عربستان سعودی چندی پیش بر یمن حملات هوایی انجام دادند. این حملات واکنش های مختلف در پی داشت. واکنش های کشور ها را به صورت مشخص می توان به سه دسته رده بندی کرد. برخی کشور ها همانند اندونزی اعلان بی طرفی نمودند و بر حل بحران تاکید نمودند. کشور های همانند ایران با حمله عربستان مخالفت نمودند. پاکستان به عنوان شریک استراتژیک عربستان سعودی هیئت را به عربستان فرستادند و حمایت قاطع خود را اعلان نمودند. افغانستان از جمله کشور های است که تنها حمایت دیپلماتیک نمودند. حمایت دیپلماتیک افغانستان از حمله عربستان سعودی به یمن واکنش های زیادی را میان شهروندان کشور در پی داشت. خیلی ها این سوال را مطرح نمودند که این حمایت چه پیوندی با منافع افغانستان در سطح بین الملل و میان کشور های اسلامی دارد. این سوال از دو جنبه حائز اهمیت می باشد. اول به این خاطر که شهروندان در صدد آن است تا سیاست خارجی در راستای منافع ملی عینی، ملموس و واقعی تدوین و اجرا گردد. دوم اینکه سیاست خارجی و یا رفتار های در چارچوب سیاست خارجی نباید روی رفتار های متکی باشد که تا هنوز مبهم است. در ذیل تلاش می شود این مسئله به بحث گرفته شود.

از آنجایی که سیاست خارجی تداوم سیاست داخلی یک کشور محسوب می شود بنابراین، اهمیت سیاست خارجی کمتر از سیاست داخلی نیست. اهمیت پرداختن به این مسئله از همین جا ناشی می شود.

حمایت دولت افغانستان از حمله عربستان سعودی به یمن چگونه قابل درک است. باور نگارنده بر این است که محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری به خاطر تقویت پروسه صلح از حمله عربستان به یمن حمایت نموده است. با گذشت ماهها از شکل گیری حکومت وحدت ملی مشخص شده است که پروسه صلح و گفتگو های صلح برای محمد اشرف غنی دارای اهمیت اساسی و جدی می باشد. اهمیت گفتگو های صلح به آن پیمانه است که او دو بار به عربستان سعودی سفر نمود و با مقامات بلند پایه آن کشور به خاطر پروسه صلح گفتگو نمود. پیش فرض محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری این است که عربستان سعودی بر روی گروه های تندرو همانند گروه طالبان و حزب اسلامی نفوذ چشم گیر دارد. در کنار این مسئله، عربستان سعودی می تواند بر پاکستان-شریک استراتژیک خود- فشار آورد تا پاکستان در پروسه صلح با افغانستان همکاری نماید.‏ نزدیکی افغانستان و پاکستان پیوند با رابطه افغانستان و عربستان دارد. گفته می شود که مقامات عربستان سعودی به محمد اشرف غنی گفته است که با پاکستان روابط خوب و حسنه داشته باشد. بنابراین، حمایت محمد اشرف غنی از حمله عربستان به یمن تنها در چارچوب همین مسئله قابل فهم و درک است. اشرف غنی، رئیس جمهوری به احتمال زیاد با حمایت خود در صدد کسب امتیاز از عربستان سعودی در گفتگو های صلح می باشد. اینکه حمایت از حمله عربستان بر یمن در چارچوب گفتگو های صلح قابل فهم است شکی نیست. اما سوال این است که این رفتار تا چه اندازه بر مبنای امر درست بنا شده است.

