روز گذشته داکتر محمد اشرف غنی رییس جمهور و داکتر عبدالله عبدالله رییس اجرایی حکومت افغانستان، با جمعِ نخبگان حکومتیِ سیاسی ـ امنیتی رهسپار بروکسل شدند. نشست بروکسل در حال برگزار می شود که حکومت افغانستان و همة کشورهای کمک کنندة مالی خارجی به کشور، جهت شرکت در نشست اقتصادی لندن آمادگی می گیرند.

به نظر می رسد که نشست بروکسل از اهمیت ویژة برخوردار است و نباید تحت شعاع نشست لندن نادیده گرفته شده و یا کمتر بازتاب داده شود. ناتو به عنوان سازمان نظامی بین المللی در چهارچوب ائتلاف بین المللی مبارزه با تروریزم، تا به حال دو ماموریت مهم را به پیش برده است: ماموریت و نقش جنگی و ماموریت و نقش آموزشی و مشورده دهی به نیروهای ارتش ملی نو تشکیل افغانستان. به عبارت دیگر از یک جهت، نیروهای نظامی این سازمان در مناطق و ولسوالی های کشور مستقر بوده و به صورت رو درو در خطرناک ترین جنگ ها با تروریستان جنگیده و نیروهای نظامی افغان را حمایت های همه جانبه و قاطع به ویژه حمایت هوایی کرده اند، و از جهت دیگر در مقام مربی، آموزش دهنده، مشاور و حامی حاضر شده و در همة عرصه ها و زمینه ها نیروهای ارتش ملی را حمایت کرده اند.

اما برمبنای برنامة انتقال مسوولیت های نظامی ـ امنیتی از نیروهای خارجی به نیروهای ملی، به تاریخ 31 «دسامبر» ماموریت جنگی و نظامی عملی سازمان نظامی ناتو در افغانستان به پایان می رسد و از این پس، نیروهای نظامی این سازمان، نقش دوم یعنی مشوره، آموزش و حمایت را به عهده می گیرد.

نشست میان وزیران امور خارجة کشورهای عضو سازمان نظامی ناتو برگزار می گردد و قرار است رییس جمهور افغانستان نیز در این نشست نظامی ـ امنیتی سخنرانی کند.

بدون تردید که سازمان ناتو، نقش نظامی جنگی و عملی نیروهای اش را در طول سیزده سال در افغانستان مورد واکاوی و بررسی قرار داده و نقاط قوت و ضعف را به خوبی تحلیل خواهد کرد. گرچند نیروهای نظامی این سازمان و به صورت کلی همة نیروهای نظامی خارجی مبارز، در طول یک دهه و اندی گام های بلندی برداشته و قربانی های بی شماری را داده اند، اما بدون تردید، آن گونه که خود نیز بدان اعتراف می کنند، چالش های مهمِ نیز وجود داشته است که اگر وجود نمی داشت، وضعیت نظامی و امنیتی اندکِ بهتر می بود. پس یقینا نشست ناتو روی مسایل و چالش های گذشته تامل و مکث جدی خواهد کرد.

از جهت دیگر، ختم ماموریت نظامی و جنگی سازمان ناتو به تاریخ 31 «دسامبر» و آغاز ماموریت مشوره دهی، آموزش و تربیت و به صورت کلی حمایت کردن، اندیشیدن و پرداختن جدی را می طلبد. چگونه نیروهای نظامی ـ امنیتی را آموزش دهند؟ بحث تعهدات مالی در مورد نیروهای نظامی و امنیتی چگونه است؟ و در صورت درخواست های حمایتی نیروهای نظامی افغان چگونه از آنان حمایت نظامی صورت گیرد؟

به نظر می رسد که پس از امضای پیمان امنیتی میان افغانستان و سازمان ناتو، نشست بروکسل و طرح مسئله افغانستان به صورت جدی در این نشست، حکایت گر این نکته و مخابره کنندة این پیام است که افغانستان همچنان مورد توجه و اهتمام جدی این سازمان است.

