وحدت ملي تاکنون نتوانسته است بنابه دلايل و علل مختلف به اين هدف دست پيدا کند. بدين جهت روش ها و سياست هاي حکومت در ميان صلح و جنگ با مخالفين سردرگم و بدون برنامه مانده است . براي بيرون آمن از چنين وضعيتي حکومت بايستي به اراية طرح و برنامه همت گمارد و بيش از جامعه و کشور را در ابهام و ترديد قرار ندهد. ابهام در چشم انداز صلح و شدت يافتن جنگ بطور قطع به نفع مخالفين مسلح خواهد بود. تاثير اين وضعيت چندگانه و تعريف نشده سبب خواهد شد که عرصه هاي اجتماعي و اقتصادي نيز متاثر گردند.
سخن نهايي اين که به هرروي صلح ودست يابي به آن يک ضرورت اساسي وحياتي براي کشورمي باشد جاي هيچگونه ترديدي نيست. اما عمليه صلح مانند هررويکرد سياسي و اجتماعي در يک جاده دو طرفه و عمل دوجانبه تحقق مي يابد. صلح يک جانبه بدون شک نشانه ضعف و ناتواني و يا زيرپاي نهادن منافع و مصالح عمومي بخاطربعضي از اغراض و اهداف غيرملي محسوب مي گردد. صلح واقعي فقط از موضع و اعتبارقوي و با عزت قابل تحقق مي باشد. تجارب چندين ساله گذشته درباره آنچه که بنام روند صلح خوانده مي شود نشان داده است که اين ره به ترکستان است و هيچگونه نتيجه و ثمره اي براي تحکيم ثبات و امنيت و تحقق صلح ندارد. بهترين شيوه براي تحکيم ثبات و امنيت و استقرارصلح در کشور تلاش در جهت حاکميت قانون، تحقق حکومتداري خوب و تقويت نهادهاي قانوني و ملي و قاطعيت در تامين حقوق شهروندان و عدالت و استفاده بهينه از فرصت هاي مساعد داخلي و بين المللي در مسيراهداف يادشده مي باشد. هم چنين انسجام بخشيدن به ساختار هاي امنيتي و تقويت نيروهاي امنيتي در دفاع از کشور و نظام سياسي بايد بيش از همه توجه صورت گيرد.

دیدگاه شما