روسيه گفته است که گروه داعش دشمن مشترک روسيه و گروه طالبان است و در اين زمينه منافع مشترک دارد. ضمير کابلوف، نماينده ويژه ولاديمر پوتين در امور افغانستان گفته است که با گروه طالبان در ارتباط مي باشد و با اين گروه تبادله اطلاعات مي کند. اين در حالي است که دولت افغانستان گروه طالبان را يک گروه شورشي مي داند. اين رابطه به چه معني است؟ آيا رابطه روسيه با گروه طالبان به معني در نظر نگرفتن حاکميت ملي حکومت وحدت ملي نيست؟ چرا روسيه براي مبارزه با داعش با حکومت افغانستان وارد گفتگو و مذاکره نمي شود و به جاي آن گروه طالبان را بر مي گزيند؟ آيا صف آرايي هاي تازه در افغانستان شکل خواهد گرفت؟ در نوشتار کنوني در صدد پاسخ ب پرسش هاي فوق مي باشم. محور اساسي روابط کشور هاي همسايه افغانستان با گروه طالبان است. گروهي که از نظر حکومت افغانستان يک گروه شورشي و فاقد مشروعيت لازم مي باشد. رابطه کشور هاي همسايه با يک گروه شورشي به معني زير سوال بردن وجود حکومت مشروع و مردمي در کابل است.

چندين ماه است که گروه داعش در افغانستان اعلان حضور نموده است و دست به سربازگيري زده است. حضور داعش در افغانستان تهديدي براي تمام کشور هاي منطقه از جمله روسيه، ايران، پاکستان، چين و کشور هاي آسيايي ميانه است. موضع حکومت افغانستان در مورد گروه داعش تا حدودي روشن است. حکومت بار ها بر مواضع گروه داعش در ولايت ننگرهار حمله کرده‏اند و سران و اعضاي اين گروه را به قتل رسانده‏اند. با وجود حملات متعدد اما، حکومت قادر به جلوگيري از فعاليت و سربازگيري اين گروه نشده است. به همين خاطر، گسترش دامنه فعاليت داعش و قدرتمند شدن آن باعث شده است که خيلي از کشور هاي همسايه افغانستان احساس خطر نمايد و با گروه هاي شورشي در افغانستان ارتباط برقرار نمايد.

جان کمپل، فرمانده نيروهاي ناتو در افغانستان چندي پيش گفت که گروه داعش در صدد آن است تا ولايت ننگرهار را به پايگاه منطقه‏اي ولايت خراسان بسازد. او از مبارزه جدي در برابر اين گروه سخن گفت. اظهارات او مي رساند که کشور هاي غربي از حضور و قدرتمند شدن داعش در افغانستان در هراس است. آن ها با مطرح کردن پروسه صلح در افغانستان به دنبال ختم جنگ و کشيدن خود از جنگ افغانستان بود. حضور داعش مي تواند برنامه هاي آن ها را به هم بزند و آن ها را در افغانستان ماندگار سازد. اين خلاف آنچيزي است که آن ها به دنبال شان بودند. با اين حال، کشور هاي عضو ناتو براي مبارزه با داعش حکومت مرکزي را کمک مي کند و نيرو هاي امنيتي افغانستان را تمويل و تجهيز مي سازد.

برخلاف کشور هاي عضو ناتو اما، کشور هاي همسايه همانند ايران، پاکستان و روسيه به دنبال آن است تا با حمايت، تمويل و تجهيز گروه طالبان با گروه داعش در افغانستان مبارزه نمايد. در واقع، اين کشور ها با ارتباط با گروه طالبان در صدد تبديل کردن افغانستان به ميدان جنگ است. حمايت گروه طالبان براي مبارزه با گروه داعش به معني شعله ور ساختن آتش جنگ در افغانستان است. زيرا، گروه طالبان مخالف حکومت مرکزي افغانستان نيز هست. آن ها جدا از اينکه با گروه داعش مي جنگند، با نيرو هاي امنيتي افغانستان نيز مي جنگند. بنابراين، رابطه اين کشور ها با گروه طالبان تأثيري بر وضعيت جنگ و صلح در افغانستان دارد.

