صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۹ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

بازخوانی تهدیدهایِ امنیتی

-

بازخوانی تهدیدهایِ امنیتی

مأموریت های نظامی و جنگی نیروهای نظامی خارجی در افغانستان، چندی قبل به پایان رسیده و مسوولیت های جنگی به صورت کامل به نیروهای ارتش ملی کشور سپرده شد. در آن زمان آمریکا از باقی ماندن برخی از نیروهای نظامی اش به منظور پُر کردن خلأ دیگر نیروهای نظامی خارجی، سخن زد.

اما درست پس از آغاز مأموریت جدید نیروهای نظامی خارجی مبنی بر حمایت قاطع از نیروهای نظامی افغان، بحث حضور درازمدت نیروهای نظامی آمریکایی مطرح شد. نگرانی این بود که ممکن است نیروهای ارتش ملی کشور، به تنهایی قادر به پیش بُرد روند مبارزه در برابر طالبان نباشند و از این رهگذر، تروریزم به پیش رفت های دست یابد.

نخستین بار بحث حضور درازمدت نیروهای آمریکایی در کشور توسط رییس جمهور غنی مطرح شد و پس از آن از آدرس های مختلف چنین بحثی مطرح شد. در آمریکا نیز، جمهوری خواهان حاضر در سنای آن کشور، خواستار ماندگار شدن نظامیان شان اند و نظامیان آمریکایی مستقر در افغانستان نیز از این که دیگر نمی توانند در نبردهای نظامی شرکت کنند، دل واپس اند. گفته می شود، فرمانده نیروهای آمریکایی در افغانستان، طرح درخواستی حکومت افغانستان مبنی بر حضور درازمدت نیروهای آمریکایی را با خود به واشنگتن بُرده است و او در صحبت در سنایِ آمریکا از ضرورت انعطاف پذیری در این مورد سخن زد.

به نظر می رسد که نیازمندی به حضور درازمدت نیروهای آمریکایی به صورت جدی محسوس است. در این جا دو مبحث مهم است که نیازمندی به حضور درازمدت نیروهای آمریکایی را توجیه می کند. نا تمام ماندن مأموریت مبارزه با طالبان و دیگر شبکه های تروریستی خطرناکِ فعال در منطقه و ظهور تهدیدهای جدید چون گروه داعش، مبحث های اند که می شود، حضور درازمدت نیروهای آمریکایی را با آن توجیه کرد:

1 . مبحث نخست: نا تمام ماندنِ مأموریت مبارزه در برابر تروریسم

پس از سقوط نیروهای واپس گرایی طالبان، آمریکا و مجموعه ائتلاف بین المللی مبارزه در برابر تروریزم، یکی از هدف های بنیادینِ شان، مهار و سرکوب طالبان و شبکه القاعده بود. از سال 2001 تا سال 2014 جنگیدند. رهبر شبکه القاعده اسامه بن لادن کشته شد. فرماندهان سطح پایین طالبان کشته شدند، اما رهبر درجه یک طالبان؛ ملاعمر در چنگ هیچ یکی از دنبال کنندگان نیفتاد.

اکنون در دومین ماه سال 2015 قرار داریم، همة نیروهای نظامی خارجی از عملیات ها خارج شده اند. بخش عمدة آن ها به کشورهای شان برگشته اند و بخش کوچک شان به منظور آموزش دهی و مشوره دهی به نیروهای نظامی و امنیتی افغان مانده اند.

دیگر نیروهای نظامی خارجی در جنگ ها با نیروهای نظامی افغان همکاری ندارد و این نیروهای ارتش ملی کشور است که بایستی به تنهایی در برابر تروریستان قدعلم کنند. نیروهای نظامی خارجی اندک که به منظور آموزش دهی و مشوره دهی در کشور مانده اند، روز به روز معدودتر و کم تر می شوند.

اما نیروهای ارتش ملی افغانستان در حال در میدان های جنگ به تنهایی به استقبال حمله کنندگان تروریست می روند که آن ها مانند گذشته قدرتمند اند و قوی. تهدیدهای کلان را خلق می کنند. حتی گه گاهی سخن از تصرف ولسوالی ها زده می شود.

