از ايجاد ساختار اردو و پليس ملي بيش از يک دهه مي گذرد اما تا هنوز واحد نيروي هوايي در ساختار و چارچوب اردو و پليس ملي کشور به صورت سازمان يافته آن شکل نگرفته است. اين بزرگترين خلاء ممکن در ساختار نيرو هاي امنيتي کشور محسوب مي شود. وجود اين فقدان سبب شده است که نيرو هاي امنيتي کشور براي سرکوب و منکوب کردن گروه هاي تروريستي از نيرو هاي بين المللي مستقر در افغانستان کمک بخواهد. چندي پيش، وقتي شهر کندز به دست شورشيان و گروه هاي دهشت افکن سقوط کرد، بازپس گيري اين شهر تنها با کمک هوايي نيرو هاي بين المللي ممکن گرديد. ولسوالي سنگين ولايت هلمند نيز با کمک هوايي نيرو هاي بين المللي بازپس گرفته شد. اين رويداد ها نشان مي دهد که واحد نيروي هوايي در چارچوب اردو و پليس ملي يک ضرورت جدي است. ايالات متحده آمريکا و همپيمانان شان اگر چه متعهد به حمايت، تجهيز و آموزش نيرو هاي امنيتي افغانستان مي باشد اما، تا هنوز اقدام اساسي و جدي در راستاي ايجاد نيروي هوايي افغانستان ننموده است. در تازه ترين مورد، چندي پيش رئيس جمهور با هيئت سناي ايالات متحده آمريکا ديدار کرد و آن ها متعهد به حمايت از نيروي هوايي افغانستان شد. در ذيل تلاش مي کنم اين مسئله را به بحث بگيرم.

با حمله آمريکا و ديگر کشور هاي عضو ناتو به افغانستان امارت اسلامي طالبان در فرصت کم سقوط کرد. آمريکا و ديگر کشور هاي عضو ناتو جنگ افغانستان را پايان يافته مي دانستند. به همين خاطر، با خيال آسوده طرح حمله به عراق را سازماندهي نمودند. آن ها در دو سال نخست حضور خود در افغانستان کمتر مسئله ايجاد اردو و پليس ملي و آموزش و تجهيز آن ها جدي گرفتند. سال 2003 ميلادي ما به نوعي به بازگشت دوباره گروه طالبان مواجه شديم. به عبارت ديگر، با مصروف شدن آمريکا و برخي کشور هاي عضو ناتو در عراق گروه طالبان دوباره دست به سازماندهي زدند و حملات خود را آغاز نمودند. به تعقيب آن کنفرانس توکيو به منظور حمايت و تمويل و تجهيز پليس و اردوي ملي افغانستان برگزار شد. آمريکا و کشور هاي عضو ناتو به اشتباه خود مبني بر بي توجهي به ايجاد اردو و پليس ملي، آموزش و تجهيز آن ها پي بردند. آمريکا در همين کنفرانس متعهد شد که اردوي ملي افغانستان را آموزش و تجهيز مي سازد. آلمان و چاپان تعهد سپرد که پليس ملي را آموزش و تجهيز مي سازد.

در سال هاي بعد ايالات متحده آمريکا آموزش و تجهيز اردوي ملي افغانستان يکي از برنامه هاي مهم امنيتي خود در افغانستان به شمار آوردند. اما آلمان و چاپان قادر به انجام مسئوليت خود در قبال پليس ملي نشدند. به عبارت ديگر، پليس ملي کشور آموزش نديده باقي ماند. بعد ها ايالات متحده آمريکا مسئوليت آموزش و تجهيز پليس ملي را نيز به عهده گرفت.

در سال 2007 ميلادي جامعه افغانستان شاهد بازگشت پرقدرت گروه طالبان بود. فعاليت اين گروه در سراسر افغانستان افزايش يافت. دقيقا در همين زمان جامعه جهاني و حکومت افغانستان متوجه شد که پوليس ملي آموزش نديده باقي مانده است و از ظرفيت پايين در مبارزه با تروريسم و گروه هاي دهشت افکن برخوردار است. اکنون گروه طالبان دوباره بازگشته است. اين بار اما، متفاوت از دفعات قبل عمل نموده است. آن ها توانست شهر کندز را به دست گيرد. ولسوالي سنگين ولايت هلمند را نيز از کنترل نيرو هاي امنيتي کشور خارج سازد. با وجود اينکه نيرو هاي امنيتي کشور شهر کندز و ولسوالي سنگين ولايت هلمند را بازپس گرفتند اما اين کار بدون حمايت و پشتيباني نيرو هاي هوايي نيرو هاي بين المللي مستقر در افغانستان سخت و دشوار بود. دقيقا همين مسئله نمايانگر آن است که جامعه جهاني و حکومت افغانستان در اين بخش کوتاهي نموده است.

