صفحه نخست » مقالات » افغانستان نقطه وصل سارک
افغانستان نقطه وصل سارک
- حبیب صبوری خسروشاهی
رئیس جمهور کشور دیروز در راس یک هیات عالی رتبه دولتی برای اشتراک در هجدهمین اجلاس سران سازمان همکاری های جنوب آسیا "سارک" (SAARC) عازم کتماندو پایتخت نیپال شد. گفته شده است که رئیس جمهور در جریان این سفر سه روزه، علاوه بر اشتراک و سخنرانی در اجلاس سران سازمان سارک، با رئیس جمهور، صدراعظم و شمار دیگری از مقامات نیپال ديدار خواهد کرد. وى هم چنین با تعدادی از سران کشور های عضو سازمان همکاری های جنوب آسیا نيز به طور جداگانه دیدار خواهد نمود و با آنان در مورد گسترش همکاری های منطقه ای بحث و تبادل نظر خواهد کرد.
اتحادیه همکاری منطقهای کشورهای جنوب آسیا (سارک) SAARC سازمانی اقتصادی- سیاسی متشکل از هشت کشور جنوب آسیا است. از نظر جمعیت و نفوس سارک بزرگترین سازمان منطقهای جهان است. این سازمان در برگیرنده کشورهایی است که مجموع جمعیت آنها نزدیک به 5/1 میلیارد نفر می باشد. سازمان سارک در سال 1985 توسط کشورهای هند، پاکستان، بنگلادش، سریلانکا، نپال، مالدیو و بوتان تاسیس شد. در آوریل 2007 و در اجلاس چهاردهم این اتحادیه، افغانستان نیز به عنوان هشتمین عضو سارک پذیرفته شد. در مورد تاریخچه این سازمان آمده است که در اواخر دهه 1970 ضیاء الرحمن رئیس جمهور بنگلادش پیشنهاد ایجاد یک بلوک تجاری متشکل از کشورهای جنوب آسیا را مطرح کرد. برای اولین بار در آوریل 1981 وزرای امور خارجه هفت کشور جنوب آسیا به منظور تاسیس یک اتحادیه تجاری در کلمبو پایتخت سریلانکا گردهم آمدند. در اوت 1981 نیز کمیته اتحادیه همکاریهای کشورهای جنوب آسیا تاسیس گردید و طی اعلامیهای پنج مورد را برای همکاریهای منطقهای برشمرد. هرچند که مواردی دیگر طی سالهای بعد به آن افزوده شدند، اما اهداف اساسی این سازمان طبق اساسنامه تاسیس سارک چنین یاد شده است:
- ارتقای سطح رفاه در زندگی مردم ساکن جنوب آسیا و بهبود بخشیدن به سطح کیفی زندگی آنان.
- سرعت بخشیدن به رشد و توسعه افتصادی، پیشرفت اجتماعی و توسعه فرهنگی در منطقه و فراهم کردن موقعیت برای تمامی افراد جهت استفاده از تمامی تواناییهای خود.
- ارتقا و تقویت اعتماد و اتکا به نفس میان کشورهای جنوب آسیا.
- اعتماد و درک دو جانبه از مسائل مبتلا به کشورهای عضو سارک.
- ارتقای فعالانه همکاریها و مساعدت دو جانبه در زمینههای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، تکنیکی و تکنولوژیکی.
- تقویت همکاریها با کشورهای در حال توسعه.
- تقویت همکاریها میان کشورهای عضو سارک از طریق برگزاری کنفرانسهای بینالمللی درباره منافع مشترک.
- همکاری با سازمانهای بینالمللی و منطقهای که اهداف مشابه را دنبال میکنند.
لازم به یادآوری است که در جریان اجلاس دهلی نو، وزرای امور خارجه کشورهای عضو بر آغاز یک برنامه جمعی عمل (IPA) را در 9 بخش توافق نموده و رقم زدند، این بخشها عبارت بودند از: کشاورزی؛ توسعه روستایی؛ ارتباطات رسانهای؛هوا شناسی؛ صحت و فعالیتهای جمعیتی؛ ترانسپورت؛ خدمات پستی؛ علوم و تکنولوژی؛ ورزش؛ هنر و فرهنگ.
افغانستان نیز در 31 نوامبر 2005 بنا به درخواست هند به عضویت ناظر اتحادیه همکاریهای منطقهای جنوب آسیا درآمد و در 3 آوریل 2007 رسما عضو این اتحادیه شد. هدف اساسي سازمان همکاري هاي منطقه اي جنوب آسيا (سارک)، همانطور که فهرست گردید اين است که مردم اين منطقه را به سطح مطلوب از رفاه اقتصادي برساند و وضعيت زندگي مردم را بهبود بخشد و از طريق همکاري هاي مشترک و پيشرفت هاي اقتصادي، اجتماعي و گسترش ارزش هاي فرهنگي، شرايط زندگي را با ايجاد فضاي باز اقتصادي در کشورهاي عضو، بهتر و مطلوب تر سازد.