پاکستان براي سال هاي سال ميزان گروه طالبان بوده‏اند. اين کشور همراه با عربستان سعودي مهمترين حامي بيروني گروه طالبان محسوب مي شود. پاکستان تنها در سال هاي نخست حضور جامعه جهاني در افغانستان نسبت به رابطه خود با گروه طالبان ترديد کرد. اما در سال 2003 اين کشور يکبار ديگر، روابط خود را گروه طالبان را بازسازي کرد و دوباره به تمويل و تجهيز اين گروه پرداخت. ايران، همسايه ديگر ما يکي از کشور هاي مخالف گروه طالبان بود. ايران همراه با هند و کشور هاي آسيايي ميانه از گروه هاي مجاهدين در برابر گروه طالبان حمايت مي کردند. زماني که پروسه صلح در افغانستان روي دست گرفته شد و نقشي براي ايران در نظر گرفته نشد. اين کشور در صدد برقراري روابط با گروه طالبان بر آمد.  گفته مي شود که از سال 2012 به اين سو، اين کشور با گروه طالبان رابطه برقرار نموده است. بعد از حضور داعش در افغانستان اما، رابطه ايران و گروه طالبان جدي تر شده است. اين کشور ها با برقراري روابط با گروه طالبان مي تواند جنگ در افغانستان را وارد فاز جديد سازد.

آنچه باعث شده است که اين کشور ها با گروه طالبان رابطه برقرار نمايد، مشروعيت سازي اين گروه از سوي حکومت افغانستان بوده است. در سال هاي نخست حضور جامعه جهاني در افغانستان گروه طالبان يک گروه دهشت افکن و تروريست خوانده مي شد. حکومت افغانستان ادبيات خود را نسبت به اين گروه تغيير داد و اين گروه را برادر خطاب کرد. گروه مخالف مسلح خواند. مخالف سياسي خواند و تلاش ورزيد اين گروه را وارد گفتگوي صلح نمايد. اين تلاش ها اگر چه نتيجه ملموس براي مردم و حکومت افغانستان نداشت اما، باعث شد که گروه طالبان براي خيلي از کشور ها مشروعيت بيابد. اين مشروعيت را حکومت افغانستان به اين گروه داده است. از اين جهت، مسئوليت برقراري روابط کشور هاي همسايه با گروه دهشت افکن و تروريست طالبان تا حدودي به دوش حکومت و نخبگان سياسي افغانستان مي افتد.

جدا از اينکه حکومت افغانستان به گروه طالبان مشروعيت داده است مسئله چگونگي فعاليت دستگاه ديپلماسي کشور نيز مطرح است. رابطه کشور هاي مختلف با يک گروه شورشي و دهشت افکن مي رساند که دستگاه ديپلماسي کشور نتوانسته است ميان افغانستان و کشورهاي همسايه اعتماد سازي نمايد و آن ها را متقاعد سازد که نيروهاي امنيتي افغانستان قادر به شکست گروه هاي دهشت افکن و تروريست مي باشد. رابطه کشور هاي همسايه با گروه هاي دهشت افکن در افغانستان يک شکست تمام عيار براي دستگاه ديپلماسي کشور است. از اين جهت، لازم است که بازنظري جدي به کارکرد دستگاه ديپلماسي کشور صورت گيرد.

در آينده اگر روابط کشور هاي همسايه با گروه طالبان وارد فاز جديد شد ما در هيچ يک از دادگاه هاي بين المللي قادر به شکايت از کشور هاي همسايه نمي باشيم. زيرا، ما خود به گروه هاي دهشت افکن و تروريست مشروعيت بخشيده‏ايم. جدا از اين مسئله، ما هيچ گاه از ديپلماسي فعال و چند جانبه براي متقاعد سازي اين کشور ها براي کمک به نيرو هاي امنيتي کشور استفاده ننموده ايم. از اين جهت، ما خود محکوميم.

در پايان اين نوشتار يک بار ديگر بايد تصريح سازم که جنگ در افغانستان وارد فاز جديد خواهد شد. کشور هاي همسايه به صراحت اعلان مي دارد که با گروه طالبان رابطه دارد. اين روابط منجر به تقويت اين گروه ها مي شود. تقويت اين گروه موجب شدت گرفتن دامنه جنگ در افغانستان ميان گروه طالبان و نيرو هاي امنيتي کشور مي گردد. حکومت وحدت ملي بايد اين مسئله را جدي بگيرد و نگذارد که کشور هاي همسايه از گروه هاي دهشت افکن به عنوان ابزار براي دست يابي به منافع خود استفاده نمايد.