مسئله پناهجویی افغانها در کشورهای بیگانه طی دهه های گذشته همواره یکی از مشکلات اساسی برای مردم وحکومت ها بوده است. مردم افغانستان به دلایل مختلف طی دهه های گذشته از بزرگترین گروه های پناهجویان در سطج جهان بوده اند. این مشکل در دوران تهاجم شوری سابق به افغانستان واغاز جنگ های داخلی وسپس تهاجم طالبان به اوج خود  رسید. پس از شکست رژیم طالبان وبمیان امدن حکومت انتخابی در افغانستان مسئله پناهجویی افغانها نیز کمی فروکش کرد اما با گذشت مدت کوتاهی بار دیگر فرار مردم از افغانستان اغازشد.

مهاجرت افغانها به کشورهای بیگانه همواره با خطرات جدی همراه بوده است. در بسا موارد پناهجویان افغان هنگام سفر به کشورهای دیگر جانهای شانرا از دست داده اند. در تازه ترین مورد یک کشتی حامل پناهجویان غیرقانونی در ابهای ترکیه غرق شد که ده ها تن از پناهجویان که عمدتا افغانی بودند جانهای شانرا از دست دادند.

استرالیا از جمله کشورهایی بود که طی سیزده سال گذشته یکی از محبوب ترین مقصد برای پناهجویان افغان بوده است. پناهجویان در طول سیزده سال گذشته همواره تلاش کرده اند که با عبور از ابهای طوفانی خودشانرا به استرالیا برسانند. سفر به استرالیا به دلیل اینکه همواره به صورت غیرقانونی انجام میشود،‌فوق العاده خطرناک محسوب میشود. به اساس امارها از سال دوهزار ویک میلادی تا اکنون حدود پانزده صد تن از پناهجویان که عمدتا افغانی بودند هنگام سفر به استرالیا جانهایشانرا از دست دادند.

عمده ترین دلیلی که سفر به استرالیا را برای پناهجویان تا این حد خطرناک ساخته است که حتی ابهای استرالیا باتلاق مرگ پناهجویان نام گرفته است،‌ این است که پناهجویان طی سیزده سال گذشته همواره سعی کرده اند به صورت قاچاقی وغیرقانونی به استرالیا بروند. سفر غیرقانونی به استرالیا یکی از خطرناک ترین شیوه های پناه گزینی در سطح جهان به شمار میرود.

پناهجویان به دلیل اینکه از خطرهای سفرهای غیرقانونی به استرالیا اگاهی ندارند همواره به صورت سیل اسا راه استرالیا را در پیش گرفته اند. ازسویی هم قاچاقبران انسان  تلاش میکنند که مردم را فریب دهند و با راه اندازی تبلیغات گسترده مردم را تشویق کنند که به صورت غیر قانونی به استرالیا بروند. قاچاقبران با استفاده از کشتیهای کهنه وفرسوده که در اکثر موارد دوبرابرظرفیت خود پناهجو حمل میکنند طی سیزده سال گذشته صدها نفر را در ابهای استرالیا به کام مرگ کشانده اند. هرچند طی یک سال گذشته دروازه های استرالیا بروی پناهجویان غیرقانونی به کلی مسدود شده است اما هنوز قاجاقبران تلاش میکنند که مردم را تشویق کنند که راه استرالیا را در پیش گیرند. قاچاقبران اینبار با ترفند تازه به میدان امده وپناهجویان را تشویق میکنند که قاچاقی به مالیزیا و سپس به اندونیزیا بروند وپس از ان از طریق کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهجویان یا یو ان ایچ سی آر در استرالیا در خواست پناهنده گی دهند. این گونه تبلیغات باعث شده است که هزاران پناهجو در اندونیزیا تجمع نموده و اینبار سعی کند از طریق سازمان ملل متحد خود شانرا به استرالیا برسانند. حکومت استرالیبا به تازه گی اعلام کرد انعده از پناهجویانی که از ماه جولای سال جاری به بعد در دفتر سازمان ملل متحد در اندونیزیا به مقصد پناه گزینی در استرالیا ثبت نام کرده اند واجد شرایط پناهنده گی در استرالیا شناخته نمیشوند. حکومت استرالیا گفت درخواست های پناهنده گی کسانی که قبل از ماه جولایی از سوی سازمان ملل متحد در  اندونیزیا راجستر شده اند کماکان پروسس خواهد شد هرچند این پروسه ممکن است به دلیل تراکم پناهجویان سالها وقت را در بر گیرد. حکومت استرالیا معتقد است کسانی که پولهای هنگفت را به قاچاقبران انسان میدهند تا به اندونیزیا امده وسپس ازین کشور به عنوان یک معبر برای رسیدن به استرالیا استفاده میکنند نمیتوانند پناهجوی واقعی محسوب شوند.