باور نگارنده بر این است که این رفتار قابل نقد است. تا هنوز تلاش های و هزینه های زیادی برای گفتگو های صلح پرداخته شده است اما گفتگو ها نتیجه ملموس و عینی در پی نداشته است. تا هنوز گفتگو با گروه طالبان تنها در حد یک وعده از سوی کشور ها مطرح بوده است. به عنوان مثال؛ پاکستان گفته است که تلاش می کند شبکه های مختلف گروه طالبان را وادار نماید تا با دولت افغانستان به صورت مستقیم وارد گفتگو شود. اما تا هنوز این مهم اتفاق نیافتاده است. گروه طالبان نیز تا هنوز به صورت مشخص ابراز نظر روشن و جهت گیری واضح در قبال سیاست صلح خواهانه حکومت افغانستان ارائه نکرده است. این نشان می دهد که پروسه صلح تا هنوز در ابهام قرار دارد. در عین حال، بر حکومت افغانستان تا هنوز روشن نشده است که آیا عربستان سعودی و پاکستان در همراهی افغانستان در گفتگو های صلح صادق است یا خیر. به این دلیل، می توان گفت که مبنای رفتار محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری درست نمی باشد.

همان طور که در بالا متذکر شدم؛ سیاست خارجی ادامه سیاست داخلی است. از این جهت، در پروسه صلح ما به جای حمایت های خارجی بیش از همه نیازمند حمایت های داخلی می باشیم. کاهش مشروعیت داخلی منجر به تقویت پروسه صلح نمی گردد بلکه مشروعیت داخلی پایین حکومت باعث فلج شدن تمام بدنه حکومت می گردد. کارکرد های حکومت منوط به مشروعیت بالا و حمایت های شهروندان است. تا اکنون حمایت از حمله عربستان سعودی منجر به واکنش منفی تعداد زیادی از شهروندان شده است. این مسئله هیچ سخنیت و نسبت با درک و فهم از سیاست خارجی ندارد. از این جهت، می توان گفت که محمد اشرف غنی در این مورد تا اندازه شتاب زده عمل نموده است. شتابزدگی او اما، ضربه بر مشروعیت نظام سیاسی کشور است.

در کنار این مسائل، اشرف غنی احمدزی یک عنصر دیگر را نادیده گرفته است. ایران به عنوان یک قدرت منطقه ای با حمله عربستان بر یمن مخالفت نموده است. بر اساس گفته تحلیل گران جنگ در یمن در واقع جنگ میان ایران و عربستان است. از آنجایی که ایران همسایه افغانستان محسوب می شود، این دو کشور از همدیگر تاثیرات متقابل زیادی می پذیرد. لازم است که بیش از همه این دو کشور روابط نیک و حسنه داشته باشد. اگر پاکستان به عنوان یک کشور همسایه در ثبات و بی ثباتی کشور نقش دارد، ایران نیز به عنوان یک کشور همسایه نقش اساسی در ثبات و بی ثباتی کشور دارد. بنابراین، نادیده گرفتن این فاکت در روابط با عربستان یک اشتباه استراتژیک است. این مسئله بدون شک، بر روابط دو کشور سایه خواهد افکند.‏

جدا از پرده افتادن در روابط افغانستان ایران، مبنای نادرست رفتار و ابهام در پروسه صلح این مسئله شکافی در دل حکومت وحدت ملی نیز ایجاد نموده است. گفته می شود که عبدالله عبدالله، رئیس اجرائیه با حمایت محمد اشرف غنی،‌ رئیس جمهوری مخالفت نموده است. از همان اول شکل گیری حکومت وحدت ملی میان دو جناح شکاف و تعارض جدی وجود داشت. این رفتار ها و حمایت های به ظاهر سودمند شکاف ها را عمیق تر می سازد و در نهایت، کل نیرو های دو جناح در حکومت وحدت ملی از طریق همدیگر خنثی می شود.

در پایان باید گفت که حمایت افغانستان از حمله عربستان بر یمن تنها و تنها در چارچوب پروسه صلح قابل درک و فهم است. اما پروسه صلح نمی تواند یک مبنای درست برای رفتار ما در سیاست خارجی باشد. زیرا، پروسه صلح در ابهام قرار دارد و طرف گفتگو تا هنوز به صورت واضح ابراز نظر ننموده است. از طرف دیگر، عربستان سعودی تا هنوز هیچ اقدام عملی ملموس و عینی برای دست یافتن افغانستانی ها به صلح ننموده است. بنابراین، ممکن است محمد اشرف غنی با این سیاست ها و رفتارها افغانستان را قربانی بازی های منطقه ای نماید.