هفته گذشته پروسه استانبول چهارمين نشست خود را در مورد افغانستان در پيكنگ برگزار نمود. بر بنیاد صورت جلسه این نشست كشورهاي منطقه يكبار ديگر در راستاي همكاري صادقانه براي ايجاد امنيت و ثبات در افغانستان تجديد پيمان خواهند كرد. توافقی موسوم به "فرایند استانبول" در سال 2011 در استانبول ترکیه تشکیل شد كه براساس آن تمام کشورهای عضو باید تلاش خود را در راستای امنیت و ثبات بیشتر در افغانستان به کار گیرند. بصورت تفصیلی باید گفت که اجلاس استانبول در مورد افغانستان یک نشست منطقه ­ای- بین­ المللی می باشد که با هدف بحث و تبادل نظر پیرامون امنیت و همکاری­های منطقه­ ای در قلب آسیا (افغانستان)، پیش از واگذاری مسئولیت­های امنیتی به نیروهای افغانی در افغانستان، برگزار شد. اعضای این پروسه را کشورهای چون جمهوری اسلامی ایران و پاكستان، جمهوری های تركمنستان، تاجیكستان، ازبكستان و چین در کنار ترکیه، روسیه، عربستان، امارات متحده، قزاقستان و قرقیزستان و نیز كشورهای که در افغانستان در چهارچوب ائتلاف بین المللی حضور دارند از جمله آلمان، فرانسه و آمریكا به همراه نمایندگانی از چند سازمان بین­ المللی از جمله ناتو و سازمان ملل تشکیل می‎دهند. هدف اساسی این پروسه استفاده از توان و ظرفیت کشورهای منطقه برای حل مشكل و پایان بخشیدن به جنگ در افغانستان تعریف شده است. بر بنیاد گزارش پنتاگون درباره اوضاع افغانستان در سال 2011 که بیانگر درك واقعیت ها از شرایط حاد افغانستان بود، این پروسه شکل گرفت تا با ارائه تحلیل ژئوپلیتیکی و ارائه راه حل، بن بستی که جریان ائتلاف بین المللی خود را در آن احساس می نماید برای رسیدن به نتیجه مطلوب در افغانستان با افزایش متحدین و استفاده از بیشترین ظرفیت مؤثر منطقه ­ای شکستانده شود. به هر صورت آنچه بعنوان اهداف اساسی پروسه استانبول یاد می‌شود، یعنی کمک به افغانستان در راه تامین امنیت و تحقق صلح و بازسازی و نیز فعال ساختن نقش مثبت جامعه بین المللی در کشور در مجموع می‌تواند چشم انداز روشن و فرصت مناسبی را برای حکومت افغانستان فراهم آورد.

در همین راستا رئیس جمهور با هیئت همراه به منظور شرکت در چهارمین نشست استانبول و نیز دیدار با مقامات چین و جلب حمایت و مساعدت آن کشور برای تقویت و بازسازی افغانستان، بعنوان یکی از همسایگان مهم و اثرگذار و نیز یکی از قدرت‌های بزرگ اقتصادی جهان عازم پکینگ گردید. با توجه به ادامه خشونت ها در افغانستان پس از سقوط رژیم طالبان و حضور جامعه بین المللی در افغانستان، پایان دادن به جنگ دراز مدت در کشور و تحقق صلح پایدار همواره یکی از مسائل مهم در نشست های داخلی و منطقه ای و جهانی بوده است. زیرا ادامه جنگ و خشونت موجب گردید که مسئله امنیت کشور بعنوان سنگ زیرین همواره چالش برانگیز گردیده و سایر عرصه های جامعه و حکومت را تحت تاثیر قرار دهد. این موضوع بخصوص در زمینه انکشاف و ثبات اقتصادی بسیار حایز اهمیت می باشد. نبود امنیت طی سیزده سال گذشته سبب گردید که روند سرمایه گذاری و فعالیت های اقتصادی شتاب لازم را نداشته و بسا که با کندی کامل روبرو گردیده است. چنانچه برخی از کارشناسان نیز بر همین باورند. از جانب دیگر ریشه ناامنی و ادامه بحران در کشور بگونه ای به بیرون از مرزهای کشور و در نبود اعتماد یا احساس بدگمانی میان همسایگان نیز ریشه دارد. بگونه ای که برخی از صاحب نظران بدین باورند که وجود مشکلات منطقه ای و بین المللی و عدم اعتماد و بدگمانی برخی از کشورها باعث شده تا آنها مشکلات خود را در افغانستان حل کنند.

