تقریبا دو سال پیش مسئله توزیع تذکره الکتروینکی بر سر زبان ها افتاد و یک بار هم امتحان جهت جذب پرسونل برگذار شد و نهاد های مسئول کارمندان خود را استخدام نمودند. بنا بود دومین امتحان نیز برگذار گردد اما به دلایل نامعلوم به تعویق افتاد.‏ نهاد های مسئول از زمان استخدام پرسونل جهت توزیع تذکره الکترونیکی و برگذار نشدن امتحان دوم هیچ گونه آگاهی به رسانه ها و شهروندان کشور نداده اند.‏ از آنجایی که تذکره الکترونیکی مهمترین مشکلات و چالش های فراروی حکومت و مردم افغانستان را بر طرف می سازد. لازم است توجهی به این مسئله صورت گیرد. در این نوشتار تلاش می شود کارکرد های تذکره الکترونیکی بر شمارد. اولین و مهمترین مسئله فراروی ما مسئله انتخابات می باشد. در هر انتخابات تقلب مهمترین دغدغه نخبگان و مردم افغانستان بوده است. چگونه می توانیم جلوی تقلب را بگیریم. به نظر نگارنده تذکره الکترونیکی تا حد زیادی می تواند جلوی این مشکل را بگیرد. در کنار این مسئله تذکره الکترونیکی برخی مشکلات دیگر مردم افغانستان را نیز حل می کند.

اول؛ هر شهروند تنها و تنها حق یک رأی را دارد. در حالی که در انتخابات کنونی با کارت رأی دهی که از سوی کمیسیون مستقل انتخابات توضیح شده است همه می تواند دو تا سه کارت رأی دهی بگیرد و در روز انتخابات چند رأی به کاندید مورد نظر خود بدهد. تذکره الکترونیکی باعث می شود که هر شهروند تنها حق دادن یک رأی را داشته باشد. زیرا تذکره الکترونیکی به صورت دیجیتال نشان می دهد که کدام شهروند از حق رأی خود استفاده نموده است و کدام شهروند استفاده ننموده است. از این جهت تذکره الکترونیکی کمک بزرگی در جلوگیری از تقلب می کند.‏ دوم؛ تذکره الکترونیکی میزان رأی را با کمترین زمان ممکن مشخص می کند. دیگر صندوق های رأی هفته ها در کمیسیون مستقل انتخابات نمی ماند و کارگزاران این کمیسیون نمی تواند به صندوق آراء دست برد بزند. از این جهت توزیع تذکره الکترونیکی یک گام بزرگ در راستای شفاف سازی انتخابات است. سوم؛ در برخی ولایت ها افراد حق رأی دهی به صورت مستقیم را ندارد. افرادی زورگو به جای شهروندان به کاندید خاص رأی می دهند.‏ این افراد قبل از قبل کارت رأی دهی مردم را جمع آوری نموده و در روز انتخابات به کاندید مورد نظر رأی می دهند.‏ از آنجایی که خیلی ها به کارت رأی دهی اهمیت زیاد قائل نیست این مهم اتفاق می افتد. اما تذکره الکترونیکی برای شهروندان مهم است. به همین خاطر هیچ یک از شهروندان تذکره خود را در اختیار هیچ فرد دیگری قرار نخواهد داد. از این جهت در روز انتخابات همه شهروندان با اراده و آزادانه به کاندید مورد نظر خود رأی خواهد داد.‏ بنابراین توزیع تذکره الکترونیکی دارای اهمیت اساسی می باشد. بنا نهاد های مسئول باید از همین حالا توزیع تذکره الکترونیکی را تسریع ببخشد تا در انتخابات های آینده دیگر مسئله تقلب مطرح نباشد.