سارک همکاري ميان اعضا را بر مبناي احترام متقابل، برابري، تماميت ارضي، استقلال سياسي و اصل عدم مداخله در امور داخلي کشورهاي عضو استوار نموده و از مباحث جنجال برانگيز سياسي دوري مي جويد و مسايل اقتصادي، تجاري، تکنولوژيکي را با جديت مورد بحث و گفتگو قرار مي دهد.
اين سازمان بادوری از بحث ها و موضع گیری های جنجال برانگیز سیاسی، ساحه فعاليت هاي خود را در عرصه هاي زراعت، انکشاف دهات، علوم و تکنولوژي، فرهنگ، صحت، کنترل نفوس، کنترل مواد مخدر و مبارزه عليه تروريزم محدود ساخته است. اما با اين حال سارک زمينه ديدارها و گفتگوهايي را در حاشيه اجلاس خود فراهم مي سازد، که اغلب اختلافات سياسي و ارضي موجود ميان اعضا را تحت پوشش مي گيرد و در بسا موارد ديدارهاي سران کشورها در حاشيه اجلاس سارک، مقدمات گفتگوهاي جدي تري را در آينده مهيا مي کند و اين خود مي تواند در رفع اختلافات و کاهش تنش هاي سياسي ميان اعضا و تقويت همکاري ها بر معيارهاي منافع متقابل، کمک نمايد. البته پديده تروريزم در منطقه و مشکلات ناشی از آن جهان و کشورهاي عضو سارک را با تهدید و نگرانی روبروساخته است ، تا حدودي بر فعالیت های اصلی این سازمان تاثیر منفی برجای نهاده و سبب گردیده است که مسايل امنيتي در اولويت برنامه هاي آن قرار گیرد.
عضویت افغانستان در این سازمان فرصت و زمینه بسیار مساعدی را برایش فراهم آورده است. عضويت افغانستان دراین سازمان بعنوان کشوري که سال های سال با بحران درگیر بوده و اکنون می خواهد زندگی جدید ی را شروع نماید، بهره مندي از تجارب اقتصادي کشورهاي عضو و نیز بهره مندي از امکانات و ظرفيت هاي موجود در سازمان براي رفع نابساماني هاي امنيتي و اقتصادي داخلي، يک فرصت بي نظير و استثنايي به شمار مي آيد. ناگفته نباید گذاشت و تاکید ورزید که عضویت و نيازمندي افغانستان به سازمان سارک نيازمندي دو جانبه و متقابل مي باشد، همانطوري که افغانستان بعنوان کشوري در حال بازسازي و برآمده از خاکستر جنگ، به همکاري کشورهاي منطقه ضرورت دارد، ساير کشورها نيز به خاطر دسترسي آسان به نفت و گاز آسياي ميانه و راه يابي به بازارهاي پر سود آن به همکاري افغانستان نيازمند می باشند.
به همین جهت رييس جمهور کشور در حالي برای شرکت در هجدهمین نشست سازمان سارک به «کاتماندو» پايتخت نیپال سفرنموده است که توجه کشورهاي منطقه به چالش هاي اساسي افغانستان، يکي از دلايل اصلي حضور وي در اين اجلاس خواهد بود. از آنجای که مشکلات اساسي کشور ناامني و ضعف اقتصادي می باشد، مواردی که دقيقاً هدف اصلي وجودي اين سازمان نيز همکاري در همين موارد است، انتظاربرده می شود رياست اجلاس سارک در ادامه دیدارها و گفتگوهای رئیس جمهور افغانستان و پاکستان برای مبارزه با تروریزم و تامین ثبات و امنیت، زمينههاي اعتمادسازي ميان این دو کشور را جستوجو نموده و راهکارهاي مبارزه با تروريزم را با مقامهاي این دو کشور در ميان بگذارد. همین طور در زمینه فعالیت های اقتصادی و تقویت اقتصاد ضعیف و ناتوان افغانستان انتظار برده می شود که کشورهای جهان از جمله اعضای سازمان سارک در این زمینه نیز افغانستان را صادقانه و جدی کمک نمایند. فراهم گردانیدن افزايش مراودات تجاري کشورهاي منطقه و جهان از طريق بنادر و راههاي انتقال کالاهای که از افغانستان عبور می کند و هم چنين سرمايهگذاري کشورهاي منطقه در کشور ميتواند در کنار استفاده از منابع و معادن افغانستان به اقتصاد کشور کمک شایانی بنماید. به معنای دقیق تر کلمه افغانستان می تواند نقطه وصل یا پل ارتباطی مطمئن اقتصادی میان اعضای سازمان سارک باشد و بطور طبیعی امنیت و ثبات آن، امنیت و ثبات اعضای سازمان را نیز موجب خواهد شد. حال دیده شود که هیئت عالی رتبه کشور تا چه اندازه در جلب نظر وهمسویی و همکاری فعال اعضای سازمان برای افغانستان موفق خواهند بود.
دیدگاه شما