رویهم رفته با بمیان امدن حکومت وحدت ملی در افغانستان اکنون انتظار میرود که دولت مردان مابا اتخاذ تدابیر ویژه به مشکلات پناهجویان افغان نقطه پایان بگذارند تا دیگر هیچ افغانی بخاطر پناه گزینی در کشورهای بیگانه جانهایشانرا از دست ندهند. برخی از راهکارهای که میتواند در شرایط کنونی میتواند مانع فرار مردم افغانستان از کشورشوند :

1. ایجاد شغل: یکی از عمده ترین دلیلی که باعث مردم افغانستان با تحمل خطرات فراوان راه کشورهای دیگر را در پیشمیگیرند مسئله بیکاری است. تا زمانی که به مشکل بیکاری در افغانستان پایان داده نشود،‌بدون شک مردم افغانستان از سر مجبوری واجبار به کشورهای بیرونی خواهند رفت. ازسویی هم افغانستان در شرایط کنونی بیش از هرزمان دیگر به بازسازی وعمران نیاز دارد. بازسازی وعمران برعلاوه اینکه زمینه انکشاف کشور را مساعد میسازد،‌میتواند تعداد زیادی از مردم را صاحب کار وشغل نماید. بدیهی است درصورتی که مردم در کشور خود شان شغل مناسب داشته باشد که بتواند با ان امرار معاش نموده وچرخه زنده گی شانرا بچرخانند دیگر نیازی به سفر به خارج از کشور نخواهند داشت. بنا ایجاد شغل نه تنها میتواند که مانع سفرهای گروهی مردم به خارج از کشور شود،‌بلکه زمینه باسازی و عمران کشور را نیز مهیا خواهد ساخت. در شرایط کنونی مردم افغانستان امیدوارند که حکومت وحدت ملی قبل از هر چیز دیگر به مسئله بیکاری مردم توجه نموده و در اسرع وقت سعی کند که با ایجاد شغل های مناسب زمینه زنده گی سالم را برای مردم در داخل کشور مساعد سازد.
2. تامین امنیت : امنیت یکی از نیازهای اساسی مردم در هرجامعه به شمار میرود. بدون داشتن امنیت مردم نمیتوانند که زنده گی روز مره شانرا به پیش ببرند. متاسفانه افغانستان در شرایط کنونی از نا امنی به شدت رنج میبرند. مردم در هیچ نقطه ی از کشور نمیتوانند که در سایه امنیت به زنده گی روز مره شان بپردازند. عدم امنیت در بسا موارد باعث میشود که مردم فرار را بر قرار ترجیح دهند وراه های کشورهای بیگانه را در پیش گیرند. بنا در صورتی که حکومت بتواند امنیت را برای مردم تامین نماید بدون شک مردم دیگر مجبور نخواهند بود که کار و زنده گی شانرا ترک نموده وبه کشورهای دیگر فرار کنند.
3. امید به زنده گی : در بسا موارد دیده شده است که مردم افغانستان حتی در مناطق که از امنیت نسبی برخوردار بوده اند نیز تلاش میکنند که کشور را ترک کنند وبه مقصد پناهنده گی به کشورهای دیگر جانهایشانرا به خطر بیاندازد. عمده ترین دلیلی که مردم را مجبور میکند که با وجود داشتن امنیت نسبی وشغل مناسب کشور را ترک گویند،‌ عدم امید به زنده گی و اینده بهتر در کشور میباشد. مردم وقتی اوضاع سیاسی کشور را اشفته میبینند وهیچ امیدی برای فردای بهتر شان نمیدانند ناگزیر میشوند که کشور را ترک کنند. در چنین شرایط وظیفه حکومت خواهد بود تا با اتخاذ تدابیر لازم زمینه ان را مساعد سازند تا مردم به اینده کشور امیدوار شوند وحد اقل کسانی که دارای شغل هستند و در مناطق امن زنده گی میکنند نا گزیر نشوند که کشور را  ترک گویند.

بدون شک که مهاجرت مردم برعلاوه موارد که ذکر شد میتواند عواملی دیگری نیز داشته باشند اما رویهم رفته در افغانستان عواملی که باعث میشود مردم به صورت گروهی دست به مهاجرت بزنند وبرای دریافت پناهنده گی حتی جانهایشانرا به خطر بیاندازند،‌ مسئله بیکاری ،‌عدم امنیت وعدم امید به فردای بهتر میباشد.