صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

حضور چین در منطقه؛ از رقابت ابر قدرت ها تا ثبات امنیتی و اقتصادی در منطقه

-

حضور چین در منطقه؛ از رقابت ابر قدرت ها تا ثبات امنیتی  و اقتصادی در منطقه

شی جین‌پینگ، رئیس جمهور چین به پاکستان سفر کرده است. او سرمایه‌گذاری 46 میلیارد دلاری کشورش در پاکستان را اعلام کرد. شی جین پینگ گفته است که بخش عمده‌ای از این سرمایه‌گذاری صرف ساخت "مسیر اقتصادی چین-پاکستان" خواهد شد که بندر گوادر در جنوب غربی پاکستان در حاشیه دریای عرب را به منطقه سین‌کیانگ در غرب چین وصل می کند. مقامات پاکستان امیدوار است این سرمایه‌گذاری وضعیت اقتصادی شکننده این کشور را ترمیم کند و به کمبود انرژی در پاکستان پایان دهد. همچنین قرار است رهبران دو کشور درباره همکاری‌های امنیتی نیز گفت‌وگو کنند. در این سفر قراردادی 28 میلیارد دلار ی امضا می‌شود و باقی مبلغ اعلام شده به تدریج منتقل می‌شود. این مبلغ سرمایه‌گذاری چین در پاکستان، سرمایه گذاری آمریکا در این کشور را به طور چشمگیری زیر سایه می‌برد. حال این سوال مطرح می شود که وضعیت منطقه در آینده به کدام سمت پیش خواهد رفت. آیا دو قدرت و دو غول اقتصادی به صورت مسالمت آمیز وارد رقابت می شود و یا اینکه کشور های منطقه در دام بازی های قدرت نظامی و اقتصادی این دو غول می سوزد. در صورت که رقابت به شکل مسالمت آمیز پیش برود، آیا در منطقه امنیت و ثبات اقتصادی به وجود خواهد آمد. در نهایت، منافع افغانستان در سرمایه گذاری چین در پاکستان چیست؟

آمریکا در بیش از یک قرن به عنوان تنها ابر قدرت چند بعدی در جهان حکومت کرد. نظم یک قرن گذشته را می توان نظم آمریکایی خواند. بازار اقتصادی با الگوی نظام سرمایه داری به پیش می رفت که آمریکا مرکز و هسته محرک این نظام اقتصادی بود. چین اگر چه در سال های اخیر به رشد اقتصادی دست یافته است ولی این کشور رشد اقتصادی خود را مدیون نظام سرمایه داری است. چین اگر در بازار اقتصادی خود را انعطاف پذیر نمی ساخت، امکان هر گونه رشد سریع اقتصادی در این کشور ممکن نمی گردید. با همه این ها، در وضعیت کنونی، چین را می توان یکی از جدی ترین رقیبان اقتصادی آمریکا در جهان محسوب کرد. چین در حال تصاحب اکثر بازار های جهان است. سرمایه گذاری 46 میلیارد دالری در پاکستان نشان می دهد که چین به عنوان یک غول اقتصادی در صدد تصاحب بازار کشور های منطقه است.

در این رقابت ممکن است آمریکا در برابر چین مقاومت و ایستادگی نماید. اگر چه این یک امر بدیهی است که آمریکا تلاش می کند که مقاومت کند و سلطه خود را بر بازار جهان حفظ کند. اما به نظر می رسد که دست و پا زدن آمریکا دیگر سودی برای این کشور ندارد. زیرا، اقتصاد چین به یک رشد ثابت 8 در صدی دست یافته است. پیش بینی ها مبنی بر این است که در سال های آینده چین این رشد اقتصادی را حفظ کند. اما آنچه مهم و جدی است این است که رقابت چین و آمریکا در منطقه به شکل مسالمت آمیز پیش می رود. چین اگر چه به لحاظ اقتصادی رشد چشم گیری نموده است ولی تا هنوز به یک ابر قدرت نظامی تبدیل نشده است. بنابراین، چین تلاش خواهد نمود تا رقابت به شکل مسالمت آمیز دنبال شود. ناگفته نباید گذاشت که چین بیش از آمریکا نیازمند یک رقابت مسالمت آمیز است. زیرا، چین برای حفظ رشد اقتصادی خود نیازمند ثبات، آرامش و امنیت در منطقه است. اقتصاد چین بیشتر متکی بر اجناس غیر نظامی است. در حالی که خیلی از کشور ها از جمله آمریکا بزرگترین فروشنده تسلیحات در منطقه است. این بدین معنی است که در جا ناامن و بی ثبات گردد، آمریکا با برخی کشور های دیگر با فروش اسلحه سود می برد و این به ضرر چین است. با همه این مسائل، چین تلاش خواهد کرد تا به شکل مسالمت سلطه خود را بر بازار های کشور های منطقه بگستراند.