جدا از مسائل انتخابات تذکره الکترونیکی کارکرد های دیگری نیز دارد. به طور مثال؛ در تاریخ افغانستان همیشه روی میزان نفوذ گروه های اجتماعی جدال وجود داشته است. به طور مثال در اوائل دهه هفتاد هزاره ها از سوی نخبگان برخی گروه های اجتماعی دو فیصد در نظر گرفته می شد. در کنفرانس بن هزاره ها 20 در صد حساب شد. مثال عینی تر دیگر نفوذ مردم بامیان است. اداره احصائیه مرکزی نفوذ بامیان را خیلی کم حساب کرده بود. در حالی که میزان رأی مردم بامیان نشان داد که مردم بامیان نفوذ قابل توجه دارند.بنابراین توزیع تذکره الکترونیکی می تواند جدال های تاریخی بر سر میزان نفوذ گروه های اجتماعی را حل کند. حل شدن میزان نفوذ گروه های اجتماعی باعث می شود که عدالت اجماعی این گم شده مردم افغانستان تحقق پیدا کند. زیرا در صورت مشخص بودن میزان نفوذ گروه های اجتماعی منابع به صورت درست و اساسی آن تخصیص داده می شود و عدالت اجتماعی رعایت می گردد.‏ این مسئله تا حدودی زیادی می توان شکاف های اجتماعی میان گروه های اجتماعی را نیز کاهش دهد. نخبگان سیاسی برخی گروه های اجتماعی آمار های کاذب به خورد شهروندان داده اند و میزان نفوذ برخی گروه های اجتماعی را زیاد و برخی دیگر را کم گفته اند.‏ این مسئله باعث شده است که برخی افراد از گروه های اجتماعی خاص باور های کاذب پیدا کند و بر اساس همان باور های کاذب خود در مورد گروه های اجتماعی دیگر قضاوت کند.‏ در صورتی که تذکره الکترونیکی توزیع گردد و میزان نفوذ گروه های اجتماعی مشخص گردد باور های کاذب خود به خود از میان می رود و قضاوت های شهروندان بر اساس واقعیت ها و فکت های عینی صورت می گیرد. شکاف های اجتماعی که براساس برخی پیش داوری های کاذب شکل گرفته بود نیز از بین می رود.

مشخص بودن میزان نفوذ کمک بزرگی به مسئله پالسی سازی نیز می کند. زیرا مبنای پالسی سازی جمعیت است. پالسی سازی بر جمعیت یک پالسی انضمامی و عینی است. پالسی های امروزی که تدوین می شود هیچ کدام مبنای درست ندارد. به همین خاطر هیچ یک از پالسی ها درست اجرا نمی شود و نتیجه خوب هم ندارد. دلیل اصلی نبود آمار دقیق از میزان جمعیت است تا بر اساس آن نخبگان سیاسی پالسی تدوین نماید. بنابراین تذکره الکترونیکی می تواند در این راستا کمک زیاد نماید.

کارکرد دیگری تذکره الکترونیکی مشخص نمودن شهروند افغانستان از کشور های دیگر است. به صورت نمونه پشتون های دو طرف مرز هم تذکره افغانستانی و هم تذکره پاکستانی دارد. آن ها روزانه بدون ویزا به این طرف و آن طرف مرز بدون کدام محدودیت رفت و آمد می کند. همین مسئله باعث می شود که برخی گروه های دهشت افکن از مسئله استفاده نموده و از آن سوی مرز افرادی را به منظور بر هم زدن امنیت افغانستان به آسانی وارد افغانستان می کند. در صورت که شهروندان افغانستان مشخص باشد و رفت و آمد ها کنترل می شود و جلوی ناامنی ها گرفته می شود.‏ بنابراین در بخش کنترل مرزی و جلوگیری از ناامنی نیز می تواند ما را کمک کند. با این دلایل و دلایل زیادی دیگر باید تذکره الکترونیکی توزیع شود و نهاد های مختلف باید به صورت اساسی و جدی روی آن کار نماید.‏

در پایان باید گفت که برای رشد و توسعه یافتگی و برای حساب دهی به دولت و برای ارتباط منظم و دقیق میان حکومت و ملت نیازمند جدی به توزیع تذکره الکترونیکی می باشیم. تا بر اساس آن بتوانیم برنامه ها و پلان های دقیق بریزیم و افغانستان را به سمت آبادی و آبادانی پیش ببریم. اما در صورت که نهاد های مسئول اقدامات جدی روی این مسئله انجام دهد بدون شک وضعیت به همین منوال باقی خواهد ماند و در انتخابات آینده تقلب باز یک چالش خواهد بود و عدالت اجتماعی گم شده مردم افغانستان.