از جانب دیگر بسیاری از کشورهای منطقه در نشست های مختلف در ارتباط با افغانستان تعهدات حمایتی مالی و غیرمالی و وعده مشارکت در بازسازی کشور را داده اند اما بنابه دلایلی که ارزیابی آن زمینه دیگری را می طلبد یا این وعده ها عملی نشده است یا این که اثربخشی لازم را به همراه نداشته است. هرچند که باید اذعان داشت از سویی دولتمردان کشورما نیز در جلب همکاری های اقتصادی کشورهای منطقه و جهان تا حدودی موفق عمل ننموده اند.

در شرایط کنونی با آنکه انتقادات بسیار جدی بر عملکرد حکومت کرزی و ناکامی های او در عرصه داخلی و بین المللی از سوی آگاهان وارد می گردد، اینک فرصت و میدان عمل به حکومت جدید یعنی حکومت وحدت ملی واگذار شده است. انتظار برده می شود که این حکومت با استفاده از تجارب گذشته و تعهدات و وعده هایی را که به مردم و جهان داده است روند تامین ثبات و امنیت و بازسازی کشور را آنگونه که مورد انتظار بوده و واقعیت ایجاب می نماید به پیش ببرد. برگذرای نشست چهارمین نشست استانبول برای حکومت وحدت ملی نخستین و بهترین فرصت است که با حضور در این اجلاس، از این فرصت حداعظمی استفاده را بنماید تا رهبران کشورهای منطقه را به همگرایی بیشتر و کمک به پیشرفت افغانستان در عرصه های مختلف تشویق نماید. ناگفته نباید گذاشت بر بنیاد آنچه که گزارش های خبری از دیدارها و سخنان مقام های کشور با میزبانان و شرکت کنندگان این نشست به نشر می رسد چشم انداز روشن نسبت به انتظارهای یاد شده مشاهده می شود. نشست های کارشناسی شده و مشخص اقتصادی و ارائه دیدگاه های روشن و برنامه های تعریف شده در این نشست چشم انداز خوش بینانه را تقویت می نماید. بطور مثال بر اساس سروی صورت گرفته افغانستان دارای ذخایر بزرگ زیر زمینی می باشد که دعوت از کشورهای منطقه و شرکت های اقتصادی و تولیدی برای سرمایه گذاری در اکتشاف، استخراج و در نهایت، بهره برداری اقتصادی از این منابع، منجر به سهمگیری آنها برای برقراری ثبات در افغانستان خواهد شد.
نکته مهمتر آنست که آنچه در چهارمین نشست استانبول میگذرد و تعهد می گردد بصورت عینی بعنوان برایند واقعی این نشست نیز نمایان و آشکار گردد. چنانچه در سخنان وانگای نخست وزیر چین هم پاسخ این انتظار در برابر اظهارات مقام های افغان بویژه رئیس جمهور کشور مبنی بر حمایت جدی آنان از افغانستان و احترام گذاشتن به نقش عملی افغان ها در بازسازی کشور شان، نخست وزیر چین در سخنرانی خود گفت که امیدوار است نشست قلب آسیا، حاوی پیامی واضح حاکی از پشتیبانی قوی کشورهای جهان از افغانستان باشد. آقای وانگای با اشاره به یک ضرب‌المثل چینی گفت که "دادن ماهی برای خوردن آن برای یک روز کفایت می‌کند اما آموختن ماهیگیری برای همیشه" وی تاکید کرد که صلح در افغانستان امری حتمی است و نیاز به پشتیبانی سخاوتمندانه جهانی دارد. او گفت که آرزو دارد همه امور توسط افغان‌ها به پیش برده شود.