با وارد شدن چین در بازار های منطقه انتظار می رود که امنیت و ثبات اقتصادی نیز در کشور های منطقه بیاید. زیرا، چین نیازمند حفظ رشد اقتصادی خود به شکل کنونی است. این مهم نیازمند امنیت و ثبات در سراسر منطقه است. چین از اقتصاد جنگی هیچ سودی نمی برد. به همین خاطر، چین تلاش خواهد کرد تا سرمایه گذاری کلان روی مسائل امنیتی در منطقه بکند. چین اگر چه روابط گسترده اقتصادی و تجاری با کشور های جنوب شرق آسیا دارد. اما رشد اقتصادی همواره نیازمند بازار های جدید است. بازار های اقتصادی جنوب شرق آسیا برای چین کافی نیست. برای همین، بازار کشور های منطقه همانند پاکستان، افغانستان، ایران و کشور های آسیایی میانه برای چین مهم و اساسی است.

چین با سرمایه گذاری روی بندر گوادر در حقیقت به دنبال سلطه بر بازار کشور های نزدیک این بندر و بازار کشور های آسیایی میانه است.

فهم من از وضعیت منطقه و سیاست های چین این است که در آینده وضعیت اقتصادی، امنیتی، سیاسی دگرگون خواهد شد و چین سرمایه گذاری های کلان در منطقه انجام خواهد داد. با همه این ها، چین با موانع جدی امنیتی فراروی خود مواجه است. گروه داعش در منطقه یکی از جدی ترین چالش هاست. این گروه نمی تواند در خاک چین برای حکومت کمونیستی چین مزاحمت خلق کند اما بازار ها و منافع اقتصادی چین در منطقه را به صورت جدی تهدید می کند. ثبات اقتصادی در منطقه با سرمایه گذاری ها چین ممکن می گردد اما به آن آسانی نیست که فکرش را بکنیم. در افغانستان، پاکستان، کشور های آسیایی میانه داعش فعالیت خود را آغاز نموده است. این خطری برای اقتصاد چین در منطقه است.

اما افغانستان یکی از کشور های است که از سرمایه گذاری چین در پاکستان بیشترین سود را می برد. اول به خاطر اینکه بندرگوادر نزدیک ترین بندر برای افغانستان است. افغانستان می تواند در این بندر سرمایه گذاری نماید. دوم؛ افغانستان بیشترین تبادل اقتصادی و تجاری را با پاکستان دارد. اما بیشترین کار و بار اقتصادی افغانستان از طریق بندر کراچی صورت می گیرد. این در حالی است که بندر کراچی نسبت به بندر گوادر به لحاظ مکانی دور است و هزینه زیاد بر می دارد. با کاهش هزینه ترانسپورتی افغانستان می تواند سرمایه گذاری بیشتری نماید. سوم؛ افغانستان از ناامنی در رنج بوده است. چین برای مناقع اقتصادی خود در منطقه بدون شک، در صدد بهبود اوضاع امنیتی خواهد بود. این مسئله به سودی افغانستان است که سال ها از ناامنی در رنج بوده است و ناامنی بیشترین قربانی را از این کشور گرفته است.

در پایان باید متذکر شوم که چین به عنوان رقیب جدی اقتصادی آمریکا در منطقه وارد بازار شده است. اما این رقابت به نفع کشور های منطقه است. در آینده به احتمال زیاد، امنیت بهبود خواهد یافت و کشور های منطقه به یک ثبات اقتصادی دست خواهد یافت. از میان کشور های منطقه، افغانستان جزء کشور های است که بیشترین سود را خواهد برد.

دیدگاه شما