افغانستان در یک دوره تاریخی از یک لحاظ کشور فراموش شده بود. ابر قدرت ها کمتر توجه به توسعه و پیشرفت این کشور نموده است. افغانستان در بهترین حالت میدان جنگ ابرقدرت ها و کشور های منطقه بوده است. بهترین نمونه دوران کمونیست ها در افغانستان است که کشور های مخالف شوروی سابق با کمک و حمایت گروه های محافظه کار در صدد آن بر امد تا شوروی را در افغانستان شکست دهد. این کشور ها موفق شدند و شوروی را شکست دادند. بعد از آن ابر قدرت ها افغانستان را فراموش کرد. افغانستان برای سال های متمادی ناله تروریستان و گروه های تند رو از کشور های مختلف شد. امارت اسلامی طالبان در حقیقت با حمایت از تندروان در سراسر جهان فرصت این را فراهم کرده بود تا تندروان و تروریستان به افغانستان بیاید و در صدد تحقق آرمان های بنیادگرایانه خود در آید.

تروریستان از افغانستان حمله بر برج های دوقلو را از همین افغانستان سازماندهی کردند. بعد از حمله بر برج های دوقلو بود که جامعه جهانی به افغانستان توجه نمودند و در صدد آن بر آمدند تا تروریستان را از افغانستان خارج کند و یک حکومت دموکراتیک و مردمی به وجود آورد. جامعه جهانی و در رأس آن ایالات متحده آمریکا در این زمینه موفق شدند. آن ها با نخبگان افغانستان در سطح وسیع ارتباط برقرار نمودند و آن ها را در بن آلمان جمع کردند و اساس و بنیاد یک حکومت دموکراتیک را گذاشتند. نخبگان افغانستان نیز از این فرصت استفاده نمودند و تمام مسائل شخصی خود را کنار گذاشتند و در کنار هم نشستند و در مورد شکل گیری حکومت انتقالی، موقت و در نهایت حکومت مردمی گفتگو نمودند.

از آن زمان سیزده سال می گذرد. به عبارت دیگر، سیزده سال از حضور جامعه جهانی می گذرد اما نخبگان افغانستان در سال های اخیر از فرصت های به وجود آمده استفاده نکردند و به نوعی دست رد به حمایت های جامعه جهانی زدند. دست رد نخبگان افغانستان را می توان در مسئله پیمان امنیتی با ایالات متحده آمریکا دید. بنا بود پیمان امنیتی میان افغانستان و ایالات متحده آمریکا امضا شود اما نخبگان افغانستان و در رأس آن حامد کرزی حاضر به امضا پیمان امنیتی نشد.حامد کرزی اما این فرصت را به حکومت بعدی واگذار کرد.

حال این سوال مطرح است که آیا حکومت بعدی پیمان امنیتی با ایالات متحده آمریکا را امضا خواهد کرد. این سوال اگر چه زود می نماید. زیرا، تشکیل حکومت بعدی به خاطر بن بست انتخابات تا هنوز معلوم نیست. اما به خاطر اهمیت مسئله بررسی آن خالی از فایده نخواهد بود.

از آنجایی که دو کاندید پیشتاز یعنی اشرف غنی احمد زی و عبدالله عبدالله در زمان کارزار های انتخاباتی و رقابت های انتخاباتی بیان داشته است که پیمان امنیتی با ایالات متحده آمریکا را امضا خواهد کرد، ما بر اساس همین گفته ها در صدد آنیم تا فرصت های که این پیمان در اختیار افغانستان در عرصه داخلی و خارجی می گذارد را به بررسی بگیریم.

