با پایان سال 2014 میلادی مأموریت رزمی ایالات متحده آمریکا و نیرو های بین المللی مستقر در افغانستان نیز پایان یافت. نیرو های امنیتی افغانستان به صورت رسمی مسئولیت تامین امنیت سراسر افغانستان را به عهده دارد. مأموریت نیرو های بین المللی در افغانستان در حالی پایان یافت که سال 2014 خونین ترین سال برای مردم ملکی افغانستان محسوب می شود. علیرغم حضور نیرو های بین المللی و مبارزه آنها با گروه های تندرو و دهشت افکن مردم ملکی بیشترین تلفات را داشته است. این سال برای نیرو های امنیتی افغانستان نیز سال خطر و خوف و خونباری بوده است. تلفات نیرو های امنیتی افغانستان نسبت به سال های گذشته افزایش یافته است. این بیانگر یک مسئله است و آن این است که فعالیت گروه ها و شبکه های هراس افکن افزایش قابل توجه یافته است. دشواری های امنیتی سال 2014 تاثیری بر روان مردم افغانستان داشته است. بعد از پایان مأموریت رزمی نیروهای بین المللی مستقر در افغانستان، نگرانی مردم از وضعیت امنیتی افزایش یافته است. نوشتار کنونی سعی بر آن دارد تا ریشه های نگرانی مردم را به توضیح بگیرد و راهکار های برای کاهش ناامنی ارائه نماید.

یکی از مهمترین دلایل افزایش نگرانی مردم، فعال تر شدن گروه های تندرو مانند گروه طالبان، حزب اسلامی حکمتیار، شبکه حقانی و دیگر گروه های تندرو است. فعال تر شدن این گروه ها رابطه مستقیم با خروج نیرو های بین المللی دارد. خروج نیرو های بین المللی تاثیری مثبت روی روان گروه های تندرو داشته است. به گونه ای که آن ها احساس پیروزی می کند. گروه طالبان ادعا کرده بود که آمریکا و همپیمانان شان در جنگ افغانستان شکست خوردند و نتوانستند به اهداف خود دست یابد. این بدین معنی است که آن ها خود را پیروز جنگ می داند. ممکن طالبان پیروز جنگ نباشد ولی سخن گفتن با اعتماد به نفس بالای سران گروه طالبان تاثیری روانی مثبت روی پیروان شان داشته است. شاید بتوان گفت که این تاثیری به گونه ای است که آن ها خواب امارت اسلامی را دوباره در سر می پروراند. بعید به نظر می رسد که گروه طالبان بتواند دوباره همانند سال های اول حضور خود در افغانستان قدرتمند گردد و قدرت سیاسی را به دست گیرد. اما فعالیت گسترده آن ها و تهدید مردم ملکی سبب افزایش نگرانی ها در میان مردم گردیده است.

مسئله دیگر حضور و فعالیت گروه های جدید است.

در روز های اخیر خبر از عضو گیری داعش در افغانستان و پاکستان منتشر شد.

همچنین شب نامه های این گروه در برخی ولایات افغانستان پخش شده است. خشونت های دهشتناک و تکان دهنده که داعش در عراق و سوریه مرتکب شد یک نوع هراس در دل تمام مردم در سراسر جهان انداخت. زیرا، خشونت های گروه داعش بی سابقه بود. دنیا بعد از جنگ جهانی دوم تجربه چنین خشونتی را تجربه نکرده بود.

 آغاز فعالیت این گروه در افغانستان باعث افزایش هراس مردم شده است. فعالیت گروه داعش در افغانستان هراسناک است. رفتار های این گروه همه را وحشت زده کرده است.

افزایش فعالیت های گروه های تندرو و تروریستی در افغانستان همراه شده است با زد و بند های نخبگان سیاسی بر سر قدرت سیاسی. واقعیت اما، این است که زد و بند های نخبگان سیاسی فرصت را برای گروه های تروریستی فراهم می کند تا آن ها با دست و دل باز حملات خود را سازماندهی نماید. زیرا، از جانب حکومت افغانستان به نوعی آرامش خاطر دارد.