با توجه به این مبحث است که ضرورت جدی به حضور درازمدت نیروهای آمریکایی در کشور حس می گردد. گروه طالبان و چندین گروه خطرناک فعال در منطقه هنوز دندان ها را جهت نش زدن افغانستان تیز کرده اند و به نظر می رسد که نیروهای ارتش ملی افغانستان به تنهایی توان مقابله را نخواهند داشت.

اگر طرح درخواستی حکومت و نگرانی های جدی مردم افغانستان و نیز دل واپسی های نظامیان آمریکایی توسط کاخ سفید جدی گرفته نشود، ممکن است وضعیت و شرایط به گونه ای رقم بخورد که مطلوب آمریکایی ها و افغانستانی ها نبوده و حتی عکس شعارهای کنونی آمریکا باشد. باراک اوباما رییس جمهور آمریکا، به تازگی از تعهد کشورش به افغانستان امن و با ثبات سخن زده است. اما اگر دل واپسی های ناشی از خروج را در نظر نگیرد، ممکن است عکس شعارهای اش محقق شود. حکومت افغانستان که با چالش های جدی رو به رو است، نتواند از امنیت و ثبات نیم بند و نسبی کنونی نیز حراست کند.

مبحث دوم: پیدایش تهدیدهای جدید

حدود یک سال می شود که گروه داعش در سطح منطقه و جهان خبرساز شده و همه را هراسان کرده است. داعش به گونه ای عمل کرد و به پیمانة در افکار عمومی جهانی وحشت و دهشت آفرید که شبکه های تروریستی دیگر از جمله القاعده به صورت کلی تحت الشعاع قرار گرفت. در آغاز تصور می شد که دامنة تهدیدهای این گروه خطرناک، تنها دو کشور عراق و سوریه را تهدید کند. نام این گروه نیز  در معرض تهدید قرار داشتن این دو کشور را بازگو می کرد. بدین ترتیب حتی برخی از کشورهای منطقه متهم به بی تفاوتی و حتی همکاری با این گروه می شدند که انگار به منظور فشار آوردن بر رقیب های سیاسی با این گروه همکاری می کند.

اما دیری نپایید که بلند پروازی ها و پیام های تهدید آمیز داعش به گوش ها رسید. داعش از آرزوی حکومت بر تمامی کشورهای اسلامی سخن زد و هشدارهای را به کشورهای جهانی داد. خبرنگاران آمریکایی و اروپایی را سر برید و حتی شهروندان جاپانی که حکومت جاپان از جمله حکومت های نسبتا غیر سیاسی به نظر می رسد، سر برید.

سخن از نفوذ گروه داعش در آسیایی جنوبی و آسیایی مرکزی نیز مدت هاست که به گوش می رسد. سخن گویان نهادهای نظامی افغانستان در آغاز نفوذ داعش را رد می کردند، اما اکنون دیده می شود که سرنخ های از حضور و نفوذ این گروه موجود است. ملا عبدالرئوف یکی از فرماندهان طالبان حدود یک ماه قبل با بریدن از طالبان به داعش پیوست و پس از یک ماه تلاش و مبارزه در هلمند، چند روز قبل در یکی از عملیات های نیروهای خارجی کشته شد.

این نگارش فقط به این جنبة بحث تکیه می کند که با حضور داعش و نشانه های از موجودیت و فعالیت آن گروه، تهدید جدیدی در برابر امنیت ملی افغانستان، حکومت های منطقه و متحدین سیاسی جهانی افغانستان پدید آمده است. بدون تردید مبارزه در برابر گروه تندرو و خطرناک چون داعش نیازمند همکاری های همه جانبه همة کشورهای منطقه ای و جهانی است.

به هر حال نقش آمریکا در امنیت افغانستان و مبارزه با گروه های تندرو بایستی بازخوانی گردیده و تصامیم مرتبط اتخاذ گردد.

دیدگاه شما