بخش از مسئله بر مي گردد به جامعه جهاني. زيرا، ايجاد و حفظ يک واحد مستقل در چارچوب نيرو هاي امنيتي کشور بدون حمايت مالي و تخنيکي جامعه جهاني ممکن نيست. چشم انداز جنگ افغانستان براي کشور هاي درگير در افغانستان تيره و تار بوده است و آن ها قادر به ارائه يک چشم انداز روشن براي اين کشور نبوده است. آن ها جنگ افغانستان را در سال 2003 پايان يافته مي دانستند به همين خاطر، با خيال آسوده به طرح حمله به عراق را پيش کشيدند. فقدان يک چشم انداز روشن از سوي جامعه جهاني سبب شد که آن ها کمتر روي نيرو هاي امنيتي کشور و به خصوص روي واحد مستقل نيروي هوايي کشور تمرکز نمايد. در وضعيت کنوني که حکومت وحدت ملي سال سختي را پشت سر گذاشته است و سال سخت و دشوارتري را در مبارزه با تروريسم و دهشت افکني در پيش رو دارد، جامعه جهاني ضرورت تقويت، تجهيز و آموزش نيرو هاي هوايي افغانستان را درک و فهم نکرده است. اين يک اشتباه کلان در استراتژي ايالات متحده آمريکا و همپيمانان شان در افغانستان بود. اکنون با وجود ضرورت تقويت، تجهيز و آموزش نيرو هاي هوايي کشور آن ها متحمل هزينه بيشتري خواهد شد. آن ها در کنار اينکه بايد نيرو هاي هوايي کشور را تقويت، تجهيز و آموزش دهد تا آمادگي کامل اين ها لازم است که از نيرو هاي امنيتي کشور در ميدان جنگ نيز حمايت و پشتيباني نمايد. اين هزينه است که نيرو هاي بين المللي در افغانستان مي پردازد.

اگر بخش از مسئله مربوط به جامعه جهاني مي شد بخش ديگر مربوط به حکومت افغانستان مي شود. واقعيت اين است که ما قادر به متقاعد کردن جامعه جهاني براي ايجاد نيرو هاي هوايي مستقل، مجهز و آموزش ديده نبوده ايم. ما ديپلماسي و سياست در اين مورد نداشته ايم. از زمان شکل گيري حکومت موقت تا آخرين روز هاي حکومت حامد کرزي ما طرحي مبني بر ايجاد يک نيروي هوايي مستقل نداشته ايم تا اين نيرو بتواند در ميدان جنگ حامي نيرو هاي امنيتي زميني ما باشد و ما نيازمند حمايت و پشتيباني نيرو هاي بين المللي مستقر در افغانستان نباشيم.

در حکومت وحدت ملي نيز به جاي تمرکز به اين مسئله تلاش بيشتر روي پروسه صلح مي شود. اولويت اول حکومت وحدت ملي پروسه صلح است تا تقويت و آموزش نيرو هاي هوايي کشور. در ديدار رئيس جمهور با هيئت سناي آمريکا اگر چه روي مسئله تقويت نيرو هاي هوايي کشور صحبت شد اما طرحي از سوي حکومت ارائه نگرديده است. بنابراين، اکنون نيز ما راهي را مي رويم که در گذشته رفته‏ايم.

سال گذشته و سال پيش رو بدون شک، سال دشواري براي حکومت وحدت ملي، مردم افغانستان و نيرو هاي امنيتي کشور است. نيرو هاي امنيتي کشور در سال گذشته و سال پيش رو هزينه اشتباه استراتژي جامعه جهاني در قبال نيرو هاي امنيتي کشور و هزينه دستگاه ديپلماسي منفعل حکومت افغانستان را پرداخت/ مي پردازد. جامعه جهاني با تأخير زياد به ايجاد اردو و پليس ملي پرداخت و هزينه آن را متحمل شد اما آن ها و حکومت افغانستان تأخير زيادي در ايجاد، تقويت و تجهيز نيروي هوايي کشور داشتند. اکنون ما هزينه اين تأخير و استراتژي اشتباه و دستگاه ديپلماسي منفعل را مي پردازيم.