در عرصه داخلی: بزرگترین مشکل ما در افغانستان مسئله گروه های تندرو مذهبی است. یا به عبارت دیگر، مسئله صلح و حل منازعه. پیمان امنیتی این فرصت را فراهم می کند تا حکومت مرکزی در افغانستان قدرتمند شود. قدرتمند شدن حکومت مرکزی فرصت فعالیت از گروه های تندرو را می گیرد و افغانستان می تواند به صلح دست یابد. قدرتمندی حکومت باعث می شود که گروه های تندرو به حل منازعه فکر نماید زیرا، با حضور یک ابر قدرت در افغانستان آن ها از تحقق آرمان های بنیادی خود ناامید خواهد شد. دست یابی به صلح فرصت آن را فراهم می سازد که زمینه سرمایه گذاری و در نهایت توسعه یافتگی فراهم شود.

پیمان امنیتی در عرصه داخلی فرصت پرش را برای حکومت و مردم افغانستان فراهم می کند. زیرا، حمایت های جامعه جهانی و یک ابر قدرت از حکومت افغانستان و مردم افغانستان باعث خواهد شد تا حکومت به بهترین وجه برنامه و سیاست های خود را دنبال نماید و بحران های متعدد را حل نماید.تجربه نیز نشان داده است که افغانستان بدون حمایت ها و پشتیبانی های ابر قدرت ها قادر به پشت سر گذاشتن بحران ها و مشکلات خود نیست. می توان گفت که بدون حمایت ها و پشتیبانی جامعه جهانی افغانستان وارد جنگ های داخلی می شود. زیرا، بدون منابع و حمایت های خارجی باعث می شود که گروه ها و نخبگان بر سر منابع داخلی منازعه نماید. ناگفته نباید گذاشت که افغانستان منابع زیادی دارد اما از انجایی که حکومت افغانستان ضعیف است و امکانات کم دارد، توانایی استخراج و استفاده بهینه از امکانات و منابع موجود ندارد. به همین خاطر، گروه های مختلف اجتماعی و نخبگان سیاسی بر سر تصاحب منابع وارد منازعه جدی خواهد شد. به همین خاطر، حضور جامعه جهانی در افغانستان حتمی است.‏ از این جهت، می توان گفت که پیمان امنیتی فرصت و نقطه پرش برای حکومت بعدی می باشد تا خود را قدرتمند بسازد و پایه های خود را مستحکم تر نماید.

در عرصه خارجی نیز افغانستان تنها در زمان حضور ابر قدرت ها توانسته است روابط خود را با جهان و نهاد های بین المللی گسترش دهد. نمونه شان همین دوره جدید است. در دوره جدید شاید با قاطعیت بتوان گفت که افغانستان بیشترین روابط با کشورهای مختلف و نهاد های مختلف بر قرار نموده است. قبل از این افغانستان در یک انزوا به سر می برد. جایگاه و منزلت ملی افغانستان تنها با حضور یک ابر قدرت و پشتیبانی و حمایت یک ابر قدرت در سطح بین الملل ارتقا پیدا می کند. اگر چه، ارتقای منزلت ملی در سطح بین الملل ناشی از وضعیت داخلی کشور ها است. اما از آنجا که حضور جامعه جهانی باعث بهبود وضعیت داخلی افغانستان در عرصه های مختلف می شود، می توان استنتاج نمود که افغانستان در عرصه خارجی نیز افغانستان بتواند دگرگونی های را تجربه نماید.

باور نگارنده بر این است که پیمان امنیتی به حکومت بعدی این فرصت را فراهم می کند تا حکومت بعدی روابط خود را با کشور های منطقه و جهان بازتعریف نماید و در معادلات منطقه ای و جهانی شرکت نماید. در صورت که حکومت بعدی با مانند حکومت کنونی پیمان امنیتی را نادیده بگیرد، روابط خارجی افغانستان نه تنها بهبود نمی یابد بلکه دوباره روابط به صورت نزولی سیر خواهد کرد.

در پایان باید گفت که پیمان امنیتی نقطه عطف برای افغانستان در عرصه داخلی و خارجی محسوب می شود. لازم است که حکومت بعدی در اوائل شکل گیری پیمان امنیتی را امضا نماید و فرصت رشد را از مردم افغانستان نگیرد. زیرا، همه چیز تا حدودی به این مسئله بستگی دارد.