 نخبگان سیاسی افغانستان و افراد در رأس قدرت کمتر توجه به مسائل امنیتی می کند. زیرا، زد و بند های قدرت فرصت پرداختن به مسائل امنیتی را از نخبگان سیاسی گرفته است. در عین حال، زد و بند های سیاسی تا حدودی زیادی تیم بر سر قدرت را ناکارآمد جلوه داده است.

با گذشت بیش از صد و چند روز، وزارت خانه ها از سوی سرپرست ها اداره می شود. این سرپرست ها اما، اجازه ندارد تا در مورد مسائل کلان تصمیم بگیرد. آن ها تنها سرپرستی است که به حکم رئیس جمهور مستقر شده است. ناکارآمدی حکومت جدید و فرصت دادن این ها به گروه های تندرو در سازماندهی حملات خود باعث نگرانی مردم در سراسر افغانستان شده است.

به نظر می رسد که نگرانی مردم از افزایش ناامنی بجا است. بنابراین، بر حکومت افغانستان است که نگرانی مردم را جدی گرفته و اقدامات اساسی و جدی در راستای کاهش ناامنی ها در سراسر کشور انجام دهد.

در قبال گروه داعش؛ حکومت افغانستان با استفاده از اطلاعات به دست آماده بهتر است آن ها در نطفه و در آغاز فعالیت شان خفه نماید. حکومت افغانستان اگر از هم اکنون اقدامات را به منظور سرکوب و نابودی این گروه روی دست نگیرد، آن ها با توجه به ظرفیت جامعه افغانستان به زودترین وقت ممکن فربه خواهد شد و آن زمان حکومت افغانستان مقدور نخواهد بود تا بتواند این گروه را از بین ببرد. بنابراین، آن ها را باید از همین حالا جدی گرفت و نابود شان کرد.

در قبال گروه طالبان حکومت افغانستان بهتر است همسو با حکومت پاکستان عمل نموده است و حملات مشترک در دو سوی خط مرزی انجام دهد. این مسئله هم شکاف بی اعتمادی میان افغانستان و پاکستان را پر خواهد کرد و هم دشمن مشترک شان سرکوب و نابود خواهد شد. در عین حال، حکومت افغانستان همزمان می تواند پروسه صلح را دنبال کند و از کشور های همانند چین، عربستان و ... در دست یابی به صلح کمک بگیرد.

گفتگوی صلح اما، نباید منجر به کاهش فعالیت های نیرو های امنیتی و کاهش حملات بر پایگاه های گروه های دهشت افکن گردد. سیزده سال گذشته نشان داده است که گروه طالبان حاضر به گفتگو و مذاکره نیست و آن ها خواهان امارات اسلامی است. تنها برخی شاخه ها و تعدادی معدودی از رهبران این گروه خواهان مصالحه و وارد شدن در ساختار قدرت در افغانستان است. بنابراین، حکومت افغانستان همزمان دو استراتژی را روی دست بگیرد. در یک طرف، با پا در میانی چین و عربستان سعودی وارد گفتگو و مذاکره شود و در طرف دیگر، از طریق قدرت سخت افزاری و استفاده از نیرو های امنیتی افغانستان بر آن ها فشار بیاورد تا آن ها به پروسه صلح بپیوندد.

نخبگان سیاسی در صورت که نتواند حکومت و اعضای کابینه را اعلان نماید بدون شک، قادر به بهبود وضعیت نخواهد بود. زیرا، اقدامات مذکور نیازمند آن است که افراد با صلاحیت در رأس ادارات حضور داشته باشد. در شرایط کنونی، نه فردی در رأس ادارات دولتی افغانستان حضور دارد و نه سران حکومت در فکر آن است توجه به نگرانی مردم نموده و اقدامات را در کاهش ناامنی روی دست بگیرد. فراموش نکنیم که گروه های تروریستی می تواند بنیاد حکومت را از بیخ و بن ریشه کن نماید. به همین خاطر، بر سران حکومت وحدت ملی است که نسبت به فعالیت گروه ها تروریستی و نگرانی مردم حساس باشد و اقدامات جدی و اساسی را روی دست بگیرد.