هیئت سیاسی افغانستان نیز با امیدهای فراوان به نشست بروکسل رفته اند. نیازمندی های یک جانبة که افغانستان به سازمان ناتو دارد و همکاری های متقابل که بین دو طرف به منظور مبارزه جدی با تروریزم به عنوان پدیدة خطرزا و تهدید کنندة امنیت جهانی باید صورت گیرد و نیز تغییر ماموریت نیروهای نظامی این سازمان، گفت و گو و بحث را می طلبد.

 ولی به همه مشخص است که در این اواخر، کابل، کلان شهرهای دیگر و حتی ولسوالی ها و روستاهای کشور دچار نا امنی های مزمن شده و امنیت به عنوان جدی ترین نگرانی عمومی حتی در کابل پایتخت کشور تبدیل شده است. گروه طالبان در روستاهای که قادر به راه اندازی عملیات های نظامی رو درو هستند، حملات شدید را راه اندازی کرده اند و شهر کابل را با عملیات های انتحاری و انفجاری هدف می گیرند. در یکی دو هفتة پسین، هر روز شهر کابل شاهد رویدادهای کلان و مرگ بار انتحاری بوده است. هر بار مردم ملکی کشته شده و فضای شهر را وحشت و ترس فرا گرفته است. پایگاه های خارجی؛ پایگاه های نظامی و غیر نظامی همه را هدف گرفتند. اکنون آرزوی همه این شده است که فقط در یک روز فضای شهر آرام بوده و خیال نا آرام شان از انتحار و انفجار آسوده باشد. نا امنی به حدی در کابل دامن گسترانید که فرمانده پولیس کابل دست به استعفاء زد.

بنابراین، دامن گسترانیدن نا امنی در کابل و به صورت عموم در سطح کشور، فضای گفت و گوها و موضع گیری ها در نشست بروکسل را تحت شعاع قرار خواهد داد.

گرچند طرح برنامة انتقال مسوولیت های امنیتی و نظامی از نیروهای خارجی به نیروهای ملی متاثر از فشار افکار عمومی کشورهای غربی بوده و از این جهت، حکومت های غربی نیز با جدیت و تعجیل این امر را دنبال کردند، اما حکومت افغانستان نیز متاثر از گفت و گوهای سیاسی با گروه طالبان و نقطه نظرات کشورهای همجوار، برنامة انتقال را دنبال کرده است. آقای کرزی رییس پیشین کشور، بارها نا امنی را معلول حضور نیروهای خارجی در روستاها و مناطق دور دست دانسته و جهت تامین امنیت، بر خروج بی درنگ نیروهای خارجی تاکید می کرد.

از این رهگذر، در طول پنج سال، اطمینان های به همکاران نظامی خارجی مبنی بر توانمندی تامین امنیت و مهار توطئه های مخرب دشمن به نیروهای همکار خارجی داده شده بود. در این صورت نا امنی های پسینی مانند «سایه» بر فضای نشست بروکسل و گفت و گوهای که صورت گرفته و قرار است صورت گیرد، ظاهر خواهد شد.

به نظر می رسد که هیئت افغانستان دو پیشنهاد مشخص را به سازمان نظامی ناتو مطرح کند:

یکم: با توجه به انتحاری، انفجاری و استخباراتی بودن حمله های دشمن در کلان شهرها به ویژه شهر کابل، علاوه بر حمایت های مالی، تدارکاتی و آموزشی از نیروهای نظامی، حمایت های همه جانبه و قاطع همکاران خارجی به ویژه ناتو را در امر اطلاعاتی درخواست کند. بایستی نیروهای نظامی، امنیتی و اطلاعاتی افغانستان به صورت جدی تقویت گردیده و از پس مهار حمله های مخرب و توطئه گرایانة دشمن بدر شوند.